TE MANU ME TANA TAKUTA I ROTO O TUHOE.

Toa Takitini, Issue 46, 1 May 1925, Page 227

TE MANU ME TANA TAKUTA I ROTO O TUHOE.

W . IV. Bird, M.A. (Wahi tuarua.) Mate Taifo-Piwa.—l mahi tonu te Takuta, me Sister Ani, me taku tamaiti i nga turoro i tena ra a po noa, a na to ratou kaha ka waimarie kite ora tetahi o nga tamariki wahine i taumaha rawa te mate. Ite ata ka hui matou kite whare-runanga, a naku i whakamarama ki a ratou te ahua o tenei tu mate. Ka tukuna atu e matou he karere ki a Rua i Matahi, kia haere mai kite awhina i a matou; ano te ahiahi ka tae mai. Ka awhinatia matou e Rua, a ka whakaarahia nga teneti e wha, ka mauria nga turoro ki reira. I tahuri mai hoki te iwi kite awhina i a matou. I tukuna he waea ete Takuta kite Tari o te Ora, he tono nana kia tukuna mai he tangata hei rangatira whakahaere ite puni nei. E wha nga ra ote Takuta me ona hoa e mahi ana i roto i nga turoro. Ko nga tangata e puta ana ki waho ote puni me matua wero kite rongoa kia kore ai te taipo piwa epa ki a ratou, ka tukuna ai. Tera atu hoki etahi mate i rongoatia ete Takuta. Ko taku hoa ko Te Iwikino Hairuha i pangia e tetahi mate taumaha. Kua tirohia ia e te Takuta, me tana whakaatu kaore e taea ete rongoa tera mate. E hia nei nga ra i muri iho, ka mate a Te Iwikino. I whakaturia e te Takuta he komiti whakahaere i te ora mo Maungapohatu, ama ratou e tuku he ripoata kite Tari ote Ora mehemea ka tupono mai he mate ki a ratou. Tenei ahau te mihi nei ki taua komiti mo te pai ota ratou mahi. Ki toku whakaaro he mea pai te whakatu komiti ki tena wahi ki tena wahi hei whakahaere i te mana o te Tari o te Ora ki ia kainga, ki ia kainga. No tenei wa ka tae mai te waea a te Kawanatanga whakaatu mai kua tukuna mai he takuta me nga neehi hei tiaki i nga turoro. Rite ana to matou ahua ki a Rawiri iaia iki ra:—“Me anga atu oku kanohi ki nga maunga, kei reira nei he awhina moku.” He kino te huarahi atu i Maungapohatu ki Tawhana, haere ai i roto i te ngaherehere, piki ai i nga pari, heke ai i nga awaawa. Ko Taare to matou hoa ngahau, ko Te Iriwhiro to matou kai-arahi. He tangata mohio a Taare kite whiowhio i te tui i runga i te rata, a ko te Iriwhiro he mohio ki nga wahi i pupu ake a inga puna wai hei mahi ti ma matou. E to ana te ra ka tae atu matou ki Tawhana, a ka manaakitia e Tatu e taku hoa o nga wa ka huri. I moe matou ki tona whare i tena po, a no te aonga ake i te mutunga o te kai, ka haere ki Matahi, a na neehi Doull matou i manaaki i te whare mihana. Kei te mohiotia te pai o nga mahi a tenei wahine e nga pakeha, e nga Maori. I reira ka tirohia ano e te takuta nga turoro, ko etahi he mate-kanohi, ko etahi he tenga. Ite aonga ake ka haere matou

ki Waimana. He tangihanga i reira. Ka tonoa mai ano te takuta ki tetahi turoro, kitea ana he mate taipo-piwa.

Ka haere matou aka tae ki Ruatoki. I te kino o te huarahi i te whaiti hoki, kaore i puta tetahi o nga hoiho a 44 Rosie,” na Taare i arahi ma roto ite ngaherehere i puta ai. I taka te Takuta i runga i tona hoiho, i raau ko te waewae i nga rakau. No te 6 o nga haora ka puta atu matou kite rori i Ruatoki. I noho matou i te whare-kura, a na te Mahita matou i whangai i manaaki. I tutaki atu matou ki aku hoa ki a Takurua Tamarau, ki a Wharetini Rangi, ki a Rotu Niania, ki a Te Whetu me etahi atu. I konei ka mahi ano te Takuta me taku tamaiti i nga turoro. Kapai nga mihi a te iwi ki a matou. Ko Takurua te tiamana ote kaunihera o mataatua. I whai kupu te Takuta ki a ratou kia whakatu komiti ratou i raro i nga ritenga o te Tari o te Ora.

No te ata o te Paraire ka mihi matou ki o matou hoa, a haere atu ana ki Rotorua, ki Poneke. I a au e tu ana hei kai-tiro-tiro mo nga kura i nga tau tekau-ma-rima, ka kite au i te manaaki nui a nga iwi Maori i ahau. Ka iwa nga tau e ngaro atu ana ahau kite taha pakeha. Otira i taku hokinga atu kite iwi Maori, kaore rawa ratou i wareware ki a au. Nui atu taku koa mo taku tutatakitanga ki a ratou, ki aku hoa o nga ra ka huri. He nui hoki te koa ote Takuta mo tona kitenga i nga iwi Maori o era takiwa, me taku tamaiti hoki, pera noa atu te nui o tona mihi mo nga manaakitanga.

Ko te tumanako kia haerea te takiwa i Opotiki kite Tairawhiti a tenei raumati e haere mai nei. Engari taku tamaiti tera ano ia e hoki ki nga raarae o Tuhoe. Tena koutou nga iwi o Tuhoe. Kia ora.