He Hē Anō Te Hē!
N ā Timoti K ā retu
Tenei maua ko taringa te rongo ake nei kua kaha te whiua o te korero, ‘E, e takahi ana koe i toku mana’, ina whakatikahia te he o te rere mai o te korero a te tangata.
Ko ona kore mohio nei kite whakatakoto ite reo i runga i te tika, i te pono kei te korero mai mo te autaia mana e takahia nei.
Ko ta te hunga e ako ana he whakarongo ki ta te hunga matatau whakatakoto i te kupu, ma te whai hoki i ta te matatau ka mohio ko te kuare, ko te pohehe, ko te kore mohio. Ko wai o tatou kaore i whakatikaina mai e tetahi e matatau ke noa atu ana i a tatou ahakoa he aha te kaupapa? Ko wai nei? Ma te mamae hoki te whakatika mai a te tangata matatau ke noa ake i a koe ka aha? Ka matatau ake te mea i whakatikaina ra? Engari mo tena , ka noho tonu ko kuare tona hoa haere he kore i areare mai no taringa ka tahi, he waiho ma wheke kuri noa iho e kawe ka rua, ka noho ko whakamau, ko mauahara tonu atu ranei hei hoa ka torn, engari kia tino ki noa ake au kite pera mai te tangata e kore ia e matatau kite reo ahakoa pehea.
Ko taku na whakautu hoki ki tena whiu mai i te kupu, ara, mo te takahi mana, he ki noa atu, ‘E, kei te tukino, kei te kohuru koe i toku reo.’ Ki te pirangi koe koinei hei reo mdu, tena kia tika mai i a koe, ka whakarongo kite hunga matatau meta ratou ki mai, ‘me penei ke, me pera ke’ ranei engari kaua e amowheke, e huneinei noa!
Kia hoki ake ano kite korero ‘He he and te he!’ Kaore i tua atu, kaore i tua mai i tera!
Koutou e ako nei, e whai nei i to tatou reo kia mau tonu ai, kia ora tonu ai, ka nui te mihi engari kia marama ano tatou ki to tatou matatau mehemea kaore i te eke, a, kati whaia kia eke, ara, whakarongo nga taringa, e kopi te waha atu i te whiu patai kia marama ai he aha ke i penei ai, he aha ke i pera ai.
He wa ano hoki e korero ai te waha, he wa ano hoki e noho puku ai taihoa e korero. Kia mohio tatou katoa ahea tehea whaia ai. Ki te taea tera kua timata ta tatou takahi i te ara o te tika, i te ara o te marama.
Ki te tohe te tangata mo te tohe noa te take he aha te hua ka puta? He tino kore nei! Engari kite tohe te tangata kia puta ai ia kite whai ao, kia whiwhi ranei i tana i pai ai, katahi te hua ka puta.
Kati, kia hoki noa ake kite korero a nga kaumatua, ara, ‘He he ano te he, he tika ano te tika.’ Waiho i konei, kia kitea ai ka peheatia te reo e te hunga ako engari kite rongo au e he mai ana ko taku he ki noa atu, ‘E me penei ke’, a, kite ki mai tera, ‘E, kei te takahi koe i toku mana’, ko taku atu ‘E, kei te kohuru, kei te tukino koe i toku reo.’ Me mutu i konei. Whakatika ranei, korero Pakeha ke ranei engari me mutu te kohuru, te tukino!
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/MUKA19980701.2.8
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Muka, Volume 11, Issue 3, 1 July 1998, Page 6
Word count
Tapeke kupu
586He Hē Anō Te Hē! Muka, Volume 11, Issue 3, 1 July 1998, Page 6
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Te Taura Whiri i te Reo Māori: Māori Language Commission is the copyright owner for He Muka. You can reproduce in-copyright material from He Muka for non-commercial use under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) licence. Material in He Muka is not available for commercial use without the consent of Te Taura Whiri i te Reo Māori.
Log in