TE KAI-WHAKAAKO PAE-RA-UTA.
Na R.T.K. HE tokomaha nga tangata i whakamihi mo te whakamaoritanga i nga korero a Oriwa Korimete mo te Kai-kauwhau pae-ra-uta; ko Mann i tone mai kia whakamaoritia e an te Kai-whakaako pae-ra-uta. Na Korimete ano tenei korero, he wahi no te Kai-kauwhau pae-ra-uta, he korero e akona ngakautia ana e nga tamariki kura. I whakamaramatia e au i te Nama 35, te kaupapa o nga korero a Korimete, ara, he tangi nana, he apakura, mo tona iwi, mo ona whanaunga i ngaro. Ko te whenua i riro i te tangata whai-moni, i ki ai a Korimete: — One only master grasps the whole domain. Kotahi ano ringa kaha kei te pupuri i te whenua katoa.
I tangihia e Korimete nga pariri i mahi ai tona iwi me nga papa o o ratou whare—te papa o te whare o tona papa, te Kaikauwhau pae-ra-uta mete papa ote whare-nra i akona ai ia, i whakaako ai te Kai-whakaako pae-ra-uta. Tenei ana kupu moton a kura mahita. - - --4 TE KAI-WHAKAAKO PAE-RA-UTA. 1 te taha o te taiapa kua parori, e tika ra, i te taha o te ara, I kowhera ai nga puawai hua-kore o nga tumatakuru—--1 reira, i tona whare turituri, he tohunga kite whakahaere, I whakaako ai i tana kura iti te kai-whakaako 3 pae-ra-uta. He tangata taikaha, he taimaaro kite titiro atu— I tino mohio au ki a ia, a 3 i mohiotia e nga tamariki whakarere kura;. Na te ahua o tona mata i te ata i mohio ai Nga tamariki ki 4 nga aitua o taua ra, a wiri ana ratou; Kata ngehengehe ana ratou, 3 he kata maminga, Ki ana nukarau, he maha hoki ana nukarau; Kohimuhimu ana ratou, a huri noa, Whakaatu ana he rongo kino ina ’konokono tona rae. Otiia he tangata aroha ia, a me he mea he taikaha; Na tona aroha ki te matauranga tona he. I -mohiotia ia e te katoa he tangata matau; He tohunga kite tuhituhi, kite whika; I mohio ia ki te ruuri whenua, kite tatau i nga po; A, e ai te korero, i taea e ia te titiro te ranea o te kaaho. Mo te tautohe, e, hinga iho 6 te minita i a ia, No te mea ahakoa ia hinga 7 ka totohe tonu; I ana kupu matau, kupu roroa, kupu haruru-nui Miharo tonu, whakama tonu, ona hoa pae-ra-uta; Ae, whakana tonu, miharo tonu ratou Kite ranea rawa o nga kai o tona mahunga iti. Aue! kua memeha ra tona ingoa; a ko te wahi pu I hau nei ona rongo B kua warewaretia. NGA WHAKAMARAMA. (Explanatory notes.) I Pae-ra-uta. -Noho i nga kainga ririki; kaore i tata ki nga taone nunui, ki te huihuinga ote tangata. 2 Whare turituri. —l te tutu o nga tamariki. 3 I mohiotia. —No te mea i whiua ratou mo te oma i te kura. 4 Nga aitua.—l te puku kino o te ahua o te kai-whakaako i te ata ka mohio nga tamariki ka whiua ratou i te roanga o te ra. 5 He kata maminga. —Ahakoa; kahore nga tamariki i hiahia kite kata, i to ratou wehi kei kino te kai-whakaako ki a ratou ka whakatau noa ratou kite kata. *>Te minita. Ko te kai-kauwhau pae-ra-uta tenei i korerotia ra i te Nama 35. • Ka totohe tonu.— Kua tutaki koutou ki etahi tangata puku tohetohe. Kei te mohio au ki tetahi tangata i rite rawa ki te kai-whaka-ako pae-r-a--uta, he Momona taua tangata. Ahakoa kaore te korero i pa ki a ia ka uru he kupu mana, a, ahakoa tino marama tona hinga ka totohe tonu ia, ka nukuhia atu tana totohe. B Kua warewaretia. —Rite rawa nga korero a Korimete mo tetahi hapu Maori e tika ana kia kiia kua ngaro a ko te wahi i tukituki ai 0 ratou rongo kua warewaretia. He hapu kaha i ona ra, he hapu toa, he hapu rangatira, a i te wa o te riri Hauhau he hapu piri-pono. I te whawhai ki Uropi he mokopuna a ratou 1 hinga a e tiraha mai ra ite whenua. Na te mana oto ratou rangatira i kore ai nga whenua o nga Hauhau i murua e te Kawanatanga. I nga mahi a te Kooti Whenua Maori kua rire
nga whenua o tenei hapu i etahi atu hapu, i nga Hauhau. Nga pa maioro o o ratou tipuna, o ratou urupa e toru riro katoa. Kua kore whenua ratou i te ao, e kore ratou c tika kia kiia i enei ra he ' hapu, kahore'hoki o ratou na turahgai waewae i te ao. Tika rawa ma o ratou uri te tangi, a Korimete:— Aue! ku& memeha ra to ratou ingoa; a ko te wahi pu I hau nei o ratou rongo kua warewaretia. £ kore pea e roa rawa enei korero kite tuhituhia kite reo ake o Korimete ana korero mo tona kai-whakaako, hei titiro ma nga tamariki ma nga 44 reo kihi,” hei whakapiri ki te taka o te reo Maori; — “* '■ THE VILLAGE SCHOOLMASTER. Beside yon straggling fence that skirts the way, With blossomed furze unprofitably gay— The re, in his noisy mansion, skilled to rule, The village master taught his little school. A man severe he was, and stern to view- , 1 knew him well, and every truant knew; Well had the boding tremblers learned to trace The day’s disasters in his morning face; Full well they laughed with counterfeited glee At all his jokes, for many a joke had he; Full well the busy whisper, circling round, Conveyed the dismal tidings when he frowned. Yet he was kind, or if severe in aught. The love he bore to learning was in fault. The village all declared how much he knew; Twas certain he could write, and cipher too; Lands he could measure, terms and tides presage, And even the story ran that he could gauge; In arguing, too, the parson owned his skill, For e’en though vanquished, he could argue still; While words of learned length and thund’ring sound Amazed the gazing rustics ranged around; And still they gazed, and still the wonder grew That one small head could carry all he knew. But past is all his fame the very spot Where many a time he triumphed is forgot.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/TOATAK19250701.2.9
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Toa Takitini, Issue 48, 1 July 1925, Page 261
Word count
Tapeke kupu
1,042TE KAI-WHAKAAKO PAE-RA-UTA. Toa Takitini, Issue 48, 1 July 1925, Page 261
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
See our copyright guide for information on how you may use this title.