TE HUI A TE HAHI

Toa Takitini, Issue 48, 1 July 1925, Page 254

TE HUI A TE HAHI

MO TE TAHA KI TE IWI MAORI.

NO te 23 mete 24 o nga ra o Hune ka tu te hui ate Hahi ki Rotorua, ki te whiriwhiri ite ahua o nga mahi ote Hahi Maori. Kei Te Toa Takitini (Nama 45, p. 218), nga whakamarama mo nga take i whakaturia ai tenei Komiti ■e te Hinota Topu i hui nei ki Dunedin i a Pepuere ka taha nei. Ko nga tangata enei i ata kowhiritia mo tenei hui: —Te Atipihopa o Nui Tireni, Te Pihopa o Waiapu, me te Pihopa o Poneke (kaore ia i tae mai i te nui o ona raruraru), e wha nga Atirikona, ara ko Hapata Wiremu, ko Hokena, ko Tiatetene, ko Himikini, nga minita pakeha ko Makewiremu, ko W. G. Wiremu, me Kenana Ata Wiremu Ko nga Minita Maori enei: — Pihopatanga o Akarana : Kenana W. Keretene o Kamo, Whangarei; K. T. Harawira o Waimate North, Hori Raiti o Huntly; W. Panapa o Te Kuiti. Pihopatanga o Waiapu: Pine Tamahori o Ngati Porou; Peni Hakiwai o Ngati Kahungunu; Pererika Peneti o Here! aim o Te Arawa hoki Pihopatanga o Poneke: Temuera Tokoaitua o Otaki; P. H. Renata (Leonard) o Matene. Ko te Atipihopa te Tiamana o te hui. Ka mutu te inoi ka whakaritea kia tokorua nga Hekeretari, ko Makewiremu mo nga korero pakeha, ko Peneti mo nga korero Maori. Ka tu te Atipihopa ka mihi ki tenei hui. Koinei etahi o ana kupu: 44 E mihi ana ahau ki a koutou katoa kua tae mai nei ki ten i hui, me te tono atu ki a koutou ki a pai, kia marama ta koutou whiriwhiri i nga take ka takoto mai nei ki mua i a ko tou. Mehemea kite pai ta tatou whakahaere i nga kaupppa a te Hinota Topu i whakarite ai hei whiriwhiri ma tatou, tera e kiia tenei hui, he hui nui rawa atu. Ko te take tuatahi. ara te take nui o te hui nei, he rapu huarahi e taea ai te tuku atu kite iwi Maori te mana whakahaere ote Hahi i roto i te iwi Maori. Kua timata noatu matou te Pihopatanga o Akarana te whakarite i tenei tikanga. He Komiti Tumuaki (Standing Committee) to nga Maori o toku Pihopatanga, ako nga take katoa epa ana ki te Hahi Maori, tae noa kite whakanekeneke i nga Minita, e waiho ana ma taua

Komiti Tumuaki o nga Maori e ata whiriwhiri, ka whakarite ai. No te taenga mai o Pihopa Ataria o Inia ki Nui Tireni i huri nui ai nga whakaaro kia wehea hoki he Pihopa mo nga Maori. Otira rereke te turanga o Pihopa Ataria. Ko ia te Pihopa o te takiwa Porowini o Inia e kiia nei ko Dornakal. Ahakoa pakeha, etahi atu iwi ranei, ko ia to ratou Pihopa. Ka rereke a Nui Tireni. Kaore he Porowini o Nui Tireni i nohia e te Maori anake e taea ai te ki, koia rate Porowini o nga Maori. Mehemea ka tu he Pihopa mo nga Maori, kaore he turanga mo ana waewae, engari ka haereere ia i roto i nga rohe o nga Pihopa pakeha. He aha koa ra, me kaha tatou ki te rapu huarahi e kore ai tatou e whara i te ture. Kua eke tatou kite taumata e marama ai ta tatou titiro ki mua. He ra timatanga tenei no te titiro whanui a te Hahi Maori ki nga mahi nunui kei mua e takoto mai ana. He ra tenei i whitiki ai te iwi Maori i a ia. Ma koutou ma nga Maori e titiro te pai, te kino ranei, ote noho wehewehe ote iwi Maori. Ko etahi kei to Akarana Pihopatanga, ko etahi, kei to Waiapu, ko etahi, kei to Poneke. Kei te noho wehewehe koutou. Kaore tetahi Pihopatanga i te mohio ki nga mahi me nga whakahaere o tetahi Pihopatanga. Ma koutou e whiriwhiri te pai te kino ranei o te whakakotahi i te Hahi Mihingare i roto i te iwi Maori. TAKE TUARUA—MO TE HAHI A RATANA.

Kaore e nui rawa aku kupu mo tenei take. Kua tae mai te rongo ki ahau kua whakatu a Ratana i tetahi Hahi motuhake mo nga Maori eam nei i ana akoranga. Kanui taku pouri mo tenei take. Kua hoki taku titiro kite Mahi a Ratana e mea nei ite tangata kia haina i tana kawenata. I te hainatanga tuatahi, kaore i riria e nga Pihopa nga tangata o te Hahi, engari i tahuri kite awhina atu ite pai o nga whakahaere i tera wa. No muri nei ka kumea haeretia nga whakaaro o Ratana e ona hoa pea, me ona komiti, aka tahuri nei kite whawha atu ki nga mahi pooti mema, ki nga haere ki te Tiapani me era atu iwi o te ao, a inaianei kua whakaara Hahi Motuhake mo ratou, me te tohe tonu ki te whaka noho ite ingoa-o nga analiera ki te taha o te Tokotoru Tapu. Kua whakahau ahau ki aku Minita, mehemea he tika te korero nei kei te whakaurua te ingoa o nga Analiera hei apiti kite Ingoa ote Tokotoru Tapu i roto i nga karakia Iriiri, me whawhai e ratou te Hahi a Ratana, notemea kaore tera ite tikanga ate Karaiti. Ko ta to Karaiti kupu kei te marama i a la iki ra: 44 Iriiritia i runga i te ingoa ote Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu.” Kaore a te Karaiti 1 apiti mai ite ingoa o nga Analiera. Nui atu taku pouri mo te mahi a Ratana e whakakotititia nei. Kua waiho tenei hei mea wehewehe i waenganui i a koutou i te iwi Maori. Otira kia manawanui koutou. Kia u, kei taea te whakakorikori. Ahakoa mahue koutou i etahi o a koutou kahui, kaua e nui te pouri. Heoi ano ta koutou he piri pono ki nga akoranga a te Karaiti. Tena ano tona wa ka hokihoki mai etahi. Engari ki te whakarerea to tatou Hahi e tetahi, me matua whakaatu te

ngakau ripeneta mete ngakau pouri, ka whakaaetia ai ratou kia hoki mai, ara ma nga Pihopa rawa e whakarite he karakia mo ratou, e ahei ai te hoki mai ano kite Hahi. I whai-kupu ano hoki te Pihopa o Waiapu.me nga Minita i tautoko i nga korero a te Atipihopa. E RUA NGA KOMITI. Whakaritea ana kia rua nga Komiti hei whirrwhiri i enei take. Ko nga Maori hei komiti mo te taha kite whakahaere i te Hahi Maori. Ko nga pakeha mo te taha kite Hahi a Ratana. Ko te ripoata tenei a te Komiti i whiriwhiria hei whakatakoto tikanga mo te Hahi a Ratana.