HE TUPAPAKU NO TE RAU.

Kopara, Issue 10, 1 July 1914, Page 6

HE TUPAPAKU NO TE RAU.

NO te Take te 9 o nga ra o tenei marama (Hurae) ka takoto a Wiremu Taratana ite moenga roa. Ko tenei tamaiti no Kaikohe, Ngapuhi, tekau ma iwa ano ona tau ka mate nei. He tamaiti whakaepaepa ia na ona matua a i whai raua kia tupu ia hei tangata a kia tu hoki i runga i nga tiinga rangatira a ko te tutukitanga o tenei whakaaro o raua ko te whakaaetanga kia haeremai ta raua tamaiti ki Te Rau Kareti kite kura minita. No te poaretanga ote Kareti ite Maehe ka taha nei ka tae mai ia a e toru marama ano ia i kura ai ka haukotia nei tona oranga te tutuki hoki te tumanako a ona

matua a ona iwi. Kaore i arikarika te panga mai ote mamae ote pouri ki nga tangata katoa ote Kareti, I mamaetia ai no te mea he tangata ia i tino kitea tona pai, tona ngawari, tona whakaiti, tona ohaoha kite tangata, tona ngakau nui kite mahi i whakamaua ki ona ringaringa e ona matua, e ona iwi. Tuarua i mamaetia ai e te ngakau he orite tonu no te ngakau nui o nga tangata o te Kareti ki a ia i runga ano i ona ahuatanga kua korerotia ake nei. Tae noa ki a ratou mahi ngahau tona pai tona hanga_ ahuareka kaore te riri i roto i a ia kaore te aha. Ko te mea ia i tino mamaetia ai ko te kore rawa ona 1 roa e takoto ana ka haukotia tona oranga, kore rawa ona hoa kura i kite i te moenga o ona kanohi no reira kore rawa i mihimihi iho ki a ia, kore ranei ana kupu ki a ratou. Ko tona mate he taipo piwa, tekau ma tahi ano ona ra i takoto ai i te hohipera o Turanga ka mate. Tae ana ia kite hohipera timata ana te huri o ona mahara e hara tona mohiotanga ake kite tangata he kimonga kanohi kau. He hanga whakaaroha tona_ matua i te taenga mai. Tae rawa mai kua kore ke e mohiotia atu mo te hoki mai. Heoi ano tana uana he tatari kite ra ehe ai. Otira he nanakia ano te mohiotanga ake o tana tamaiti ki aia i whakamatau rawa ake kite korero otira ko te mate kua he ke te reo kua kore e marama. Ite ahiahi i mate ai taua tamaiti ka poroakitia ia e nga tangata o te Kareti kia tae mai ki waenganui i a ratou Ida tangi ratou ki aia kite matua oto ratou hoa oto ratou taina tuakana i roto ite Ariki. Kaore i waiho e nga tangata o te Kura te tangi i te mamae ki to ratou hoa ki tona matua hoki mete roea_ nano he morehu patunga ia i te whenua tawhiti. No muri i te hapa ka haere nga whakatau me nga poroporoaki a nga tangata ote Kura. Poto katoa ratou ki runga kite whakatau kite poroporoaki. Ite werohanga ate mamae kore tetahi kotahi i pai kia kore ia e whakaputa i tona ngakau mamae. He nui a ratou kupu whakamarama ite papa ite mea e tino nui ana te ngaua e te mamae me he mata hoari kei r °t° i tona kaokao e titi ana. Otira he tangata tino manawanui ia he tangata marama ona whakaaro i kitea ki runga i tona kaha kite peehi i tona ngakau mamae, ngakau tangi. Mehemea pea ko etahi tangata ke noatu tera e hemanawa noaiho tera e tata noaiho i a ratou. Ko te wahi ora rawa tenei o nga tangata o te Kura ko te kite atu i a ia e whakaoraora mai ana i tona ahua ahakoa kei te mohio tonu atu ratou kei roto te mamae e ngau kino ana. Mauranga mai kite Kareti. No te ahiahi o te Paraire ka kuhua te tinana ki roto i te kawhena piuta, i waho ake ko te kawhena rakau, he tino kawhena ataahua, ka mauria mai kite Kareti takoto ai. Tae rawa mai kua tu he teneti i nga tangata o te Kura e tatari ake ana hoki ratou ki to ratou tupapaku. Ka takoto ka

timata ano te tangi, te poroporoaki. Katahi ano ka tino whakapaua a ratou tangi. E rua nga po i takoto ai te tupapaku o te Kareti i waenganui i a ratou a kihai i moea te po kite tiaki ia ia poto katoa kite tiaki. I te ata o te Hatarei ka whakatinanatia e te Kura to ratou aroha ki to ratou teina tuakana ara ka uhia tona kawhena ki nga kahu Maori e toru me tetahi putiputi whakapaipai na te Pakeha i mahi ki ro karaihe, he whakamaharatanga e kore e memeha me enei korero i roto he mea tuhi ki runga i te kari ara : “He tohu aroha tenei na nga tangata o te Kura ki to ratou hoa, ki a Wiremu Taretana, i mate i a Hurae 9, 1910.” “ Ngaro nei to matou hoa, Riro atu kite po; Tangihia i muri nei, Tenei arohaina mai.” Mauranga I TE Tinana ki Ngapuhi. Hinga ana te tamaiti inoi ana te matua ki nga kaumatua ote Kareti kia tukuna te tinana o te tupapaku Ida haere i a ia a ina whakaae raua kia kaha raua kite tohe kite takuta mete Kaitirotiro o te Ora kia kaua hei puritia i te mea he piwa taipo te mate. I kaha aTe Tiatetene kite whakahaere i tenei take i runga i tona aroha kite matua o te tupapaku ki nga whanaunga hoki i te kainga a i runga i tona kaha ka whakaaetia. Ko tona kai awhina, ara ko Wi Paraire Rangihuna, i tukuna e ia kia haere hei hoa mo te papa kite hari i te tupapaku. No te Ratapu i te hawhe pahi o te tahi ka rere to raua tima no te tekau ma rua i te awatea o te Turei ka tae ki Kaikohe kite kainga ote tupapaku. Kaore i arikarika te manaakitanga a Ngapuhi i te Kura, i nga iwi katoa hoki o te motu e tau nei i Te Raukahikatea ara i runga i te manaakitanga ito ratou mangai i o ratou kanohi ki tera wahi. Ko te tino mea nui ki a Ngapuhi ko te taenga atu o te tinana o ta ratou tamaiti kite wa kainga ahakoa kua kore ke he manawa ora i roto i a ia. Nga mahi ate iwi marama. Mehemea pea ko tetahi iwi ke noatu e kore rawa e pera engari ka whai pea ki etahi atu huarahi korero taumaha kikino ranei hei whakamahea i tetahi wahi ote pouri. Tena ite marama o Ngapuhi ka mea ratou e pai ana i mate ki roto ki nga ringaringa 0 te Matua : me tenei korero ano a Ngapuhi mehemea kaore ta ratou tamaiti i tutuki atu ki tona ake wahi ko te katinga tera o to ratou huarahi kite Kareti, tena ko tenei ka tuhera tonu. E kore e taea te korero nga manaaki a Ngapuhi engari kei roto i te ngakau e pukai ana tona tini o te mihi tona mano. 1 te whakaaro rangatira o te Koka o te tamaiti raua ko tona papa me Ngapuhi katoa ano hoki tae atu hoki ki o ratou minita ka tukuna ma Wi Paraire Rangihuna e tanu i runga i to ratou whakaaro ko ia te mea nana i whakamoe nga kanohi

0 ta ratou tamaiti no reira mana ano e rnahi te mahi whakamutunga ki runga ki aia ara te tukunga atu kite puku o te whenua. Kia ora koe e Ngapuhi mou i manaaki i to matua kaumatua i to matou mangai,i tukunamtu na e matou 1 te taha o ta koutou tamaiti o to matou hoa teina-tuakana hoki i roto i te Ariki. Ma tona Wairua koutou e whakamarama e tautoko ake hoki i a koutou e noho mai na i roto i tena pouri nui. _ E nga Matua o to matou hoa tena korero.