UPOKO II.

Toa Takitini, Issue 85, 1 September 1928, Page 849

UPOKO 11.

He Mate Whakaatu. Ko ia nei tetahi o nga mate e whakahaua ana etc Turc kia whakaaturia kite Tari o te Ora. Tenei ropu male e kiia ana, he “notifiable diseases” I te tau 1926, ko te tokomaha o nga tangata “mate-kohi” i whakaatntia e nga takuta o to tatau whenua kite Tari o te Ora 1318. Ite tau 1925, 1247 te tokomaha. Ko te take i whakaatutia ai kite Tari o te Ora, ko tenei Tari hoki te kai-Tiaki ite ora ote katoa. Ma te Tari e tuku mai ona tangata tirotiro hei tohutohu i te hunga kohi, kia whaiti ai te mate kei horapa kite katoa. I roto i nga tau kotahi tekau, timata i te tau 1914 kite tau 1923, e 7902 nga tangata o Nui Tireni i hemohemo i nga tu ahua katoa ote mate kohi. Timata ite tau 1917 tae mai ki te tau 1927, e 7753 te parekura ate kohi. I te tau 1927, e 727 nga tangata ate kohi i iki ai kite po. Ko awherika kite Tonga te wahi iti te kohi. Ko Ahitereiria kei runga ake, ko Nui Tireni kei runga tata ake. Nga whenua kei runga te tokomaha o nga tupapaku a te kohi, ko Tiamana ko Peina, ko Ireland, ko Norway, ko Paranihi, ko Tiapani me Finland. I Tiapani i te tau 1920, e 22 tupapaku kohi i roto i te 10,000 tangata. I Nui Tirenui, e 5 ano tupapaku kohi, i roto i te 10,000 tangata. Ka marama tatau kei nga whenua katoa o te ao te mate nei e tope ana ite tangata. Ko tetahi whakahua a nga Nupepa o te Ao mo te mate kohi ko te “ White Plague ara, ko te “ Mate uruta o Nga Iwi Kiri-ma.”