TE INGOA NEI AOTEAROA

Toa Takitini, Issue 107, 1 August 1930, Page 2118

TE INGOA NEI AOTEAROA

E taea ana e an te whakamarama toku mohiotanga ki tenei ingoa. E hoa ma: ana latou e lawai, e mea he kuare etahi. Ko nga korero ano ena i akona e ona kaumatua. E pai ana ahau me korero tatou i runga i te rangimarie. E tono ana ahau, tukua mai a koutou whakapapa. E hoa Wi-Repa, mehemea ko to korero tenei mo te waka 0 Turi mo Aotea; i mahue atu i a Tainui, i a te Arawa, i a Matatua. E hoa, ko tenei waka ko Aotea, ehara i toku waka e korero nei an. E marama ana taku korero hei raupatu man. Ko Turi, kei nga ra o Kupe. Ko Toroa, ko Hoturoa e mohio ana ahau ki to raua heke iho i a Kupe raua ko Turi. 1 nga ra i a Hoturoa ma, kua mate noa atu a Turi. Ahakoa, me rapu ona wheua, kua oneone noa atu. Ko te mea tika tukua mai e koe te whakapapa o Turi, nona nei tenei waka a Aotea. E whakaatu ana koe i te korero a Percy Smith mo Kupe Ka hoki ra a Kupe, ka tomo te waka ki Hokianga. Ka poroporoaki ra a Kupe: 4 Hei konei ra e te wai-marama, e kore ano an e hoki naganui mai”. ka tohia te ingoa nei ko Hokianga. Ko te hokinga o Kupe, tae atu, ka korero ki a Turi mo te Motu nei. Ka haere mai a Turi . runga i nga tohutohu a Kupe. E hoa Wi-Repa kia tae mai a koutou whakapapa, ka mohiotia te tika o a koutou korero. Ko nga waka i mini i a Turi, ko Ngatokimatawhaorua raua ko Mamari. Ko te kapene o Mamari ko Ruanui. Ko te kapene o Ngatokimatawhaorua ko Kupe. Engari na te mokopuna na Nukutawhiti i man mai; Hokianga nei e

takoto ana. K.oia enei nga waka tapu o Nga-Puhi. Taihoa ahau e whakamaraina i te tikanga o enei waka. Etita ma: e inoi atu ana kia tuhia atu ano oku tupuna, i mahue i te kai-tuhi i te Toa No. 103. Ko te wahi i mahue, i waenganui i a Wawai kia Tnkitenganahau. Kua whakatikaia to whakapapa, ina e rapa nei. Nga Etka Ko Noa ° Ko Hema Ko Tawhaki Ko Wahieroa Ko Ratanui Ko Tawhakawararo Ko Whakataupotiki Ko Ngaremoana Ko Rakataura Ko Rarotimu Ko Rarutake Ko Poutu Ko Pouhaere Ko Powhakataka Ko Poaniwaniwa Ko Maheeaatu Ko Malieaawa Ko Takahuriwhemia Ko Murirangawhenua Ko Taranga =Kauarowahine I

1 Maui-Mua 1 Maui-Roto 1 . . 1 Maui Tikitiki Maui Potisi Whetuaitea Wharuakura Tokotuatea Uhenga Maramaatea Poutaua me Motuarika Toto Whitirangimomoa RongoKupe = Kuraman wheuua 1 i _ Jtini Rongoron •I go = Turi Kupe Turi Hina Uemiku Hinemataea Kauaekarangaranga Hinenuitepo Mahaae = = Hinenuitepo Hinakaitangata Hinekaita tigata Tamanuiotera Tiki Pipii Vuwenga Wawai ilakunianu Haereorowaru 1 aiwawe IN garuerue-i-te-whenua Tuputu Tuputupuwherma Papa Tukaika Ruanui IT Tukiitenganaahau Tarauaua fTnninikura 7'auatereanga TVmgitekura Tutangiora Tokaakuku Teina Honoterangi Waiho Ruanni I Rangi f-orakoni ' ua Hapaira ■. T «".titi Maia ~ Maihi Te Hnhu w air am a i Maihi Te Huhu (Te kai-tuhi) Huhii (Te kai-tuhi)