WAIKATO.
No te ata o te Ratapu, te 8 o Noema, ka tae mai te Roari Ahere, tima, i Akarana. ko Meremere tena, kua riro i te pakeha—he mea whakarere marire na Waikato. Ina ia te korero na. I te poo te Parairei, te 30 o Oketopa, ka eke nga lioia 600 ki runga kite tima i liuaina ko te Paiouia—ko te tima i hangaia houtia nei i Po Ilakene mo roto i Waikato —katahi ka rere atu tana tima, me tetahi ata hoki, u atu ana i te ata poo te Hatarei ki Takapau—ki te talia ki runga o Meremere—katahi ka tukuna atu ki uta aua hoia ; ka haere ratou ma utaki te "vvlienua tcitei, tae kite huanui e auga ana i Meremere ka anga ki Rangiriri (ko te taha ngawari hoki tcnei hei koriritauga ma ratou kite pa, ki Meremere), katahi ka keria ta ratou parepare i reira koi ohorere i te hoa riri. Whakaritea ana e te Tinara (te rangatira o nga hoia katoa) hei a te Manei, i tc ata po ano, ka kokiri te 600 ra kite pa "whawhai ai, ko ia, ko te Tinara, mete nuinga atu o te hoia hei etahi taha huaki ai ma runga i nga poti. Ko te taha ki uta auake ano o te pa i tuwliera ; otira he moana -\vai katoa a uta i te nui o te ua, i te puke o nga awa katoa o reira. Heoi, titiro ana nga tangata o roto o te pa ka tae te pakeha kite taha ki runga, kite taha waingohia, ka pawera te ngakau, ka mataj ku ; no te mea ko mua anake o te pa, ko te tauranga waka, i hangaia kite parepare ; ko te taha rawa hoki tenei i nui nuva nga parepare. nga taiepa,
nga aha, takoto atu, takoto mai ; rarangi atu, rarangi mai ; ripeka atu, ripeka mai. Ko konei anake te wahi i maharatia ai e ratou hei ekenga ma te pakeha, i reira anc hoki ona pu nui e toru—e mea aua ekore e ahei te rere o te tima ki runga atu. Heoi, titiro ana ratou ka mau ratou, katahi ka horo i te huarahi kotahi i tuwhera ; ara, i te ara waka—hoe atu ana i te moana wai i muri atu ote pa. Na te puke o nga awa ka huri te wai ki runga ki te raorao kite taha ki uta ote pa, ka moana tonu—tata rawa mai kite pa. Na, ka kokiri nga waka kite wai i konei, ite ata o te Ratapu, hoe atu ana, te taea te kokoti. No taua rangi ano, no te Ratapu, ka eke atu te pakeha ki uta, ko noho iho kite pa. Katahi ka tirotiro haere i nga parepare, i nga taiepa, i nga aha atu—he tini noaiho, kia mano tangata hei mahi. Ko nga parepare o mua tonu kua hurihia ite waipuke, ki tonu i te wai. Ko nga pu nui i mahue tonu ki muri ; a, riro ana ite pakeha. Ko nga mara taewa i reira he nui noa atu, e ki ana e 200, tae kite 300, eka. Heoi ra, ko tenei e takoto tata atu ana i Takapau te huarahi ki Rangiriri i te wlienua pai, totika—hei haerenga ma te pakeha apopo. Ko te Tinara, i runga ite Paionia, kua tae ki runga atu o Rangiriri titiro ai. Rokohanga atu he tokoiti nga tangata i reira ; engari nga parepare oneone he tini noaiho, he mahinga whakaharahara na nga tangata nana i keri.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18631114.2.4
Bibliographic details
Waka Maori, Volume I, Issue 12, 14 November 1863, Page 1
Word Count
583WAIKATO. Waka Maori, Volume I, Issue 12, 14 November 1863, Page 1
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.