HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI.

Waka Maori, Volume I, Issue 12, 14 November 1863, Page 2

HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI.

Ko te tangata e hiahia ana kite tango i tenei nupepa, me homai ia kia kotahi te kau herengi —ka rite ai te nupepa ki aiamo te tau kotahi. ku tuhi mai te tangata tuhi mai, kia marama rawa nga reta, me nga ingoa o nga Icainga, o nga tangata, kia mohiotia ai.

Te Wairoa, Noema 1, 1863. Ki nga tangata maori e noho ana i nga kainga patu weera. E hoa ma he korero tenei naku ki a koutou mo ta koutou mahi patu weera. He maha nga tangata hunga patu -weera e ki mai ana ki au ehara i te mea tika, ki ta ratou whakaaro, kia utua e ratou te kai e riro ana i a ratou i runga i te mahi patu weera kite kore he weera e mate ana. Heoi tenei te whakaaro a nga pakeha nana te mahi e rongo ana a hau mo runga i taua korero. E mea ana ratou tera ratou e pai kite hoatu noa nga kai ki o ratou tangata mahi; engari, kite penatia he ritenga, ko te rei ki a ratou me hiki ake i to naianei ritenga; mo te m«a rawa ka whai hinu ka rite ona kai—mo te kore, ka kore ano. Ki taku whakaaro he ritenga pai tenei, he ritenga tika rawa. Me whakaae koutou ki tenei ritenga. Otira, kaua koutou e tahuri kuare noa kite mahi; ka pa ra ano kia rite marirete korero i te tuatahi mo nga rei, mo nga kai, mo nga aha atu, mangu rawa kite pukapuka, katahi ka mahi—kia kore he raruraru i muri iho. Tenei hoki tetahi kupu naku Ki a koutou, me whakaputaina e au i naianei i te hanga ka mau nei au kite pene. Koia tenei, ko nga hanga a nga pakeha e ngaro nei i a koutou me whakarite, kia we te marama te whakaaro. Ka kore he poni, tena te tangata i te poaka, i te kete taewa, i t& hoiho ranei, i te aha ranei—ko enei mea e rite tonu ana kite moni. Heoi, kia mahara koutou ki taku e mea atu nei ki a koutou, no te mea he oranga kai roto—ka kore, ko te rongo o te Wairoa he rongo kino. Na to koutou hoa. Na te Paraone, Kai whakawa o te Wairoa

Porangahau, Oketopa, 1863. Ki TE KAI TUHI 0 TE WAKA MAORI,— Eta, tenei taku kupu ki a koe. Kanui toku pouri mo tenei ki a koutou kia whakamutua te mahi nuipepa mai ki a matau maori. Taku ki ki a koe, ko nga tangata ka tae atu ana utu me homai ano e koe he nuipepa. Ko nga tangata kaore e utu me whakamutu te hoatu nuipepa ki a ratau ; inahoki, kaore ratau e hoatu he moni ki a koe. Na Ereatana te Kubu.

Waipukurau, Oketopa, 1863. Kite Kai tuhi ote Waka Maori,— E hoa, tenei ka kite au i to kupu i te nuipepa e mea ana : "Kite kore te purapura e whakatokia kite whenua, e kore e tupu ake he kai," me te mahi hoki no koutou, kite kore he utu ka tau te hohatanga ki a koutou. He penei naku, ka tika taua kupu ou. Kei kona katoa hoki te whakaaro o te katoa o te tangata e noho ana ; kei te kore e utu i te mangai mo matau, mo nga maori. No mua te hiahiatanga kia homai e koutou he taonga; no te rangi i whakaritea ai e koutou he taonga, noho ke ana te whakaaro o te tangata ma tona mana, tino tangata, e whakaputa mai he nuipepa ki a ia. Kaore e tika i aku mahara enei ritenga a matau—ina ano te waiata i rongo ai au e waiatatia ana e te tangata mohio, na Tutepakihirangi:— He moni ano te hanga pakeha i taka ai ki uta ra e; Tena ko tenei, he wehi tangata tonu e. Heoi, he whakapai naku, ka nui te pai o ta koutou kupu. Kei hoha koe kite tuku mai ite nuipepa ki au ; Tvaiho ki ia tangata tona hoha ki s utu mo te nuipepa : ko au kaore aku hoha ki te mea e rongo ai a au i te korero o nga wahi katoa o te motu nei. Tenei te kupu i rongo noa au kite mangai ote tangata; otira kaore au e whakapono ana ki aua tu korero—he tuhi noa atu taku kia rongo hoki koutou i te ahua o tenei mahi kino a Waikato. Tokorua nga tangata o roto i taua mahi, i te riri, i tae mai kite pa ote Hapuku ; korero ana 5000 ote pakeha kua mate i a Waikato; kei roto hoki nga maori i nga paraki e noho ana ; ko nga pu, ko nga paura, kei te maori katoa !! Naku na to hoa Hori Nia Nia. [Eta e Hori, he poapoa mo kontou ena korero a Waikato, u ana. Kotahi tonu rate kupu whakahoki, ara, ko Meremere—mehemea kowai kai roto, he pakeha, he maori ranei ?]

Te Wairoa, Noema 4, 1863. Kite Kai tuhi ote Waka Maori,— Kua kite au i te reta a te runanga o "VVaioratane. E hoa ma, tenakoutou katoa, ka pai ta koutou whakaaro. E hoa ma, kei tinihanga te whakaaro ki o tatou hoa pakeha; no te mea kua kite ratou i te tinihanga o etahi iwi o tatou, o te maori—ara, ote motu nei. Kei waiho i runga i ta te "VVhatu whakaaro—engari kanui te pai o ta koutou. Hei aha koia ma tatou tena kingi maori ? Nana ano i whakatu, na Waikato, hei kingi; nana ano i pehi—koia tera e mahi mai fa. e takahi mai ra i tana kingi. Kowai koa te iwi e pai atu ki ana mahi ? Ko nga iwi kuare ano pea e riro i a ia; tena, ko nga iwi mohio ekore e riro i te kingi. E hoa ma kia mau Id ta koutou whakaaro—e pai ana. Kei waiho i a tatou nei he mutunga mo te pai; kia tae rawa kite whakatupuranga o muri i a tatou, kei pena ratou me tatou e whakahe nei ki o tatou matua tipuna ki tenei whakatupuranga ka hori nei—e whakahe nei tatou ki a ratou. Kei pera a tatou tamariki ki a tatou. Na Toha.