Ki te Ētita o He Muka
N ā te Etita, Nōna anō whakaaro.
Tena koe, E tuhi ana ahau kite whakatupato i toku iwi o Nga Puhi mo etahi kupu e rongo ana ahau kua uru mai kite reo o Nga Puhi. “Mete mea nei”, eki ana a Boss Tipene 1 , “ko te reo kei te rangona i naianei ko ‘te reo hou’."
Ko te mate ke, ko nga kupu e rongorongo ana ahau e huahuatia ana e oku whanaunga ano, ehara no Nga Puhi, no Runga 2 ke. Anei etahi:
‘te matatau 2 ’ - he matau ke. ‘orite’ - he taurite, he rite tonu. 3 ‘rangatahi’ - he tai tamariki ke. ‘te waea’ - he ringi ke. 4 ‘nga pakeke’ - ko nga mea kaumatua ke ‘nga mate huhua’ - ko nga mate maha. ‘te whare paku’ - ko te whare iti ke. ‘nga mataawaka 5 ’ - ko nga kaumatua ke. ‘ngai Maori’ - ko nga Maori ke.
Ehara i te mea e he ana nga kupu nei, erangi ki oku whakaaro ehara i te mita o te reo o Nga Puhi. Ko Herewini Murupaenga raua ko Andy Sarich, te hunga korero i te reo tuturu o Nga Puhi. I roto o Ngati Hine, ko Te Rau Hoterene te tangata. He penei te korero a Rapata Whiu 6 : “Ka haere koutou ki Runga kite tiki matauranga mo koutou, a, ka hoki mai mete pohehe kua ki a koutou kete ite matauranga, engari hore kau ke koutou i mohio he mea panga katoa ki roto ki aua matauranga etahi Punita. 7 ’’
Kia ora huihui mai ano tatou Pierre Lyndon
1 no Ngati Hine me Ngati Hau. 2 e korero ana mo nga rohe kite tonga (o Te Tai tokerau). 3 ano ki a Maori Marsden. 4 ano ki a Iris Whaanga/nee Peita. 5 ano kia Herewini Murupaenga. 6 he kaumatua no Ngai Tuteauru. 7 Scotch thistle.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/MUKA20010701.2.10
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Muka, Volume 13, Issue 4, 1 July 2001, Page 7
Word count
Tapeke kupu
307Ki te Ētita o He Muka Muka, Volume 13, Issue 4, 1 July 2001, Page 7
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Te Taura Whiri i te Reo Māori: Māori Language Commission is the copyright owner for He Muka. You can reproduce in-copyright material from He Muka for non-commercial use under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) licence. Material in He Muka is not available for commercial use without the consent of Te Taura Whiri i te Reo Māori.
Log in