25.—HE TANGI KI TONA WHENUA.

Toa Takitini, Issue 40, 1 December 1924, Page 35 (Supplement)

25.—HE TANGI KI TONA WHENUA.

Na Te Rauparaha (Ngati-Toa).

Ko tenei waiata kua taia ki “ Nga Moteatea kei reira e kiia ana, “He tangi na nga tipuna o Te Wharepouri.” Ko Te Wharepouri no Te Atiawa. Engari eki ana a Tonga Awhikau raua ko Nganeko, he kaumatua no Taranaki, kei te he tera korero, engari na Te Rauparaha ke: he tangi nana ki Kawhia, i te mahuetanga atu ai, heke mai nei ratou ko tona iwi ki runga nei. I taia ano te waiata nei i te tan 1856 e Shortland ki tana pukapuka: “Traditions and Superstitions,” p. 183. Kei te waiatatia tenei waiata e nga iwi katoa o te motu. Tera ia te tai o Honipaka, 1 ka wehe koe i au, e He whakamaunga atu naku i te ao 2 ka takawe Na runga mai o te motu, E tu noa mai ra koe ki au, e i. Naku ia na koe i waiho i taku whenua iti, Te rokohanga te taranga 3 i a taua, Kia mihi mamao au ki te iwi ra ia; E paria e te tai, pikitu, pikirere, Piki takina mai rate kawa 4 i Muriwhenua. Te kawa i Tutere. 5 Ten a taku manu, he manu ka onga noa, Run a kite whare, te au o Matariki. Ma Te Whareporutu 6 Ma te rahi Atiawa, 7 e kautere mai ra; Ka urupa taku aroha, na-i-a. HE WHAKAMARAMA: iHonipaka. —Ki roto ki “ Nga Moteatea ko ‘ Ngamotu.’ E tika ana tera mei tika hoki te ki, na nga tipuna o Te Wharepouri te waiata nei. Ko tona hangaitanga ia ki Honipaka. Ko Honipaka he toma kei Kawhia, kei te taha hauraro. 2 Te ao ka takawe. —No Te Rauparaha ka tae mai ki Moeatoa, he pae maun' a kei te taha tonga o Kawhia, ka titiro atu ki muri, epukohu ara mai te wa ki tona whenua tipu, ka tangi atu nei. Te taranga. —Te wehenga.

Te kawa i Muriwhenua.Kei te ng.aro tenei. 5 Te Kawa i Tutere.—E pena ana ki ta Shortland. Ki “ Nga Moteatea ” e penei ana “ te Kawea ay te tere.” 6 Te Whareporutu.——He tangata i ahu mai ite takiwa kite Atiawa. I whakawhitia te ingoa nei ko Te Wharepouri, koia i waiho at hei take mo te ki na ona tipuna te waiata nei. 7 Atiawa. He wahanga iwi no Taranaki. Ko nga Koa era o Te Rauparaha i nga ope nana i raupatu te upoko o te ika nei. (Na Tonga Awhikau raua ko Nganeko i whakamarama; na A T JNgata i tuhi.)