NGA RETA MAI.

Toa Takitini, Issue 48, 1 July 1925, Page 259

NGA RETA MAI.

Kite Etita.

Box 26, Matangi, Waikato, Aperira 28th, 1925. KI a te Toa. E koro, he whakamihi ra mou e rere haere nei i te Motu, i te Hauauru, i te Tonga, i te Rawhiti, me te Tai-tokerau, puta rawa mai ki te riu oto awa o Waikato na reira ka oho ake te ngakau kia whakamihi noa atu kia koe, mou ehari nei i nga rongorongo o te Motu. E toa tena koe.

He ahakoa, kua he ke te wa tika mo tenei korero, hei tukunga atu kia koe, i te wa e ora ana ano te tin ana, i te wa kua he, kua takoto tona tinana ki waenganui i ona Iwi. Kua tae kite mutunga mai ote tangata, ka rite ai ki nga kupu tohutohu, ko te rangi mete whenua e pahemo, ko aku kupu ia e kore e pahemo. Heoi ra, kua rite enei wahi i a ia ano te whakarite, te wahi ki te rangi kua tae ki reira, ko te wahi kite whenua, kei reira ia e takoto ana, ko te wahi ki ana korero, ka mau tonu.

Ite wa e ora ana a Paratene Ngata. He ra, he wiki, he marama ana whakaaro ki ahau, aku whakaaro ki a ia. Nana koe e toa i whakaatu mai ki ahau. Kaore kau aku kupu atu.

kite rawatia ake e ahau e haere mai ana. Ko koe tenei ko Te Toa Takitini * heoi waiho tonu iho, hei maunga mahara i muri i a ia. Ko tana patai whakamutunga ki ahau, mehemea i puta he kupu ma Mahuta i tana nohoanga i te Paremata whakamutu i a ia. Kaore ranei? Mehe kaore i puta tana kupu whakamutu i a ia. Ko tena nohoanga kei te puare tonu, ki a Te Rata. Kaore i tutuki ena whakaaroaro a maua-. Ka hinga mai nei ia i tona hinganga i mahara ano taku ngakau, kia tuhi noa atu i etahi mihi maku mona, i te wa ano ona e tangihia ana e ona iwi. Heoi ra, he ngakau ano i tae mai ki roto korerorero ai: he pewhea ena mihi ka tuhia na, mo tera ahua tangata. No te mea tera ke-noa atu nga mihi, nga tangi, nga poroporoaki mona, ana iwi maha a nga 44 rangatira,” a nga 44 mana,” a ona kawei maha i te Motu puta noa. Na reira i tika ai ko nga mihi ko nga Poroporoaki mona, i whakahekea e ana iwi kite marae i a ia e takoto ana, no tatou katoa. Kati ra e tika ana tenei tangi, ki a tangihia atu mona:Koia tenei. A TainuH, na, te Arawa, Mataatua, Kurahaupo, Tokomaru, Ka tau kite moana, I taakitia mai te tumu i Hawaiki, ko Takitumu. Te po i Rangipo, Aotea i te moana, Nga waka o Uenuku, piri ana i te rangi, Ma wai e taanii, o waka te tau nei, Nana i kau mai te moana hohonu, Te moana uriuri, te Moana-nui-OrKiwa, He piringa korekore korekore te marama, Ka kore koe i te ao nei i! E hoa e Toa, ko te wahi nana ahau i whakahiahia ki a tuhi atu i enei kupu kore noa iho, he kitenga iho noku i etahi o taonga, o roto i to putiki, e haria nei e koe ki o marae i te Motu, e man na i te Page 48, Te Toa Takitini, Ist Tihema, 1924. Taku hiahia, he koa o te ngakau, mehemea kaore ahau i rongorongo, tenei a Paratene kua hinga ki waenganui i ona iwi, ka mohio tonu iho ahau kei te ora tonu ia. E mau nei ana kupu mutunga. 44 Koia ranei i penei te Takoto onga korero nei? Kaore ranei.” Maku nei e utu atu te Patai nei. E hoa Paratene, kia ora ra. E tika ana, me waiho ake enei korero, hei ohaaki mau i muri i a koe, nga kupu a Ingarangi mo te Pitihana a o hoa rangatira, nga Kaumatua Rangatira o te Motu e tu maina i tera ao. A Tawhiao Potatau, a Topia Turoa, a Hori Ropiha, a Meiha Te Wheoro, me Patara Te Tuhi. E hoa ka mutu pea i a koe anake te tangata e marama ana. ki era korero katoa. Heoi ano ahau i whakao atu ai i toku reo i waenganui o korero, na taua patai mutunga nei? Ae, kua kite iho an i taku wahi i kite ai. (1) He tautoko no runga ite Panui tatu ana ki raro. Kore rawa he wahi i ngaro, ihe ranei. (2) Au mahi ra ete tangata kua waia kite raranga kete puputu te ngahoro rawa te konga.

He kore noa iho nei te wahi, nga wahi, i kite iho ai ahau, me whakatutuki ano. Ki a marama ai nga tangata whakaaro nni. (Tirohia iho, ite Toa ote Tahi o Tihema, wharangi 149.)

Tauia iho ite raina o runga ki raro 11, nga raina. E penei ana nga korero. 44 Ahakoa, kore he wahi e pai ite ” e penei ana te tino tikanga. 44 Ahakoa, kaore he wahi e pa atu ai te.” Te wahi tuarua. Tirohia wharangi 151, kei te kupu mutunga a Roore Tiatihira e penei ana. 44 Heoi ano.” E penei ana te tino tikanga. 44 Hoi ana a Ingarangi.” Ka mutu nei ano te wahi i hiahia ai kite whakahoki atu ite patai nei. Tenei ra e Toa. Ka tukua nei e ahau enei kupu korekore noa iho i hiahiatia mai nei ete patai. Kite tangata mana tau mahi e whakatikatika e haere ai koe ki o marae. Mana e hari atu ki nga takotoranga o te hoha noa iho i a ia. Koia tonu atu tera. Kaore kau he raruraru, kia ora ano i roto i te Ariki. Kia ora te Etita. Me on hoa kai whakahaere ote taonga. Ma te.Matua i te wahi ngaro, tatou katoa e tiaki e manaaki. Amene! Na to Hon MokaiT. T. Rawhiti. TAKAKA. Ohinemutu, Hime 23rd, 1925. TENA koe. I te p. 169, Nama 42 (Hanuere) o Te Toa Takiiini, tera tetahi reta i tuhia e to tatou hoa e J. C. Andersen, he patai nana mehemea na te Maori ake te takaro paihere rakau e tukutukuna nei kia hinga, ka kapekape ai. Kei te whanga atu ahau ma etahi e whakahoki taua patai. Kaati, i te mea kua roa rawa, ko taku whakahoki tenei, ae, na te Maori tonu taua takaro. Ko te ingoa ki te Maori he 44 TAKAKA.” He takaro tuturu tenei na te Maori i mua. I kite tonu ahau i tenei takaro i a au e tamariki ana. Ko aku tau inaianei kua tae kite 70 pea. He ngahau tuturu tenei na matou i nga wa e ora ana nga koeke. Heoi ano.

—Na Te Kiwi Amohau.