TA MAUI POMARE

Toa Takitini, Issue 106, 1 July 1930, Page 2097

TA MAUI POMARE

No te 29 o Hune nei ka tae mai te rongo i California (Amerika) : ko Ta Maui Pomare K.8.E., C.M.G., M.P. te Tai-Hauauru, kua mate. Hei torn tenei mo nga wiki o tona haerenga atu i konei, kite whakamaheahea haere i tona mate. Ka roa nei hoki ia e takoto ana i tona mate. Ina ra mata, kua mate. I whanau ia i te tau 1876. Ko tona papa ko Wiremu Naera Pomare, he rangatira no Ngati-Awa. I marena ia kite tamahine a Woodbine Johnston, kia Miria. Tokorua a raua

tamariki taane, kotahi te kotiro. I a ia i te Aute e kura ana. ka koinga ia kia tu takuta ia mo tona iwi. Ka whakawhiti ki America kura ai. E wha tau ka ‘marie honore’ ia i tona tuwhikete takuta, ka riro mai iaia te M.D. Ia ia i Amerika : ko taana mahi he kauwhau ki nga whakaminenga rangatira mo tenei iwi mo te Maori. Ko nga herengi e riro mai i tenei tu mahi ana, ka ahu hei whakapiki mo tona kuranga. He maha nga wa i haere kai kore ai ia, mo nga herengi kia toe hei utu i ana pukapuka kura. I tona hokinga mai, ka 25 tau tona pakeke, ka whakawhiwhia ia e te Kawanatanga ki te turanga Kai-Tirotiro mo te taha Ora o te Iwi Maori. Ko ia te takuta tuatahi kite tomo haere ki nga waahi ururua o Tuhoe, me runga o te awa o Wanganui, Ko ana ripoata o

aua wa kei te korero whanuitia i enei ra. 1 tonoa ia ki nga Moutere o te Moana-nui-a-Kiwa. I kitea e ia nga Maori o nga Moutere e noho he ana, i te kore rata, i te kore kura. Naana i whakaoho te Kawanatanga kia tirotirohia enei ahuatanga. Na tona kaha, k mutu te horapa o te mate repara ki nga Maori o nga Moutere. Naana i tautapa ko Makogai hei puni mo tera tu mate. E taea te ki ko Takuta Pomare te kai whakaora o nga Maori o nga Moutere. Ko te C.M.G., i uhia ki aiai te tau 1920 mete K.B.E. i te tau 1922. I whakawhiwhia enei reta honore ki a ia, mo ana mahi mo te whawhai, me tona kaha kite hipai ake ite ahua o te ora o te Iwi Maori me nga Maori o nga Moutere. He Kapene-Rata ia no nga hoia eke hoiho o te Ore Ore. No te tau 1911 ia i tu Mema ai mo te Tai-Hauauru, a tae noa nei ki tona matenga. I tu Minita ia i te Kawanatanga o te Maahi, me to te Kooti.