186.—HE WAIATA MO TE TAHURI.

Toa Takitini, Issue 93, 1 May 1929, Page 1008 (Supplement)

186.—HE WAIATA MO TE TAHURI.

Na Peon. (No Whanganui, no Patea). Ko Peon no Ngati-Raukawa, he taina no Te Ahukaramu.

He tohunga nui a Hukiki, a Te Whioi ki nga whakapapa katoa o te Taihauauru. Ite wa o te mahi whakatu Kingi ko ta raua mahi tera he whakapapa, a puta tonu ki a Potatau. Ko Te Tahuri he tamaiti na Te Whatanui nui, e haere nei tona ingoa i roto i nga waiata (Tirohia te waiata 41, te 67, te 117, te 131), ko Tohe, ko Tohe-a-Pare, ko Whata. I haere

a Te Tahuri ki Taranaki, he mate wahine. Koia te take ole waiata nei. Ko te kaupapa i taia kite pukapuka a Hori Kerei, “Nga Moteatea” p. 231. (Ref.: M. 231, S.lB, J. 3/59, W. 2/2, W. 2/162, WM. 8/143) Kaore te aroha ki taku potiki! E tama tu kino, te whai muna iho ki an, Ka tu taua, ka whai i te tira 0 to tupuna, o Whatihua. l Ki mai Ranijeka, 2 “E hoki i kona, Ka mate korna i te whainga mai Ki taku hika tauke. Ka tu nga tai o Rakei-matataniwha. 3 Hoki mai, e tama e i. Korerotia mai nga hane A te waewae i kimi atu.” Ka uia mai koe e nga whenua Ki te kauwhau whakapapa, Man e ki atu, “Wareware ko au, he tamariki Wareware tonu au.” Tenei ano rate rangona ake nei Tainui, Te Arawa, Matatua, Kurahaupo, Tokomaru, Nga waka tena o o tupuna 1 hoea ai te moana nui e takoto nei; Hoturoa, 4 Ngatoro, s Tamatekapua,® Rongokako, 7 Tamatea, 8 Nga tangata 9 o te Arawa, e i, I whakapiraratia' o ki nga whenua nei. Me whakatika atu nga whakahe mai A to matua teina, a Te Tauri," Mo te pepa' 2 i tuhia e koe i nga rangi ra. E tika ana ra, na Wairangi* korua, Na Poutu' 4 koe, i. Me rapu noa ake nga puna e rau' 5 o Tuamatua Kei reira, e tama, nga puna I moe ai korua ko Te Tauri, He manawa whenua e kore nei e taea E te ra o te waru, Taoi-kai-awe-whare,' 6 na Kiritai koe, i; Na Waitapu, Hinerehu, ko Te Kahureremoa' 7 Ka noho i ta Upokoiti' tama Ka puta ki waho ra, Waitapu.' 9 I haere ra ia i te maunga rongo ote ture a 2O Whiro, Kia puta ki waho ra Parekawa, Tamamutu, Ko Te Whakatotopipi, Ka tu kei te riu o Whanganui, Turoa, Ko Te Rangihopuata, ko tana tama; Ka huihuia koutou ko o teina Ma matua ki reira.

E tama rongo nui a to matua ki nga whenua, I te rangi ra ia kei ora ana Te Whetu 21 marama ote ata, Te puhi o Motai-tangata-rau, 22 e! 'Whatihua: He tupuna no Taranaki. zßameka: No te takiwa ki kawhia. sßaJ^ei-^iatetaniwha: Kei Marokopa, he huapapa. 4 Hoturoa: Ko te tangata o runga i a Tainui. sNgatoro: Ko Ngatoroirangi, ko te tohunga i eke mai i runga i a Te Arawa. sTamatekapua: Ko te tangata nui o runga i a Te Arawa. ?Rongokako: I eke mai i runga i a Takitimu. Tamatea: Ko te tangata nui o runga i a Tamatea. sNga tangata o runga i a Te Arawa: He tikanga korero, ahakoa kei te marama te waka i eke mai ai ia tupuna, ia tupuna. '°Whakapiraratia: Ki tetahi reo “whakamararatia” "Te Tauri: No Ngati-Tuwharetoa, no Ngati-te-Kohera. >zTe pepa: He kupu pakeha. Ki te W. 2/2 “Mo te kupu hoa mai i nga rangi ra.” '3 Wairangi: No Ngati-Raukawa. uPoutu: No Ngati-Raukawa, he tuakana he teina raua ko Wairangi. Tirohia te M. 121, mete J. 1 9/1 97-205, kei reira nga korero mo enei tupuna, mo Upokoiti hoki. is£ rau o Tuamatua: Kite M.231, ki etahi atu pukapuka, “Nga puna he rau o Tuamatua.” Kite whakaaro ko te mea tika ko “Nga puna e rau, ,&c. Tena kei te reo o Taranaki i tuhia ai ‘he.* Ko Tuamatua te tipuna o Tamatekapua. 'eTaoi-kai-awe-whare: Ko te wahine a Uenuku-Kopako o Te Arawa. >?Te Kahureremoa: He wahine rongonui, he tamahine na Paka, ko Wharekawa te kainga, kei te takiwa o Hauraki. I moe i a Takakopiri o Waitaha (Te Puke) ka puta ta raua tamahine ko Tuparahaki. (Tirohio. T. 120) Upokoiti: No Ngati-Raukawa, he whanau tahi ki a Wairangi, ki a Poutu e korerotia i runga ake nei. isWaitapu: I haere tenei hei maungarongo ki a Ngati-Tuwharetoa. zoTure a Whiro: He kupu pakeha te ‘ture.* Kaore i te marama te tikanga o enei kupu. 2>Te Whetu marama o te ata: Ko Te Whatanui. zzTe puhi o Motai, &c.: Ko Te Whatanui ano. Tirohia te whakamarama (8) i te waiata nama 67. ,