55. HE TANGI MO TE KOTUKU.

Toa Takitini, Issue 88, 1 December 1928, Page 19 (Supplement)

55. HE TANGI MO TE KOTUKU.

Na RANGI-KOWAEA. (Ngati-Tuwharetoa.) Na Te Taite Te Toma i whakamarnma. Ko Rangikowaea he wahine rangatira no Taupo, no Ngati-T©-Marangataua, no Ngati-Hikairo, ara no Ngati-Tuwharetoa i t© Aupouri; ko Roto-a-ira te kainga. I tangihia mai eia tenei tangi i Motuopuhi, kei Roto-a-ira, mo Te Kotuku, he tungane turanga whanau ki a ia. Tera ka tae mai a Titapu i tetahi wa ki Taupo, ka noho i reira. Ko Titapu no te takiwa ki Taumanmui, no Ngati-Haua; he haere mai tana ki Taupo kia kite i ona whanaunga. No te hokinga ka haere iaia aTe Kotuku. Ka haere na raua i roto o Mokau, toko haere ai ito raua waka; tokonia he kuare anake. Ko te ia o Mokau he tino kaha; mo reira era kupu o te waiata nei 4 He waka ano an ka motumotu.’ He ope tonu ratau e haere nei; ko Herua tetahi, ko Waipapa tetahi, no Ngati-Tuwharetoa ano era: engari ho tohunga era ki te whakahaere waka; ko Waipapa hoki i whakaakono ki te awa o Whanganui, no reira toua whaea, no Ngati-Uenuku. Ko te haere ate hunga nei i roto o Mokau he haere ki to ratau uri ki a Te Oro-kairakau, i reira e noho ana i Mangamaire, kei runga ote awa. Ko Te Oro-kairakau tenei nana te waiata nama 52. Na, ka tahuri ua te waka o Te Kotuku ma, ka mate a Te Kotuku; ko Titapu i ora. Ko to Herua waka i u tena ki Panirau, kei waenganui o Mokau, o Tongaporutu. Ka tae te rongo kei te hoki atu ano a Titapu ki Taupo, ka araia ato e Ngati-Tuwhare-toa. Koia te kupu ote waiata nei. 44 Kei tito e Ti’ te hoki mai/* (M. 157, S. 95, T. Turi p. 8.1 Tera te ao 1 tonga ka whakahinga Kei Otonaki. 2 He aha te roimata te wa mutn Tau haramai? He piringa 3 koko an kite ranga 4 a Haurua. 5 . . Ka whata e te ngutu ko au anake. Kei te kai kino Atu te aroha; kei te he mai koe, ka te wero Ki te kupu niana ete tokorau 6 ato wahine. Kei hoki mai te manako, mei pera e aku mahara Me te ao mauru; e whiu te whakairo 7 kia whiti Ki te tonga paraki, he au raki 8 moana. Ka horahia Atu aku paki, 9 e mahara iho ana he waka 10 ano Au ka motumotu; te iri atu au nga ihu waka No Waipapa, 11 te waka ite Heru’e rere ana Te au ki Panirau. 12 Kei tito e Ti” 13 te hoki mai. He kai au ka whiua, ka hora ki te whare. ka hoki mai Au. ka potini, e. '

Ao tonga. K.i tetahi whakahua ‘ kotonga.' 2 Otonaki. He puke iti kei waenganui o Tongariro, o Ngauruhoe, e kiia nei i te waiata nama 43 ko te Pukeronaki, he tamaiti na Tongariro raua ko Pihanga (kei te nama 46).

•Piringa koko.— piri noa atu ki te koko, ara kite wahi iti noa oto ope ranga, ara, amo haere i a Haurua, 4 Ranga.— amo. Ko Haurua he rangatira ho Ngati-Maniapoto. Ka haere ana ia, ka haere te maru tangata hei ranga i te kai i te aha. *Haurua.—Kua whakamaramatia ake ra. •Tokorau.— karakia wehe i te aroha. 7 Whakairo.—He kapua pera te ahua i te whakairo. *Raki.—He au kino, he tupuhi. 9 Paki.—He wawata mana e marino ai. Waka.Ki tetahi whakahua, * kaha.’ E ki ana a Te Taite he he tera. 1 te kaha o te ia o Mokau ano kia motumotu te waka. 11 Waipapa, Heru.Kua whakamaramatia i runga ake ra. 12 Panirau.—Kua whakamaramatia i runga ake ra. t3Ti.—Titapu.