ERA ATU WHAKAMARAMA.

Toa Takitini, Issue 47, 1 June 1925, Page 248

ERA ATU WHAKAMARAMA.

I te 11 o Oketopa, 1920, ka kauhau a Pita Pereiha (Peter Fraser, M.P.) i Pamutana tautoko i nga mahi a te kawanatanga o Ruhia. I roto i ana kauhau ka puta i a ia tenei korero. Kia mohio koutou ko Pita Pereiha tetahi o nga kai-hautu o te Ropu o nga Tangata Mahi. Ko tona korero tenei, 44 Ko te Ropu o nga Tangata Mahi o Niu Tireni he wahanga no nga Ropu o nga Tangata Mahi e mahi nei puta noa te ao katoa.” Ko te tikanga 0 tenei whakamarama he tautoko i te ropu o nga Tangata Mahi i Ihgarangi, i Ruhia me era - atu whenua. Ko Ruhia kua pekerapu i runga i te whakahaere a te Ropu o nga Tangata Mahi. Ko te mahi a Ruhia i naianei he whakakiki i nga iwi mangumangu me nga tangata mahi e noho ana i roto i te mana o Kingi Hori te Tuarima kia pawharatia to tatou Emepaea. Ko Ruhia kei te nonoti ite kaki o nga mahi whakapono kite Atua. Eki ana tona'Tumuaki' 4 * Ko te whakapono kite Atua he paitini.” E ki ana tetahi ona Kai-whakawa (Judge), 44 Kaore he lure Atua. Heoi ano te ture e mohio ana ahau ko te ture i hangaia ete Ropu o nga tangata Mahi o Ruhia. Ko te whakapono kite Atua ka tuhaina e au.” Kua murua ete kawanatanga o te Ropu o nga tangata Mahi o Ruhia nga taonga me nga whenua o nga hahi e kauhau ana i te rongopai ki Ruhia. Ko nga kai-kauhau kua patua etahi a ko te nuinga kua whiua ki roto i nga whareherehere mo te kauhau i te rongopai te take. Ina noa nei ka murua nga taonga me nga whare tiaki i nga tamariki pani, i nga tamariki rawakore e whakahaerea ana e nga Taraweihana i Ruhia. Ko nga wahine whakahaere i aua whareJ tiaki i aua tamariki whiua atu kite whareherehere kaore nei e tika mo te poaka. Ko te take ko te whakapono ki te Atua. Na te mana wawao o Ingarangi i te pani, i te rawakore na te mana hapai o Ingarangi ite whakapono kite Atua 0 nga mano tuauriuri whaioio ka whakaputaina mai aua wahine ki waho. Te putanga mai ko nga iwi anake ite kainga ate mate raua ko te hemo kai. Ko tenei te kawanatanga e tautokona nei e te Ropu o nga Tangata Mahi o Niu Tireni a e te Ropu o nga Tangata Main o ingarangi. E te Iwi ka whakaae koutou ki enei tikanga V Ki taku titiro ko tenei tautoko a tenei ropu 1 a Ruhia he whakaae ki nga mahi a tera iwi.

He whakapehapeha te mahi a tenei ropu kite Iraki ote Emepaea ara kite Lnion Jack. Kaore ratou e whakaae ki a ratou tamariki e haere ana kite kura kia whakanui i tenei haki. Akona ai a ratou tamariki kite takahi ite haki ote Emepaea. Kua kite au i te haki nei e rere ana i nga marae maha o te Aotearoa mete Waipounamu a e whakanuia ana e koutou. Tena ka awhina koutou i te ropu e takahi ana i te haki e nianawapatia nei e koutou? Whakarongo mai koutou. Ko te Iwi pakeha e awhina ana i a koe i te Maori ko te pakeha momo rangatira. Ko te pakeha tangata mahi, kore whakaaro. ko te rawakore, kei te kiriweti

' o a.u« ? hj kia koe kite Maori; mo to whenua te take. Ko te nuinga o nga Mema l o te Parematai-o te Ropu o nga Tangata Mahi kaore he taunga wae'wae i tenei motu noreira kaore he awangawangatanga epa kia ratou kite niuru i nga taonga me nga whenua o ngk tangata whai taonga, whai whenua. i.o. - . : He kupu whakamutunga.k'lKia mama te ngakau ki te whiriwhirhivriga whakamarama kua oti nei te whakaatu atu. Kaua e waiho ko riga pakanga o enei ra kua huri akemei hei whakamatapo i o koutou ngakau vi to* koutou whakaaro. Kaore aku mauahara. Kua murua eiaunga hara o te hunga i tahuri mai ki te patu i taku kohamo i . enei wa ka mahue ake nei* Ko taku e whai ana kia kotahi te whakaaro o nga Iwi Maori o te Tan hauauru ara ote Motu katoa kite turaki i nga mahi a tenei ropu kei taka itatou ki roto ki te mate. Kia kaha te karo i a koutou i nga mahi whakawai a-nga mokai kaka a tenei ropu. Ete Iwi whakatangata kia kaha. Heoi ano. Na ta koutou mokai. ~, . , —Na M. Pomare.