TE PAIPERA MAORI.

Toa Takitini, Issue 45, 1 April 1925, Page 209

TE PAIPERA MAORI.

HE PEREHITANGA HOU. Na Katvana (J. Cowan). KUA tae mai ki a au te tauira o te perehitanga tuatorutanga o te Paipera, a he mea nui tenei i roto i nga whakahaere a te Hahi o Niu Tirni. I haere a Atirikona Hapata Wiremu ki Ingarangi kite tirotiro ite perehitanga, ahe nui te whakamihi ki a ia, me nga kai-perehi (British and Foreign Bible Society) mete otinga paitanga ota ratou mahi. Ko nga wharangi o te Paipera hou nei e 1200. Pai ana te marama o nga reta. Tetahi mea hou ko nga reta e kumea ana, kua hoatu he tohu pera ki ana reta. Koinei tonu tetahi o nga take whakararuraru i te kai-panui i te upoko karaipiture, kei nga reta e kumea ana, kei nga reta e whakapotongia ana, Mehemea ka ata whakamaramatia nga korero, mo te timatanga mai o te perehi i te Paipera Maori, me hoki ta tatau korero kite rau tau ka huri nei, otira ka 104 nga tan ote perehitanga tuatahitanga o tetahi wahi pakupaku nei o nga karaipiture. Kaore i tino rite nga whakamaoritanga. Ko tetahi mate o nga kai-whakamaori o era wa ko te mahuetanga o te 44 hj,” i nga kupu penei me 44 whakamaori ” ka tuhia e ratou ma 44 wakamaori,” ara ka mahue te 44 hj.” Ko nga tangata na ratou i whakamaori nga karaipiture. ara ko nga mihinare tuatahi, he tangata tino matau. Ko nga Wiremu, tuatahi, Karuwha me Parata, ko Pihopa Herewini, i whai wahi katoa ratou ki tenei mahi nui. Ka torn nga whakapaparanga o nga Wiremu inaianei e whakamaori ana i nga kupu karaipiture. Tera ano hoki tetahi tangata rongo nui o era nga ra, ara ko Te Manihera, he tangata tino matau kite reo Hiperu, mete reo Kariki. Mo te reo Maori kaore he Mihinare i runga ake i tona te mohio, rite tahi ranei to raua mohio ko John Hobbs o te Hahi Weteriana. I te wa i whakamaoritia ai te paipera i nga tau 1860 ki 1869 i hui tahi nga tangata marama o te Hahi o Ingarangi mete Hahi Weteriana. Ko Pihopa W. L. Wiremu, ko John Hobbs me Alexander Reid (minita Weteriana i Te Kopua, Waikato), me Rev. T. Buddie. Ko te reo o Ngapuhi me Te Rarawa te reo Maori o Te Wiremu, o Mr. Hobbs, o te whanau a Te Reweti (Davis) me Puckey. No Waikato te reo o Mr. Buddie me Mr. Reid. Koinei etahi o nga tangata na ratou te Paipera i whakamaori. Otira ko te tino tangata i roto i a ratou ko Te Manihera. ;: _ Tera e puta nga mihi a nga Maori, me nga pakeha mohio kite reo Maori, mo te pai ote takoto o nga kupu o tenei whakamaoritanga. He mea pai kia whakamana te whakahau, 44 Rapua nga Karaipiture,” kia pera hoki te kaha o te rapu, kite kaha o nga matua kua ngaro kite po.