PIHOPATANGA O AOTEAROA.

Toa Takitini, Issue 57, 1 May 1926, Page 390

PIHOPATANGA O AOTEAROA.

TE REG 0 TE ARAWA. ITU nga hui a nga tangata o te Hahi o Ingarangi i roto i a Te Arawa ki Ohinemutu, te 4 me te 5 o nga ra o Aperira, a paahitia ana enei motini e te katoa: 1. Kei te pupuri tonu tenei Hui a Te Arawa i nga take i whakatakotoria kite aroaro o nga Pihopa ite Hui itu ki Rotorua, i te 24 o nga ra o Hune, 1925, a, ko te rarangi whakamutunga e ki ana: — He mea tika kia w'hakaaturia ki tenei hui te whakaaro o te Iwi Maori, hei Maori ano te Pihopa mo rat an, otira i runga i uga uauatartga e kitea iho ana e matau mo tenei turanga i te thiiatanga atu nei, kahore o matau whai nui i te whakaaro o te Iwi, engari ka whakaae tonu matou, ahakoa he Maori, he Pakeha ranei tana tangata.” 2. Ahakoa kei te kite atu matou i te nui o nga raruraru i kore ai nga Pihopa e ahei kite whakatn i tetahi Maori hei Pihopa tuatahi mo te Pihopatanga hou. he whakaatu tenei na matou, tera atu nga take a to Iwi Maori i tika ai ta ratou tohe me Maori tonu hei Pihopa mo ratou. Otira he whakaatu tenei, ka piri pono matou ki tail a tangata, ahakoa he Pakeha tana Pihopa tuatahi. Engari i runga ite titiro whanui ki te ora mo te Hahi nui tonu, ka tumanako tenei hui kia whakahaeretia nga tikanga e tere ai te lu mai o tetahi Pihopa hei awhina i te Pihopa Pakeha, a ko ta.ua Pihopa hei te Maori. A he in pi tenei ki nga Pihopa kia whakapaua to ratou kaha kite awhina i tenei take i roto i nga whakahaere o te Hinota Topu.

Ki to Etita. IPUTA i a koe etahi kupu mo te hui i Tikitiki he rapu ite whakaaro o nga iwi o te Tai Rawhiti mo te Pihopa o Aotearoa me Maori me pakeha ranei- I tino marama te hiahia o te hui me Maori tana tangata; kaore he tangata kotahi i tail*

toko.i te pakeha. I wareware i a koe te panui i te motini i whakaaetia e te hui ara ko te pihopa me tangata Maori engari ko te hiahia o Hare Reupena me pakeha he pihopa i panuitia e koe. . I ki ano koe kaore i mohiotia e korerotia ana te take pihopa na reira he tokomaha nga tangata whakahaere i tana take kaore i rokohanga ki taua hui. Ko tenei tonu tetahi o nga take ote hui a Ngati-Porou engari kaore i whakahaeretia i te hui tuatahi i te mea ko koe te tiamana no te huihuinga tuarua rawa i te mea ko Kapene Piti te tiamana ka whakahaeretia te take. No wai te he? E tika te ki kaore i mohiotia e kore e korerotia te take pihopa. Otira kua marama i a koe no te Pihopa o Waiapu te niahia kia kaua te take e whakahaeretia a ko te pihopa pea ratou ko ona hoa pakeha nga tangata e ki nei koe kaore i rokohanga ete hui. Kaore he wahi a te pihopa ki taua hui; ko ta koutou na hui ko te kowhiri i te" pihopa tena ko nga hui whakaputa whakaaro na te iwi mii ehara i a koutou hcoi ta koutou he whakarongo kite hiahia ote iwi. Pai atu te ngaronga o te pihopa ratou ko ona hoa pakeha i taua hui kia mahorahora ai te korero. Mo te kore o te pihopa e pai kia uru mai nga tangata o era atu karakia kite hui ete Etita, kei te miharo toku ngakau. Ko nga iwi katoa i eke ki Tikitiki he manuhiri nga Ngati Porou a i tika kia tae kite whakarongo i nga korero. He aha te he o te whakarongo? Ana te he ko te tute ite tangata. Na ka tino marama kaore te pakeha e pai hei pihopa mo te Maori kei tute i te tangata ki tawhiti. Mo to tohutohu kia ngawari te whakaputa i te kupu kei mamae te pihopa me o tatou hoa pakeha. Me tohutohu hoki koe i nga pihopa ratou ko nga pakeha kia ngawari, kia kaua e whakahawea kite Maori, kia kaua e meingatia te Maori hei arawhata pikinga mo te pakeha ki nga turanga nunui. Kua nuku atu tenei i te 100 o nga tau e whakahaere ana te pakeha i te Hahi Maori, kati kua eke tenei kite wa e riro ai ma te Maori ano ia e whakahaere. Reweti T • Kohere.

(1) Kaore koe (tetahi ranei o koutou) i tuku motini mai ki “Te Toa Takitini ” kia perehitia. (2) Kaore he whakaatu i ta koutou panui karanga i te hui tera ano te take mo te pihopa Maori e -whakahaeretia. Kaore rawa he whakaatu mai ki a au kite Tiamana tera no e whakahaeretia tenei take. Noreira ka ngaro matou etahi o nga tangata e tika ana mo tena take. 1 kona tonu matou e haereere ana. (3) Kei te miharo ahau mo to hiahia kia uru katoa mai nga manuhir'i :ki te whiriwhiri i to tatou pihopa He aha te take o te Katorika ,o te Momona, o te Weteriana, o te Ringatu me etahi atu, ki tenei take? Te tikanga ma nga tangata tuturu o te Hahi, ara tangata kua oti te whakau, tenei take e korero, ka mohiotia ai he hui na te Hahi. I whakaae tonu ahau ki te kupu a te Pihopa i tona korerotanga mai ki

ahau, ehara te take mo te Pihopatanga i te take e tika ana mo tena hui a tatou, kaore hoki tera take ipa ki te katoa, engari ki nga tangata anake o te Hahi. (4) Kia ngawari. Ma te ngawari ka oti pai ai a tatou maU. 1 whakahau ate Karaiti ki a tatou kia ngawari. Kei te whakama ahau ki to korero “ kia tohutohu ki nga pihopa . . , kia kaua e zneingatia te Maori hei arawhata pikinga mo te pakeha ki nga turanga nunui.’* He aha te hua wairua e puta mai ki a tatou i ena tu korero? to Etita.

Kite Ev'.ta. EHOA, tenakoe, me ton ropu i rare i a koe. Panuitia tenei take e piki ake nei. Mo te Pihopa e kiia nei me.pakeha.. Ko takn kupu tenei kaore ahau e whakaae, ongari me Maori tonu tana pihopa, kia tika ai te korero kua tukuna atu ki te Hahi i Toto i te iwi Maori te mana motuhake mo to ratou Hahi. Kei te nui tonu o tatou tangata marama ki riga tikanga ote whakapono. Kite kore e paingia e o tatou Pihojpa pakeha tenei take, me whakakore rawa atu. Kua kotahi rau Jan inaianei te tuunga o te whakapono ki Nui Tireni nei. Heoi. —Na H. Te Maro, Tikapa, Port Atvanuu Aperira 14, 1926.