TE KEREEME A NGAI-TAHU.

Toa Takitini, Issue 26, 1 September 1923, Page 8

TE KEREEME A NGAI-TAHU.

ITERA tau ka whakatatutia etahi wahi o te ripoata ate Komihana nana i uiui nga kereeme o Patutahi, o Aorangi. o Waipuku-Patea, o te whenua raupatu o te Whakatohea, o te Kereeme hoki a Ngai-Tahu. Ko nga mea e mau mahara ana ki taua ripoata kei te mohio i puta te kupu a te Komihana, he tika taua kereeme, a me utu e te Kawanatanga te moni e £354,000, hei whakaea i taua kereeme. Ite taimaha ote Ka-

wanatanga i te kore moni i te tau ka taha nei, ka whakaarohia kia whakatarewatia taua kereeme, kia tae kite wa e ahua mama ai te Kawanatanga, ka whakatutuki ai i te ripoata a te Komihana. Na, i tenei tau ka tirohia tera pea e mama, koia ka whakatakotokotoria tetahi kaupapa whiriwhiri. Kei te maramatia ehara te ripoata a te Komihana i te whakatau na tetahi Kooti whaimana i raro i te ture, e taea ai te whiu te Kwanatanga, ina kore e rite i a ia taua whakatau. Ehara te ripoata a te Komihana i te whakatau na te Kooti, engari he kupu tohutohu mai na tetahi ropu kite Kawana ratau ko ana Minita: a ma ratau ano e whakaae te kupu tohutohu ra, ka whawhao ai ki roto i tetahi ture, katahi ka whaimana ai. Na, kei reira e tarewa ana te kereeme a Ngai-tahu i tenei wa. Kei te kimi te Kawanatanga i tetahi kaupapa e ahua mama ai ki aia ,ara, kite Torniniona: kaore hoki he moni ite haupu hei whakaea i tenei kereeme. Kei te whakaaro pea hoki te Kawanatanga ki tetahi wahi o te ripoata a te Komihana, i kiia ai, na te whakaaro ki nga kura, ki nga takuta, ara ki nga take whanui hei oranga mo Ngaitahu i tirohia paitia ai ta ratau kereeme. Na, ko Ngaitahu e tohatoha nei i nga motu e rua, kei te whakaaro me heke katoa mai te moni nei ki roto i te waha o tena o tena o ratau, a, ma tetahi Kooti e kimi e whakatau hoki, ko wai ma hei kai i taua moni, a kia pehea te rahi o te manga ma tena ma tena. Kei te tika tetahi wahi o tera tumanako a ratau. Otira e tika ana hoki te Kawanatanga kia wehe i tetahi wahi o taua moni hei tahua mo nga take nunui, penei i nga kura, me nga hohipera me era atu tikanga e pa whanui ana kite iwi.