TE HAHI I MURI I A TE KARAITI.
I te rironga o Te Karaiti kite rangi ka tukua atu e ia te whakaako o te ao ki ana apotoro kotahi te kau ma tahi. Ta ratou whakaaro tuatahi ko te whiriwhiri i te tahi hei whakakapi mo te tekau ma rua. Ta raiou i pai ai ko it* ia!\i tan gala i kite i nga niahi a le Karaili i te tiinatanga ra auo, a taea noatta lonu kakenga ki runga. Koiahi lekau nga ra o Te Karaili kite rangi ka hoiiiai le Wainia Tapu. IS T a, nui whakaharaliara le tupa ole Halii. Kihai i taro kna talaria te wili. Ko Tipene te maiangolii; akina ana ia c nga Ilurai ki te kohatu i a ia e kauwhau ana i a te Karaiii kia raiou. Te lino mararalanga o le Uahi, a whaia ana raiou e Hacra ki nga whenua i tawhiii. Na, kna mau le kai liopa, riro ana a Haora • a te Karaili, a pula ke ana te k:ii palu hei kai kauwhau. Rere noa alu, rero noa alu ana purapura i puiiia ra e te hau; kitea rawaiia ake kua tupu ki nga whenua ; kua tupu ki Llirnahiku, kualupu ki Anaiioka. Ko Hiruharama te hahi maiua, ko Anaiioka te lahi alu hahi niatna. IS T a ka horapa atu i reira, lae lonu atu ki Aliia ili, lae tonu am ki Kariki, lae tonu alu ki liari ki Koma. I aim \va ko Koma le pa nui rawa o te ao, he malia ano hoki nga iwi o Europe o Africa o Asia, i riro mat i a ia. Nga langata o taua pa e toru iniriana; ko Nero tona kingi i te \va i tae atu ai a Paora ki reira. E wha rati nga temepara whaka-
pakoko o taua pa, ko to Hupka te mea j nui rawa, pai rawa. Nga rnoni i hanga ai tana temepara koiahi miriana panna. I hiahia a Paora kia tae ki taua pa (Nga MahH9, 21. Roma 15, 23.): na, kua tae herehere atu ia ki reira, nana hoki i karanga j Hiharia kia kawea atu ia ki reira kia rongo ai a Hifcu i tana korero mo ie mea i whakawakia ai ia. Te kingi o Roma i te taenga atu o Paora, ko Nero. Ta ratou ingoamo o ratou kingi ko Iliha, he pera ano me nga kingi o Ihipa i karangatia nei ko Parao. Ko Tlilia (Julius Caesar) te kingi tualabi; nona tera ingoa; i muri i a ia ko Akubaia (Augustus); na, ko Taipiria Hiba, ko Karikura (Caligula), ko Karauria (Claudius), na ko Nero. I lukua a Paora kia noho noa iho ki Roma a taka noa nga taue rua, he mea liaki na tehoia; korerorero ana ia ki nga langata i luere mai ki a ia, a whakapono ana etahi o nga tangata o te whare 0 Iliha. Ki ta etahi i tukua ia kia baere i te takanga o nga tau e rua, a haere ana ki Spain, kua puta noa ake hoki taua kupu haere ki reira. (Rom. 15, 24.) Te liokinga mai i Spain haere ana ki Crete, ki tona hoa ki a Taituha. (Taituha 1, 5.) 1 murii tenei kei Nikapori (Taituhuo, 12) kei te taha o Iriria o te wabi i kauwhau ai ia i te rongo pai i mua (Rom. 15, 17, 19 ) Muri iho ka hoki ki Roma, a tuhituhia mai ana e ia tana pukapnka tuarua ki a Timoti. Ki la tekorero, i mat; ano ia ki taua pa, i poutoa hoki te pane e Nero. No te 67 o nga tau i muri i te whanautanga o te Karaili i mate ai ia. Na Piia i timata te kauwhau o te rongo j pai ki nga Hurai ki nga Tauiwi; i muri i tenei, kauwhau ana ia ki nga Hurai i Hiiia i Ahia-iti (Asia Minor); ki ta etahi kaere ana ia ki Papnrona; e korerotia ana hoki e etahi kua lere ia ki Roma. I patua a Hemi taina a Hcperi e llerora. Teiahi atu Flemi, te teina o te Ariki, he pihopa no Hiruharama. £ korerotia ana i ia e Paora (£ Kor. 15, 7. Kar. 2, 9.); ! nana hoki te pukapnka a Hemi i tuhituhi. ; 50 nga tau i noho ai ia ki Uiruharama, a j patua ana e nga Hurai. ! Na Anaru i kawe te rongo pai ki ta Black Sea, na Piripi ki Scytbia (Hitia), ki Phrygia (Pirikia), na Paioromu raua ka Tamati ki India (Inia). E noho mai nei ano etahi he hunga karakia i taua whenua e ki ana ra ana apotoro ta ratou karakia. He hoa haere a Maka raua ko Ruka no nga apotoro. Ko Tipene, te tanga:a i patua wawetiamo te whakapono.muri iho ko la Uaora patunga, muri iho ko Hemi Heperi. No 05 o nga lau i muri iho i te whanauinnga o te Karaili, ara 0.K., i timata ai te patunga nui. Na Ncrotena. Mau lonu te paiunga o te hunga whakapono a t:»ca noatia ie wha o nga rau lau i muri i a ie Karaili. Kotalii lekau nga paiunga nui; te luaiahi ko ta Nero. He
nanakia rawa taua kingi tona whaea, tona wahine, maleihoi a ia, nanahokia Roma i tabu kite ahi, kiia akc na nga Karaiiiaria, na ka palua nga Karaiiiana, luiiuia ana ki nga peke, poru rawa aua peke ki te inuka, pani rawa kite ware rakau, berea ana ki njja pou, tahuiahnna ana. Elahi a lu, huiluia a.ia ki rolo ki nga peha o elahi kara rehe, whakangaua ana ki nga kuri, etahi atu, titilia ana ki nga ripeka ki nga kari a Nero. (Tera alu te roanga.J
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/HAEATA18590601.2.7
Bibliographic details
Haeata, Volume I, Issue 3, 1 June 1859, Page 3
Word Count
950TE HAHI I MURI I A TE KARAITI. Haeata, Volume I, Issue 3, 1 June 1859, Page 3
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in