HE WEHENGA TAKIWA.

Pipiwharauroa, Issue 27, 1 May 1900, Page 5

HE WEHENGA TAKIWA.

He mea kotahi te takiwa, he mea hoki e haere tonu ana ; kaore ona timatanga, kaore ona mutunga. Otira he maha nga wehewehenga i roto, e taea ai te ki, kei konei ka wehea atu te takiwa i a mea, i tera whakaaro ranei, ka timata mai ko te takiwa i a mea. Ko nga mahi, ko nga whakaaro, ko nga ngangare, ko nga kori, ko nga mamaetanga, ko nga koanga o ia ra, o ia ra, e nui nei, e turituri nei, e whakamamae nei, e whakahari nei kite titiro ate kanohi e aru tata atu ana i mua i te aroaro, ehara kau he mea memeha noa kite kanohi e titiro ana ki muri, ki mua, ki tetahi taha, ki tetahi taha, a e whakarapopoto mai ana i anei tini mea katoa kia kotahi te takotoranga. E kore pea enei whakaaro e marama ki etahi o nga hoa e korero ana i Te Pipiwharauroa, i te mea kei roto tonu i au e ngaro ana nga kaupapa mai. Tena koa me whakamarama. Ka u mai a Kapene Kuki ka wehea he takiwa, ka takoto atu ki muri te paenga roa o te maoritanga, i mahia ai nga mahi maori,

kaore he mea hei whakararuraru, hei aha. Ka takoto mai ki mua ko te wa i whakauruuru ai te pakehatanga ki roto kite maoritanga i tutaki ai nga mahi hou ki nga mahi tawhito ka kakari, a ka whakariterite, a ka tupu ko nga mahi hou i runga i nga urupa o nga mahi tawhito. Otewa i a Kapene Kuki a tae mai ki naianei he maha nga tau, nga wehewehenga ririki i roto, otira kotahi ano te whakarapopotanga o nga tini mahi o tena takiwa roa ko tenei, ara i kaha haere ko nga tikanga pakeha, a e piki nei, a i ngoikore haere ko nga tikanga maori, a e heke nei: e ki ana etahi ka tata te wa e tutuki ai tenei wehenga takiwa e ngaro ai nga mea maori katoa, e ora ai ko nga mea pakeha anake. Otira ata tirohia ano te kupu whakamutunga i runga ake nei. Kei titiro matapo tatou ki etahi mea o tenei ao, ka hua he mea pumau. He iti nei nga mea pumau o tenei ao : ko te nuinga atu o nga mahi, 6 nga korero, o nga whakaaro, he uhi kau, he mea hei tatai i nga mea pumau. Inakoa he mea pumau tenei ki te whakaaro a te tangata, kia whangaia te tinana kite kai kia ora ai. Ko te mea nui tera. Ko nga kai e rite ana mo tenei tikanga e rereke ana ki ia iwi, ki ia iwi, e rereke ana to tena whakatupuranga, to tena whakatupuranga. Tena oti tataitia mai te whakapapa o te ti i whanau mai ai i roto i te aruhe : he paenga roa iana, otiia ko te hiakai kei te mau tonu. Tenei ano pea etahi mea maori, etahi whakaaro a te maori, e taea te ki he mea pumau, ma nga whakatipuranga o muri ake nei e kite, ma tatau o tenei wa e rapu. He wawata noa na te ngakau iui ake ai; he tirohanga ake ki te rakau, ahakoa he puriri, he totara, he manuka, he kotukutuku noa ranei, te paanga mai o te ahi ka tataritia atu ona wahi memeha he ngarehu, he pungarehu : me kore hoki he wahi o tatau, i te mea kei roto tatau i te ahi inaianei, e toe, he ngarehu noa, he pungarehu noa ranei. He pakatua ra ! Na Apirana T. Ngata.