NGA TAMARIKI O TE AUTE.

Pipiwharauroa, Issue 6, 1 August 1898, Page 4

NGA TAMARIKI O TE AUTE.

(Ko te roanga tenei o nga korero.) Te taenga atu o to matou ope katahi ka powhiritia atu kite whare Karakia. Te mutunga o te Karakia, 'ka huihui katoa matou kite whare o Wi Katene. I whakatakotoria ki reira te hakari a nga Maori. Ma wai e korero nga kai katoa a te pakeha, hui atu ki nga kai hoki a nga tupuna. Ka mutu te kai, ka timata nga whai-korero. Na Turangapeke, na Rupine na Huta Paaka, nga mihi kite manuhiri. Na Te Tatana, na Ware Waitai, Na Hare Kohere, Na Riwai Hiwinui, na Balneavis, me etahi atu nga korero me nga mihi ki nga tangata whenua. Ka mutu era, ka riro i a Hemi Matenga raua ko Rev. Per ere Peneti nga mihi mo nga manuhiri me nga tangata whenua mete whakamarama i nga huarahi e kitea ai he painga mo te iwi Maori. Ka mutu te karakia katahi ka hokihoki nga tamariki ki nga whare i whakaritea ai mo ratou hei nohanga i Motueka. I te Wenerei ka purei kiki-poro ki nga toa o Motueka me Riwaka. Mate rawa te Pakeha ite Maori. 37 : 0 nga paina. Ite ahiahi huihui katoa kite hooro. I reira te waiata te ngahau a nga tamariki. Nga moni i riro mai o Motueka £l3 Bs. Ao ake ka hoki ki Whakatu. Ite abi ahi he huihuinga ki Whakatu kia ronga i nga korero a Te Tatana raua ko Rev. P. Peneti mo te ahuatanga o nga mahi a te Hahi i roto i nga takiwa Maori. Ko Te Pihopa te Tiamana o taua huihuinga, I whai kupu ano hoki a Rev. Tietetene raua ko Horowe. 1 te Paraire, he haere paitekara te mahi i te ata. No te 2-30 ka huihui katoa ki Bishopdale kite kainga ote Pihopa. Ite toru, ka huihui ki roto i te whare karakia o te Pihopa. E rua nga kauwhau, kotahi he reo Pakeha na Rev. Tietene ko tetahi!he reo Maori na Rev. P. Peneti. I te ahi ahi he hui nui kite hooro Kawanatanga, Ki tonu ite tangata. Na nga tamariki Maori te ngahau, ara te waiata. I te Hatarei ka tu te pakanga a Te Ante ki Nelson.. He tangata kaha katoa nga

tangata ote Nelson Karapu. Te mutanga o te purei e torn paina, a tetahi taha, e torn hoki a tetahi I te ahiahi i karangatia katoatia nga tamariki o Te Ante kite Kareti Pakeha o Nelson. ■ Ko te waiata na nga tamariki o Nelson. Ka rnutu tera katahi ka whakakitea te “ Magic Lantern ” (he ramu whakakitekite whakaahua i te po). Ko nga whakaahua no nga wahi i hurihia e te pakarutanga o tetahi maunga i Itari. Ite wiki ka kauwhau ano nga tamariki Maori ki nga kura Ratapu. Ite ahiahi ka kauwhau ano nga tamariki kaumatua ake, ki nga pakeha. Nui atu te whakamoemiti mete aroha o nga pakeha ki nga tamariki Maori mo a ratou kupn i whakahua ai. No te ata o te Mane ka haere a Matenga raua ko Peneti ki Blenheim, ki Wairau, ki Waitohi, ki Waikawa, kite whakarite i nga mahi ma nga tama iki nei ki reira, kite whakarite hoki i nga kainga hei nohanga mo ratou. No te Turei ka whakaritea e Te Tatana tetahi pikiniki nui, hei powhiritanga ma ratou ko ana tamariki i nga tangata katoa i manaaki nei i a ratou. I haere katoa ratou ki nga onepu i tai, ki reira haereere ai. No te Wenerei ka rere to ratou tima. I te ahiahi ka tae ki Picton (Waitohi), Te mutunga ote kai ka huihui kite WhareKura. I reira ta ratou ngahau. Ao ake ka haere katoa ki Waikawa. Kaore i mohio mai nga tangata o te kainga, he ope tenei te haere atu nei. Rokohanga atu e raruraru ana te kainga. He maha nga mihi mai a nga tangata whenua. Na Matenga i whakahoki nga korero. I whai kupu hoki a Ware Waitai me Peneti. Te mutunga o te kai, katahi ka hokihoki katoa ngaimaua ki Waitohi: ma runga tereina, tae atu ana ki Blenheim. Rokohanga atu e whanga mai ana a Rev. Te Kerehi, (Abirikona), me Mr Jenkins, me etahi atu. Kaore i roa e whakariterite ana kua tae katoa nga tamariki ki nga kainga i whakaritea ai mo ratou. I noho ano ratou i konei ki nga kainga o nga pakeha rangatira o tera whenua. I te ata o te Paraire (Hurae Bth) ka tukuna mai e nga ~ Maori o Wairau, o ratou tarapu mete kooti hei kawe ito matou ope ki to ratou kainga ki Wairau. Te mutunga o te Kai, ka huihui katoa mai nga tangata kite whare-kura. Na Arapeta Eore nga manuhiri i powhiri. Muri iho ! i a ia, na te Tatana nga korero. Pai atu ana korero ;■ he tohutohu nana i nga huarahi e kitea ai te ora mo te iwi Maori. He

maha atu hoki etahi i whai kupu o nga tangata whenua o nga manuhiri, Ka mutu nga korero, ka karakia. Te mutunga ote Karakia, katahi matou ka hoki-hoki ki . Blenheim. I te ahiahi he nui nga pakeha i huihui ki te hooro kite whakarongo i nga mahi ngahau a te Maori. I te Hatarei (Hurae 9th) ka purei kikipooro a Te Ante ki Wairau. Wini ake i nga tamariki Maori, 11:9 nga paina. No te Wiki ka tukuna mai ano nga tarapu 0 nga Maori o Wairau kite tiki mai i a matou Karakia katoa matou ki roto ito ratou whare kaaakia (Weteriana). Ko nga kauwhau na Ware Waitai, Na Balneavis, Na Terei Ngatai, Na Riwai Hiwinui, Na Hemi Matenga, Na Mr Jenkins, Na Te Kerehi, Na Peneti. No to matou' putanga mai ki waho, ka tae mai te rongo, kua mate te minita o taua whare i karakiatia nei e matou a Rev. Hetaraka Warihi. I hoki te nuinga o matou ki Blenheim ki te kauwhau ki nga tamariki o nga kura Ratapu. I te toru o nga haora he karakia powhiri 1 nga tangata purei kiki-pooro, Ida mahara ai hoki ratou ki nga mea o te Atua. I te Ahiahi he karakia nui kite Whare Karakia oTe Kerehi. E ono ran e whitu rau ranei nga tangata i tapoko ki roto ki taua whare Muri iho ite karakia nui, ka whai kupu ale Tatana raua ko Peneti ki nga Pakeha, kia tahuri nui ratou kite awhina i nga tikanga e ora ai te iwi Maori. I te ata o te Mane ka haere katoa matou kite matakitaki i te wahi i patupalua ai nga pakeha e te Rauparaha, ara e kiia nei e te pakeha “ Wairau Massacre.” No te 2-BO p.m. ka huihui katoa atu matou kite kainga oMr Jenkins. Ko ia te rangatira ote Peeke i Blenheim. Nui atu te aroha o .taua pakeha ki nga tamarini Maori. ■ No te 4 p.m. ka tae katoa matou kite teihana ote Tereina. Ki tonu te teihana i te pakeha i haere mai kite tangi atu ki o ratou hoa pakeha. Ite Ahiahi ka tae ki Picton. I reira te ngahau i te po. whakanekehia te taima o te Tima i te Ahiah kia mutu ra no nga mahi o nga tamariki ka rere ai. No te 10*30 p.m. rere atu ana to ratou tima. Tangi atu ana, tangi mai ana. Noho mekemoke ana nga mea i waiho iho. Huihui katoa nga moni i puta i runga i a. ratou mahi £lO6. Te utunga otu i nga raruraru i katoa, ko nga moni i toe £44. No te taenga ki Poneke ka kitea ho te * taima o nga tikiti mo te tereina kua pahure ke. U

ana ratou i te £9 mo te tureititanga o ratou tikiti. Ko nga moni e toe ana inaianei e £BS. Ko enei moni kua tukua hei awhina i nga mahi i roto i te iwi Maori o te Porowini o Whakatu.