NGA MOANA O TE ARAWA.

Toa Takitini, Issue 28, 1 November 1923, Page 15

NGA MOANA O TE ARAWA.

KO tetahi o nga rarangi o te Ture Horoi o te tau nei i pa ki te whakaotinga o te Kereeme a te Arawa mo ona Moana. Ko te whakaaringa hoki i tera tau kia pootitia e te Paremata te moni e £6OOO iia tau, i ia tau. Kei tenei hanganga ture ka riro tonu na te rarangi ture i wehe tera moni, hei moni pumau i ia tau, i ia tau: e kore e riro ma te Paremata e pooti. Katahi ka tino pai rawa. ka kore e porearea i tena tau, i tena tau, kite tatari kite pootitanga ate Paremata i nga moni mo nga take a te Kawanatanga. Ko tetahi rarangi i hangaia mo Te Rotokakahi, ko te moana hoki tenei i puritia e Tuhourangi i waho i nga whakaritenga kite Kawanatanga, i kiia kia motuhake he ture mo tera. Na, kua whakaritea e te ture tetahi Poari mo tenei moana, kia kaua e hoki iho i te tokoono nga mema, a kia tokorima o Tuhourangi raua ko Ngati-tumatawera. Ma taua Poari e whakahaere nga tikanga o taua moana me nga moutere i roto i te moana. Ko tetahi o nga tikanga o te kirimina i hainatia i te tau 1921 i waenga nui i a Te Pero (mo te taha kite Karauna) me Te Aare, ratou ko Ngata ko Rewini (mo te taha kia Te Arawa), kia utua e te Kawanatanga ki a Te Arawa te moni e £2OOO, mo nga raruraru o te whakahaerenga i te kereeme o nga moana: kia wha tau e utu haere ana i taua moni, e £SOO ite tau. Otira i runga i te tono mai a etahi o nga Mema o te Poari o Te Arawa, whakaaetia ana kia utua i tenei tau kite Poari o Te Arawa te moni £IOOO. Ka puritia i roto i tenei moni te moni £IOO i whakaputaina e te Minita Maori ki a Tawa (Kapene Mea). E tata ana te kahititia o nga Mema o te Poari, o nga rekureihana hoki i raro i te ture i paahitia i tera tau. I roa ai te kahiti i nga Mema o te Poari, na te mea i unu etahi i o ratau tuunga, a kaore ano i ata tatu nga kai-riiwhi.