TE NGAKAU O INGARANGI.
( Na A. T. Ngata, M.A., LL.B.) Mehemea pea kaore te whawhai a te Ingarihi kite Poa e kore rawa taua te Maori, me era atu iwi e matau kite ngakau o Ingarangi, kite wairua e takoto ngaro nei i ro:o i ana tamariki i ia wahi, i ia wahi. He waha no te pu i tangi mai i Reirimete naana i whakaoho katahi te ao katoa ka matakitaki, ka whakapaho he wairua hou i runga i te kare o nga wai, ko te wairua nana i tuhonohono nga Korcni maha i raro i te mana o Ingarangi, tetahi ki tetahi, te katoa kite matua kotahi e e tau mai ra i tawahi. Ko Inia, ko Kanata, ko Ahitereiria, ko Niu Tireni, ko Keepa Koroni, ko Nataara, ko era atu tini noa iho, kotahi ano te ohonga. Kotahi ano te huanga o te whakaaro kia awhinatia te matua o te katoa i te ra o tona whakamatautauranga, ahakoa ia e taea e tona kotahi i runga i tona ake kaha te whakahaere tana pakanga ki tenei iwi tohetohe kite Poa. Na konei tatau i rongo ake ai i tuku hoia a Niu Tireni, a Ahitereiria, me era atu Koroni ki Awherika. Ko te mea nui o roto ko te whakaaro, ko te whakakotahitanga 0 nga wehewehenga katoa o te Ingarihi ahakoa kei hea wahi o te ao. Ko wai e noho i te kainga i te mea kua paku te pu, i te riri ka hangai kite aroaro ? Me tuku atu kite rori kite tahora. I rokohanga mai e hama ana te kamura, e pao ana te parakimete, e hokohoko ana nga toa, e whiu hipi ana nga hepara, e rongoa ana nga takuta, e koa ana, e takaro ana. Ka oho ano 1 hoki ake i te moe reka, te wairua o nga tupuna nana i raupatu a Kanata, i herehere a Neporiana Ponipaata, ka oho ake i te moe roa.
Na ka titiro te ao kite iwi i tawaitia nei e Neporiana, “ He hokohoko taonga, he mahi moni te mea i pahure ite Ingarihi.” No te mea e kore e rereke te toto, te momo. He tama na te Pirimia o Ingarangi, he huinga no nga toto rangatira o ia wahi, o ia wahi, he tama na te kuki he tangata ware, i te mea kua paku te pu, kotahi ano te wairua i toko ake i roto, ko te hapai i te mana o Ingarangi, ko te whakahonore kia te Kuini, kotahi tonu to raua ahua, he hoia na te Kuini. “ Mo te kororia o Ingarangi, mo te honore o te Kuini, mo te ingoa ote Atua.” E kore e pai kia mate wheke noa te tangata kite kainga. Mehemea i tukua nga hiahia kia puta, e kore e mutu mai i te 200,000 nga hoia ma te Kuini ki Awherika, engari ka whai atu kite 2,000,000 Mehemea e whakaaetia mai ana kia 100,000 nga hoia hei tukunga atu ma nga Koroni i raro i te mana o Ingarangi, he mea mama noa tena, ma te ahua tonu o nga moni e whakarite te tokomaha o nga tangata. He maha noa atu nga miriona moni e takoto mangere ana i Ingarangi e hiahiatia ana kia tukua kite Kawanatanga kia whakarnahia kia nui ai nga hua. E kore e taea te ngakau o Ingarangi te peehi. Kei te matakitaki nga iwi nunui, te Wiwi, te Ruhia, te Tiamana, a kei te wiri. Kei te mohio ratou, kite whakaara pakanga ratou ki Ingarangi, ehara i te mea ko Ingarangi anake he whawhaitanga ma ratou, engari ka whai waahi ano a Inia, a Kanata, a Ahitereiria, me Niu Tireni. Kia orate Ingarihi! Ete Atua tohungia te Kuini !
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19000601.2.2
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 28, 1 June 1900, Page 1
Word Count
620TE NGAKAU O INGARANGI. Pipiwharauroa, Issue 28, 1 June 1900, Page 1
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.