WHAKATUWHERATANGA O TE WHARE-KARAKIA HOU O TE ARAWA.

Kopara, Issue 10, 1 July 1914, Page 1

WHAKATUWHERATANGA O TE WHARE-KARAKIA HOU O TE ARAWA.

NO tenei ra i te 14 o Aperira, 1914, ka tae mai te Pihopa hou o Waiapu, me nga Iwi o te Motu, ki Ohinemutu, kite whakapuare ite Wharekarakia Hou, mete Hui Topu o te Pihopatanga o Waiapu. Nga ingoa 0 nga iwi i tae mai ki Ohinemutu : NGATIKAHUNGUNU MATATUA NGATIRAUKAWA TUHOE NGATIWHATUA NGAITERANGI NGATIMARU RONGOWHAKAATA RAROTONGA POUROURANGI NGAITAI WHANGANUI TE WHANAU APANUI ME NGA HAPU MAHA O TE WHAKATOHEA TE ARAWA. Powhiri aTe Arawa me nga Iwi ite Pihopa. I tenei ra i te 16 o nga ra, i te 10 o nga haora i te ata o te rawha, ka powhiritia te Pihopa hou o Waiapu ki Te Papaiouru, Ohinemutu, me ona hoa minita, Atirikona Hapata Wiremu o Turanga, me Aata Wiremu, Tumuaki o Heretaunga. Ko te Atirikona Tihitara o Rotorua to ratou Kai-arahi. Ano ka whakatata ratou ki te marae, ka puta te Iwi kite powhiri. Na Te Arawhata i takitaki te powhiri e whai ake nei—- “ A——hei! A utaina—hei! A utaina mai nga Iwi o te Motu ki runga i aTe Arawa e tau nei. A—hikinuku e-e! hikirangi e-e ! A—ha— ha, kahikitia ai tona Iwi, ka hapainga i tona waka, aue —aue —aue —haa! “ To-ia mai te waka! Kite urunga te waka! Kite moenga te waka! Kite takotoranga i takoto ai te waka!”

Ka mutu te powhiri, ka noho te Pihopa ratou ko ona hoa kite whatitoka o Tama Te Kapua, whakarongo ai i nga mihi, me nga whai-korero kia ratou ko ona hoa, na Pererika Peneti i whaka-pakeha. Henare M. Amohau (Arawa). Te Pihopa haere mai, haere mai, haere mai to matou hepara. Haere mai ki te awhina ito kahui ; mehemea tera etahi wahi pakaru ote taiepa oto kahui i tenei wahi. Engari e mohio ana ahau, kaore rawa e kitea e koe tetahi wahi pakaru i roto i tenei takiwa o to kahui Maori. Ko te take i ora ai nga taiepa o tenei o kahui, he kaha no nga kai-tiaki, kaore he moe ite ao, i te po, Ko ahau ko te Hahi Maori kei te noho nama, ki te iwi Pakeha, no te mea na ratou i kawe mai te Rongo-pai kite iwi Maori. No reira haere mai to matou Pihopa hou. Wi Hapi (Arawa). _ Te Pihopa hou haere mai, te matua o te Hahi o roto o enei whakatupuranga, hei whakakaha, hei hapai hoki i te kara ote whakapono. Tenei matou e noho atu nei nga uri, 0 nga matua na ratou nei i hapai te whakapono. Tena ano hoki e noho mai na i to taha nga uri o nga Mihinare tuatahi, na ratou nei i kawe mai te whakapono ki roto i enei takiwa, ara nga uri o Te Wiremu, na ratou i whakato te purapura tuatahi; o te whakapono, na ratou i whakatupu, i toha ai hoki enei mea nunui e toru—te Tumanako, te Whakapono, te Aroha 1 whiwhi ai hoki tena tangata, tena tangata. Rev. R. Te Awekotuku (Arawa). Te Pihopa hou haere mai, kei te hari te ngakau, mete hinengaro mou i tae mai ki o matou aroaro. E mihi atu ana hoki ahau ki nga uri o Te Wiremu, me nga mahi nunui i mahia e o raua matua, tae iho kia raua i tenei wa. Te Tumu (Arawa). I tenei wa e hoki ana o tatou whakaaro, ki nga mahi a o tatou matua i mahia nei e ratou i nga wa o mua, kati i tenei wa kua whakaarahia ake nga hua, o a ratou mahi, o to ratou whakapono, ko te Wharekarakia Hou e tu mai nei, no reira haere mai Te Pihopa hou. Te Wheoro Poni (Arawa). Ka rukuruku tu u, te wini-wini tu u, te wanawana tu u, te whakaokoraU ; wera hoki ra Tangaroa ihutu, i tawhaki ai tu u: Mau tiina, mau rupe, mau whana, mau whakaturia te rangi etu u nei, Rukutia te kiato o Tane ka whena, rukutia te kiato o Tane ka whena, rukutia nga tangata ka whena, ko Tu u ki taha maui, ko Rongo ki taha katau.

, Haere mai ete Pihopa kite whakawhanau ite tamaiti nei. Ko te ono tenei o nga tau e whakamamae ana te whaea o tenei tamaiti ko te ra tenei e whanau ai. Ae ranei ka whanau he tane, he wahine ranei, ka ora ranei te whaea ka mate ranei. Haere mai te Pihopa, ma te Atua koe e tiaki. Keepa Waata (Arawa). Te Pihopa hou haere mai, haere mai kia kite i te whakapono o Xe Arawa, ina te Wharekarakia Hou e tu mai nei, he tohu no te whakapono, he tohu hold no te nui o te math o te wairua o te Atua i roto i te hinengaro o ia tangata, 0 ia tangata. Mohi Te Atahikoia (Heretaunga). Kei a koe, kei Te Arawa te honore o te powhiri tuatahi Ito tatou Pihopa hou. Nga iwi e tau nei ito tatou marae, he tokomaha no tena wahi, no tena wahi o to tatou Pihopatanga._ No reira ko tatou ko nga iwi whakaeke mai, kaore tatou i haere mai, ki te whakatangi tetere, engari i haere mai tatou kite awhina ia Te Arawa, penei ia Te Wheoro Poni e whakahaere nei i nga mahi a Te Arawa i to ratou wharekarakia, he tangata hoki tenei no toku takiwa, ara no Ngatikahungunu. Kia ora Te Pihopa. Hori Aterea (Tuhoe). Haere mai te Pihopa hou. Etu ana ahau i mua i tene* huihuinga penei mete tamaiti whanau hou, I roto tonu atu ahau a Tuhoe i te kopu o taku whaea, ara i nga mahi pohehe. Kati i tenei wa kua whanau ahau, a kua kite i te maramatanga whakamiharo. Koia tenei ahau e tu nei e titiro atu nei kia koe kite Pihopa hou. No reira haere mai ki te awhina i ahau, kite whangai i ahau, kia ora ai, kia makona ai taku tinana wairua, kia kaha ai ahau ki te whawhai kite ao, ki te kikokiko, kite rewera. Otene Paora (Ngatiwhatua). I korero ia ite ahua ote Maori, mete Pakeha, i roto i nga ahuatanga, me nga whakahaere ote whakapono. Ki tona titiro kite ahua ote Pakeha nui rawa atu te ngoikore ko te iwi Maori ka nui te kaha e korero ana ahau mo Akarana. Otene (Torere). Te Pihopa hou haere mai, he nui te mihi kia koe, he nui hoki taku koa moku i tupono ki tenei huihuinga i mua i tou aroaro, i mua ano hoki i nga uri o Te Wiremu kua taha ake nei. He Pihopa aTe Wiremu i paingia e toku whakaaro. Kati i roto i tenei huihuinga, he maha nga tangata no tena wahi, no tena wahi, kati i tenei ra, na tatou e noho tahi nei, he tohu tena, no te kotahi i roto i to tatou Hath.

Tauha Nikora (Opotiki). Ko ahau e tu nei he wahi ano no Te Arawa, engari na runga i nga pohehetanga, i nga kuaretanga, ka ngaro i roto i nga main, me nga whakahaere mai ano o te tau 1865, kati i tenei wa kua hoki mai ahau kite hapai i nga mahi o to tatou whakapono. I riro parau ahau ki roto i nga mahi kuare a te Ringatu, inaianei tenei ahau te rapu nei i te huarahi ote tika, mete pono. Wharehuia (Karatia). E mihi atu ana ahau kite Pihopa hou, mete tumanako atu, kia rite koe ki to matou Pihopa kua taha ake nei kia Awarere, te pai mete aroha kite Iwi Maori, Mete tumanako hoki ote ngakau, kia kaha koe kite tirotiro i a matou i nga Iwi e noho mai ra i roto i nga wahi koraha. Waikai Maoate (Rarotonga). Ko ahau e tu nei i o koutou aroaro, he kara Maori penei ano me nga iwi e noho nei. Otira, ahakoa i haere mai ahau i tetahi motu ke, e mohio ana ahau e rite tonu ana. E te Pihopa, ahakoa no koutou te Ariki, no tatou tahi—to Atua, to tatou tahi. Ahakoa e wehewehe ana nga karaitiana i tena wahi i tena wahi, engari kotahi ano Atua i roto i a tatou katoa. No reira e hari ana toku ngakau, moku i tupono kite whakapuaretanga o tenei Wharekarakia. Wiremu Hona (Whakatane). E whakamihi ana toku ngakau kia koe ki to matou Pihopa hou, kua tae mai nei koe kite whakau i nga mahi pai, i nga mahi whakamiharo a Pihopa Awarere i waenganui i te iwi Maori. No neira ka whakapau ahau i toku kaha kite inoi kite Atua, kia tau iho tana manaakitanga ki runga kia koe, pera ano me taku inoi mo Pihopa Awarere. Herora (Tauranga). E mihi ana toku ngakau moku i tupono ki tenei huihuinga i kite ai ahau i a koe i to matou Pihopa hou, me te mihi hoki o toku ngakau mo taku tuponotanga mai i kite atu ai ahau i nga uri o nga Wiremu ko ratou nei nga kaikauwhau i te Rongo-pai ki enei wahi. aria te whakahoki a te Pihopa me nga moni kohi .