WHANGANUI,

Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 20, 17 May 1898, Page 3

WHANGANUI,

Mei 16th, 1898. Kite Etita mete Komiti oTe Tiupiri. Tena koutou. Tenei e tahi kupu hei utanga atu ma to tatou taonga, no te 14 onga ra 0 tenei marama ka huihui matou ki Putiki me nga Rangatira 0 te Waipounamu. 0 Hauraki 0 Ngati Porou ko te takeotaua Hui he waea mai na te Pirimia, ka tae mai ia i taua ra ki waenga nui onga Maori kauhau ai i ona whakaaro i te 10 onga haora ka tae mai te Pirimia me Timi Kara me 0 raua hoa Pakeha tu ana raua me oraua hoa i te marae ka maunu 0 ratou potae whaka honore atu kia Wiki me nga pani e tu mai ana i te tomokanga 0 te Teneti i takoto ai a Meiha Keepa, mete tangi mai ano a Wiki me nga Pani kia te Pirimia me Timi Kara, no temea ko raua nga hoa tuturu 0 Meiha Keepa i te wa e ora ana mete tungou atu ano 0 aua Rangatira ki nga Pani ka noho ki raro. Ka tu atu te hunga hoatu i te mihi mo aua Rangatira kamutu nga mihi kite Pirimia me Timi Kara mo te ahua o Meiha Keepa, ka whakatakoto ria atu nga Putake ake a nga Maori. Tua 1. —ko te kooti mo Whakaihuaka mo Waharangi mo Murikau, me etahi atu Poraka tae noa ki nga whakawa tua rua kia nukuhia mo te tahi takiwa, kia whai taima ai nga tangata te haere ki Papavvai ki" te whaka haere 1 te Pire Poari a te kawanatanga. , Tua 2.—Ko te komihana hoko whenua a te kawanaianga e noho nei i nga Tari hoko whenua Maori kia whaka mutua. Tua 3.—Ko te Rori i whaka haua ete Tumuaki 0 te kaunihera e ki ana ki a hangaia he Rori ki waenganui o Ohotu Poraka. Tua 4. —Kia hanga ia mai e te k uvati 11:1nga he kohatu hei tohu mo nga mahi mete matenga 0 Meiha Keepa. T ua 5, —Ko te mahiwhakanui a Hateriki i te utu mo nga mea e haria ana e nga Tima 0 te awa 0 Whanganui ki utu Jri tai mete Pangatarewa i nga meera o Ranana me etahi atu Pa, k 1 taka ki roco kite Wai.

Tua 6.—Ko nga kooti mo whakaihuwaka, mo waharangi mo Murikau kia whaka hokia ki Pipiriki ki Heruharama ranei kaua ki Whanganui taone nei. No temea nui atu nga paanga mate mai ki omatau tinana tonu ite mamao rawa o te wahi i tu ai te kooti io matou kainga tuturu e mate maira a matou kai me o matou taonga e noho mate nei hoki matou i konei. Nui atu nga Putake ko nga Putake e 6 nei aku i whakaaro ai hei whaka atu maku. Ka mutu a matou Putake i whakatakoto atu ai kite Pirimia. Ka tu mai te Pirimia ka maunu te Pere Toopa, ka whaka honore mai kite Iwi e pae ana i te marae ka mihi kia Meiha Keepa mo te Is aha kite hapai ite mana kingi 0 Ingarangi, mo te kaha 0 Meiha Keepa kite whaka takoto ki nga kawanatanga i nga ritenga e ora ai te Iwi Maori e noho kotahi ai te Maori mete Pakeha ite Ture kotahi, mo tona Pouri nui i te kore ona e watea kite haere mai i te ra i nehua ai a Meiha Keepa i te nui 0 nga Raruraru i pa mai kia ia itaua ra kore ana ia e maunu i nga mahi o toku Hoia tanga kia te Kuini tokorua hold maua ko Meiha Keepa he Hoia na te Kuini, no toku watea tanga koia au i tae mai ai. Koinei te take i tae mai ai au. Tua 2.—Ko te Pire Poari ate kawanatanga mo te Iwi Maori, itino whaka marama mai te Pirimia i nga tikanga 0 taua Pire Reka ana kite whaka rongo atu ate taringa i muri o tona whaka marama tanga ka tako to mai tona kupu ka kawea atu e ia taua Pire kiwaengan'uio' nga Iwi ka hui nei ki Papawni. I muri o enei take ka tahi ka hoki ki a matou take i whaka takoto atu ai ki tona aroaro. • Taku kupu.mo te'fciioti e ki nei, koutou '... kia nukuhiae kore'ajjje kaha kite ki atu i naia nei ae me niiku e ngari ko taku whaka aro e penaaname ta'koutou,, kaati: maku e * kawe ki nga Rangatira o tenei take ki a tae au ki Poneke ka tino whaka takotoria atu e au ki oratou aroaro, ko taku hiahia hoki tena kia haere katoa te Iwi nui tonu ki Papawai.

I Ko te Putake mo te hoko whonua Maori e penei ana kite oti i te Iwi tonu tePirePoari nei ki a waiho hei Ture koina te Ture hei whaka ngahoro atu i te hoko whenua mete kooti te tahi take kite whaka mutua ohoreretia te mahi hoko whenua a te kawanatanga tera e noho kore moni e tahi Maori a ka pa he mate nui ki a ia ki a ratou ranei i te kore moni hei utu ia ratou nama e ngari me tantoko mai te Iwi nui tonu i waho o te whare ma te Piri ote Iwi me o ratou whakaaro ki te kawanatanga ka tahi ka taea nga tikanga hou hei whaka korenga atu i te hoko mete kooti ka riro ma te Poari e whakahaere nga tikanga katoa ki runga kite whenua kanoho ora hoki te Iwi Maori heoi ta ratou he tango anake i te moni onga Riihi. Ko te Putake mo Ohotu kaore e taea tenei kua riro a Ohotu Poraka kite Ringaringa o te kaitiaki ote katoa. ♦ Ko te kowhatu mo Meina Keepa e pai ana ka whaka hae tia e au e ngari ma nga whanaunga e mahi mai he Tauira ka tuku ake ki Poneke. Ko te Putake mo te whakanui a Hatariki i nga utu mo nga mea e haria ana katie pohehe ana pea ia, kua oti ke i to matou kawanatanga te whaka rite nga utu moiame a moia mea kei Poneke e takoto ana. Kaatiki te tika takoutou whakaatu mai ka whaka korea e au he moni hei utu i te whaka painga i te awa no temea i ho atu e au nga moni Ida Tuari te Tumuaki o te Poari o te awa kia pai hei rerenga mo nga Timakia haere pai kaua hei tinihanga, kaati kua korero mai koutou kiaau maku ano e ui kia Hateriki e ngari ki te kite he ano koutou me whaka atu ake kia au i Ponoke. , :; Ko te kupu mb te Meera koau te Tumuaki o ngaMee>a katoameihe mea kite tika tenei korero e,,panga ana,. # Meera nto,; etahi kainga ote awa e : .he. .ana. tejia, Jed te. ritenga i \vhaka Jn takoto ria ai mo'ite'niahi kite nga tangata mo ratou nga Reta kite pena me ta koutou, whakaatu mai,nei kiaau, ka takahia t: au ki raro ki aku waewae kia 4di a ta koutou whaka atu ake kia au i Poneke me

hemea ka kite koutou i te whaka haere he a H ateriki. Ko te kupu mo te kooti kia haria ki Pipiriki kua takoto noa atu taku kupu ka rua tau kia haria te kooti ki nga wahi tutata ki te whenua e kooti tia ana e pouri ana au mo te korenga e whakaotia taua kupu aku e whakaae ana au kia haria atu te kooti ki Pipiripi no temea kei reira nga whenua hei whaka haere ma te kooti ki taku whakaaro hoki e 3 tonu te kooti ko ratou e haere kite whaka kore mai te Tiati e kore ia e haere maku e titiro he Tiati kaha kite haere ki Pipiriki kooti ai, e ngari ka whakaotia e au tenei take ina tae au ki Poneke. Ko te Paanga 0 etahi onga take nei kite, awa 0 Whanganui nei i whakaatu ai au kia noho mohio mai era tangata e noho maina i te awa. Heoi ka mutu, I. Rerekurtj Te Rangiwhakaekea.