HE TURE WHAKARITE TIKANGA MO TE WHAKAHAERE WHAKAWA KI NGA TAKIWA MAORI.
[4 Akuhata,lßsß.] (He Roanga.) VI.-TIKANGA MO NGA KATIPA. XXXV. Ka meinga kia ahei ma Te Kawana e whakatu Katipa, a ka meinga aua katipa kia pera katoa he mana, he tikanga, be mabi hei whakabaere ma ralon ki roto kite Takiwa i whakarilea mo nga tikanga o lenoi Tare me era e mau nei i te Kaiipa ki Nia Tirarii nei, a kia pera lioki he tikanga i a ratou ki era wabi ata boki mo te wUakatutuki inga tikanga o ienei Tare; aka abei ano aua Kaiipa te wbakataka, ma Te Kawana ia te whakaaro. XXXVI. Ka meinga kia ahei ma Te Kawana e whakarite nga Whare-ki ki roto ki te Takiwa i wbakaritea mo nga tikanga o lend Tare, ko aua Wfcare-ki kia wbai mea bet makanga mo tetabi wahi mo te tangata e bopakia ana e te Kaiipa e tnkua ana ranei kia paritia kia whakawakia, a ka meinga kia abei boki mana e wbakakabore te Wbarerki pera. XXXVII. Kei nga wabi e abei ai i laua
Kooti Maori, i te Kai-whakawa Tuturu ranci te tangata (e mku kite Wbare Herehere, ka meinga lioki kia ahei i taua Kooti, Kaiwhakawa ranei, te whakaliau iho te mea kia punua ki roto ki tetabi o aua Whare-ki; Oliia. kaua te takiwa o te nuritanga e neke ake 1 te wiki kotahi. XXXVIII. Ka meinga kia ahei ma te Kawana e whakarile he kai-tiaki, i tenei wa i tcnei wa, bei tiaki i ana Whare-ki, i nga tangaia e purilia ana ki reira; a ko aua kaitiaki ka ahei te whakataka, ma Te Kawana ia te wbakaaro. XXXIX. Ka meinga kia ahei ma Te Kawana ratou ko tana Runanga e whakatakoto, e wbakakahore, nga Ture-iti bei whakante i nga likanga ma hi ma aua kai-iiaki, mo te mahi boki ki nga tangata e purilia ana ki te Whare-ki, mo era tikanga ake bei whakahaere mo aua Wbare: a ka meinga kia ahei ma aua Ture-iti auo be meatanga i te tangata kia utu kite kapea kite takahia aua Tureiti e la, kaua ia taua utu-whaine c neke ake ite Rima Pauna; a ka meinga kia ahei te wbakapnta aua utu-whaine e te Kooti Maori, kia mahia tatatia ranei e te Kai-whakawa Tuturu, ma Te Kawana auo e wbakatu bei wbakarongo i taua mea. VII.— MEATANGA O NGA CTD WHAKAWA O N€A UTU WHAJNE. XL. Ko nga Uiu-whakawa katoa me nga Utu-whaine katoa e tangohia ana e mania ana irunga i te meatanga a te Kooti Maori, a te Kooti Ateba ranei, e wbakaturia ana ki roto ki tetabi Takiwa whakarite i runga i tenei Ture, me wbakakite mai kite Kai-tiaki mom o te Korooi i nga takanga kuata o te Tau, e nga tangata kei a ratou be tikanga na Te Kawana bei tango bei tiaki i aua moni, a ka wbakaritea te meatanga o aua moni, 1 tenet wa i tenei wa, e Te Kawana ratou ko tona Runanga, ara, bei whakarite i nga tikanga aba noa a te Kawanatanga, ki roto ki taua Takiwa ano, bei mea ke ranei bei whakatupu i te pai mo uga tangata e noho ana ki reira. vnf.— TIKANGA O NGA KCPU ME TE WIGOA POTO O TENEI TUBE. XLI. Ko nga Hawbe-kaihe me nga tangata momo whakauruuru e noho ana bei tangata no tetabi iwi Maori, ko nga tangata Maori boki o nga Motu o te Moana Nuinei, ka meinga bei tangata Maori, ara, mo nga tikanga ia o tenei Ture. XLII. Ka whakahuatia bei rngoa poto mo teuei Ture « Ko te Ture Whakarile Kooti Maori, 1858,"
TAUIRA KORERO. No. 1. Ko ahau>, k&Mea te tino korero marire alu nei kia tika kia pono Caku wbakawa r nga mea katoa e meinga ana kia wakawakia i runga i te korero whakaatu kua boalu ranei, kahdatu ranei ka tabgobia ranei e te Kooti Maori o te Takiwa o i tenei nohoanga e noho nei taua Kooti, i te noboanga rauei o taua Kooti e wbakaritea mo tetabi alu ra; ako tenei hoki, maku ano e ata ui pono-, maku boki fe tapae pono altr ak» e kite ai hei tika mo nga mea katoa e tukua mai maku e titiro; e kore e tapaea tetahi tangata e au i runga i te bae ranei, i te mauabara ranei, i te ngakau kino ranei, a e kore boki e tobungia tetabi tangata e-au i runga i te webi ranei, i te arob* ranei, i te ngakau pai ranei, i te wbakaaro ranei ki tetabi mea kia bomai ki a au; engari ko te pono anake ano taku. e tapae atu, me wbai e au kia tino tika ki runga ki taku e matau ai, ki runga boki ki nga mea ka wbakaaturia ki a au. No.*. Ko ahaH, ko Mea, ie-tino koren* marire atu nei kia tika kia pono taku wbakawa i te mea a te bunga wbakawa e meinga nei kia wakawakia, a kia tika kia pono taku Kupu-wba-kaoti, kia tika ki runga ki nga korero whakapuaki, kaua boki e webi, kaua e arob», kaua e ngakau put ki tetabtki tetabi.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18581116.2.3
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 19, 16 November 1858, Page 1
Word count
Tapeke kupu
860HE TURE WHAKARITE TIKANGA MO TE WHAKAHAERE WHAKAWA KI NGA TAKIWA MAORI. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume V, Issue 19, 16 November 1858, Page 1
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.