TE TAKE MO TE PIHOPA MAORI.

Toa Takitini, Issue 67, 1 March 1927, Page 548

TE TAKE MO TE PIHOPA MAORI.

(He Patai.) Kim mil nga korcro kua wbakapuakina kua luliil uliia mo ie lake Piliopa Maori, a, kaore pea lie korcro i to ngaro, na wai ra kua iautoho to alma, Ito tanga oto pepa o Tihema be mil nga take tautoko a Ngatimaru i It; Piliopa pukeha; kaore i lirohia c rat on nga korero a Apiraua Ngata ratou ka ctahi atu. Ko to kalianga o te tautoko i to pakeba kei to pito wbakararo o to mol it nei, ara kei to pibopatanga o Aka ran a bui mai ki a to Arawa, engari i to bui i Tiki tiki kaore lie tangata i wbakabe i to mot ini me Maori ano be Pibopa mo laua. E tika ana pea uga kupu i to bui i Ponoko na to Akepibopa i wbakatalmri ki ton a biabia nga inenia o tona takiwa. Ko to pito wbakarunga, ara ko nga pibopatanga o Waiapu o Poneke kotalii ano to wbakaaro lie Maori. Na konoi an iki ai kua tautobe to alma ara kua pakaru to iwi Maori mo tenei take. Moh emeu e laea me wbakatu kia tokorna. nga pibopa me pakeba mo to pito wbakararo me Maori mo to pito wbakarunga kia rite 1 ai to biabia oto bunga pirangi pakeba o to bunga pirangi Maori. Ki taku titiro ano ko to. ao lion kei to wbai ko to Pibopa Maori ara ko to nuinga o nga tamariki inatau o to iwi Maori, akoto ao tawbito kei to wbai ki to pabeba. 1 i nab an ma to ao tawbito pea e pupuri to tana Maoritanga, a ko nga tamariki i popotia nei ki nga. wbare wa.nanga o to pakeba e roro lei to pakeba Otira ko to alma tenei o to ao bon i nga wain katoa o to ao, ara be awiii i a ratou ano me Apiraua Ngata ratou ko ona boa e pupuri nei ki to kiri o ratou tipuna. Ki ta Apiraua ki ko to Maori anake e mobio ki to ngakau. o to Maori; ki ta lleweti Kobe re me Maori boi Pibopa kia obo ai to iwi Maori kia manaakitia ai kia kore ai e koroukoretia ; ki ta Pine Tamabori mo to Iwi Maori In Pibopa ebara mo to pakeba, • kaati waibo i ta to Maori i biabia ai ; ki la King! Tabiwi ebara i te mea ko to matauranga karoti to mi'll lino nui e tika ai to tangata bei pibopa ongari ko to alma o to tangata; i ki a Takuta te Kangihiroa i te bui i Tikitiki e moingatia ana te Maori e to pakeba bei arawbata pikitanga mona kinga turanga teitoi ; i lautoko ano a Kapeue Piti i to taba Maori, a koi te mobio an ki etabi atu tamariki matau k'o ta ratou nei be Maori. Ko to tino nuinga o nga kaumatua etc pito wbakarunga e biabia ana kite Maori. Ki aau nei ko to t.obu o wabo e kit ana ote motubakolanga o to babi Maori ko le tu mai be Maori te Pibopa; tena ko te

'-? ho i a tana lie pihopatanga ke aka imki mai lie pakeha he P>l>opa, ano he whakatu pirihimana hei (iaki i a tana kei tutu. Mo te . mea nei kaoro te pakeha ito tutu. He tini te pakeha Mlui'k 0 '1 a li“ ki *, e Atlm ;ko ta rat whakahua ito inmm 0 ]- 0 Kanut, ; he kohukohu. He tokomaha nga pihopa pakeha iai.i kotiti ke i to whakapono 1 awhile. Me tore aku patai inaiauei he whakautu mu to hunga e liakahawea nei kite Maori: c (1; He aha nga main a to pihopa c kore e taea e to Maori? (2) He aha to latou raru ina koro e wehea he Pihon-iPmrm mo latou, ko to pihopa ho pakeha? ' «»opatanga He hia liia arm toku kia toroa c to taha pirangi pakeha tone, pata, he, whakahoki 11, a Apiraim Ngata inukii uo? ra'nci ■— pil.o,m U p“*elm? me " ° " en 6,u ik> ' )a Ma ' aa a k °«> - t««. a to t . il ,'? e "' al,a l'? a , .toko a “Xgalinmn,” i wlmkatakoto ai hei r'aw, end tom, Inal,i„ ?u, ) ,i|„ )p „ paklha - »i to men k„-i roa law,, oiioi koicro kia potopoto non ie whakantn. (11. Ki te in he Ki I’akeha te lie piliop., c koro e (a™ te ki be .ntgala turn malau lie tnngalii lino pai, no te men e koro i,..-, l.mg.-ita mmiii o te pakeha e whakaae hoi pihopa mo te Maori ? ko ; pakeha pen ° ,ei l ,ika mo •- Maori he tangato ', l . hj pakal1 "' , He m ha oto hahi Maori inaiauei kin 1 el, ,Ha ia " ,a t milam uni' ' a 'f. W noi ano total,i mini?, 1 lehd km pnta Kami e wham raumtia ko te mataiiramm i a N-al'ineiru i'i ,? , l '" al ' l ' a "> l rakclla l )Cl ' a me ia. Kaore hold ■ iN^atiiiuiiu ito whakaae ki nga kupu a Apirana. l o I Ko , tu ,i "°. akH pai ' !>■ inalii, ko te inahi i lam, main ko te t.no ako pa, , te ninlii pihopa ko te main i to main a l, P,hopa me he mea ra to tangaia he tangata matau he tangata ,ai n n kl.ih, oo'toh I,no P,l, ° pa imnui o teao ko Aporolmi el.ara i(e 1111,1 ha i tuna ka ran gala ai h.rMo’V Kaua V '' !l i l ki " Ma kupu Imkawehj c men nei ki to patu am! 1 IC Km! '? ka )ahla ,() V UUI l>ikopalanga. Patu ana. ki Vanla n 1 ° r - ' 1(> n0 ,’ 1,011 ° "'('hi ito »R«t- a a In- lino kaw a Hiha o'oti no’ '' ~R' a * m " n " 11,oluhi,ku - Ko iwi nni to (4). Mohoniea he (ika me whakamatautau rawa to Maori K koreo her pihopa he mea pai me pern ano nga pihopa pakeha. \ ; hole e taea te mea me mutu mai le pihopa pakeha i ie rima tan ka hakatu hi lie Maori he Pihopa. E ahei to pakeha to In piiiopa mo to o0 tan me to tatari ano te Maori. (•>)• Ho aha to pai o to tamaiti matau to tu hei minita kaore m ' hj (: w a " mo toiui mataimmga, kaore nei to Maori ano o pakolm ki to Maori I™, Pihopa? Kaati ko nga tangata pirangi pakolm hei pihopa etu hei minita. 1 ° 1.5 He nni re? tangata Maori kim kite an pai ke aim ratau km piki to pakeha i to ratau kite atn i te Maori ano e piki ana. Kaore he kura pihopa; ka mutu ano te kura ko te main

minita tonu. He poto noa iho to akonga ate Karaiti i nga Apotoro, a Paora ranei i a Timoti raua ko Taituha; E ki ana a Ngati-Maru ka nuku atu nei i to 100 tan te urunga o te Iwi Maori kite whakapono kaore ano he Maori totika kotahi hei pihopa. Akuanei pea e taea te niano tan ka penei ano lie kororo mo ratou. 1 taia i te Kama 02 eta hi kupu matau a te pakeha ara a Hakipia. Anei ana kupu:— He ai ano kei nga hanga a to tangaia; Kit o inaanu i tai kato e u lei le waimarie; Ki to kore, ko te rerenga roa i tenei ao Koi nga wahi papaku kei nga ram nui. Na e ki ana a Apirana Ngata ratou ki ona hoatokomaha, kua tae tenei ki le wa tika hei kokiritanga mo te Pihopatanga Maori me tona pihopa Maori, a kite kore c kokiritia inaianei ka hapa a ko te mutunga he oke i nga wahi papaku, he lamia e nga raru nui. Ka rnutu ano pea to taua tatanga atu kite pihopa Mauri. Kua roa rawa tenei te wa e ngote ana to Hahi Maori i te u, kua pakarikari inaianei, c tika ana Ida kai i nga kai niaro. Heoi ra Na Te Ao Hon.