7

G.—3

3. Huarahi manga mo nga Kaunihera. —Me whiriwhiri c te Runanga he huarahi oranga mo nga Kaunihera i waho ake o nga taake kuri me nga moni-whaina —(a) kite taake a-whare ; (b) kite tikanga aroha a-moni-reti ; (c) me taake ki nga kararehe. Ko te tikanga tnoni pai-heneti i nga moni-reti me whakaae c nga tangata-whenua riihi i raro i nga whakahaere ki ta te Wahanga XVIII o te Ture Whenua Maori, 1909, ara, Iα ta te hiiihuinga o nga tangata-whenua. Kua tv nei te Runanga kite 9 o nga haora, o te hikinga o te 5. hikitia ana kite 10 o nga haora o te Taite. Taite, 31 o Akuhata, 1911. Ka turia ano te Runanga i te 10 o nga haora, tae katoa ake nga inangai. Eβ nui nga motini a nga mangai i hoake hei whiriwhiringa, 1 runga i te motini a Rere Neketini kiia iho, he mea hei whakapoto i nga mahi, me whakatu he komiti-raro i a Paratene Ngata (Tiamana), H. Hei, Taraua Maruinaru, Waaka te Huia, Rere Neketini, me te Hupiritene hei kai-tohutohu, hei whiriwhiri ake i nga tini motini ka ripoata ai. Hikitia ana te Runanga kite 2.30 kia watea ai te komiti-raro kite mahi i taana ripoata. I te 2.30 ka takoto i te komiti-raro taana ripoata : — Motini Nama 1. —Taiawhio te Tau (Rongokako) : Kia kotahi hui c tv i te tau i ia takiwa Kaunihera hei whiriwhiri ritenga Maori a hei whakatakoto tikanga oranga ma nga Kaunihera. Ko taua hui me waiho i raro i te mana Kaimihera. Kiia iho : Ko tenei motini me whakalioki kia whakamaramatia ake c Taiawhio. Motini Nama 2. —Ratima Aperahama (Mangonui) : Me whakawhiwhi ki ia o nga mangai he kape 0 nga korero whakahaere o te Runanga. Kiia iho : He take tenei hei mahinga ma te Hupiritene. Motini Nama 3.—Ratima Aperahama (Mangonui): He mea tika kia whakaritea he Takuta hei mahi i nga turoro Maori. Kiia iho : I te mea he take tenei hei whakahaerenga ma te Tari mo te Ora, kaua tenei motini c Ripoatatia c te Runanga. Motini Nama 4.—Ratima Aperalnuna (Mangonui) : Mo te take, whakakorenga i nga Maori Kaitirotiro. Kiia iho : He mea tika kia whai kupu te Runanga mo tenei take. Motini Nama s.—Ratima Aperahama (Mangonui) : Me tono te Kawanatanga c tenei Runanga kia whakamutua te whakaputa raihana hoko-nui i te waina ki nga Aihiriana me etahi atu tangata i roto 1 nga takiwa Maori. . Kiia iho : He mea tika kia whakaaroarohia ake tenei take a kia tapiria ake ki tetahi kuputohutohu kaha. Motini Nama 6. —Paratene Ngata (Horouta) : Me whai mana (nga Kaunihera) kite whakawa i nga hara ririki. Kiia iho : I te mea kei te takoto tonu tetahi kupu-tohutohu a tera Runanga kite aroaro Kawanatanga, me mutu i konei tenei korero. Motini Nama 7. —Ratima Aperahama (Mangonui) : Ko nga pukapuka katoa, motini, aha noa, c am ana ki nga tikanga mo te ora-tangata, me tuhi kite reo Maori. Kiia iho : He mea pai kia tuku kupu-tohutohu te Runanga mo tenei take. Motini Nama B.—Te Pouwhare (Matatua).: Ko nga rohe o te Kaunihera Maori o Matatua me wliakatikatika. me whakauru mai nga takiwa kite Urewera ki Waikare-moana. Kiia iho : E hara tenei i te take ma te Runanga, engari me tuhi atu a te Pouwhare kite Minita. Motini Nama 9.—Heremia te Wake (Hokianga) : Patai mo te pooti turaki waipiro, taake-kuri, pae-ro, nga mahi ma nga Kaunihera. Kiia iho : I te mea ko enei tini patai c aro ana ki nga take c whiriwhiria nei c te Kaunihera, kei te takoto pai. Motini Nama 10. —Henare Werahiko (Te Arawa). Kiia iho : I te mea ko enei tini patai c aro ana hei whakamarama ma te Hupiriteue, kei te takoto pai. Motini Nama 11. —Waaka tv Huia (Wairoa) : Me whakamarama mai te tikanga o nga pae-ro a Raukawa kua whiriwhiria ake nei c nga Roia Karauna, kia kotahi ai nga pae-ro ma nga Kaunihera katoa. Kiia iho : Me whai kupu te Runanga mo tenei take. Motini Nama 11a. —Waaka te Huia (Wairoa). Kiia iho : E rite ana tenei kite motini Nama 2. Motini Nama 12.—Rawiri te Ruru (Pewhairangi) : Kia rahuitia he tauranga ika, nga waahi mahinga pipi, kuku, tio. Kiia iho : I te mea kua uru tenei take ki nga Ture, a, kua whiriwhiria ake, me kaati i konei. Motini Nama 13.—Taiawhio te Tau (Rongokako) : Mo te take ki nga ra hararei. Kiia iho : Kahore he tikanga i korerotia ai tenei take. Motini Nama 14.—Paratene Ngata (Horouta) : Kia whakakotahitia nga pae-ro ki to nga mea hooii a Raukawa. Kiia, iho : Me whiriwhiri tahi tenei mo te motini Nama 11. Motini Nama 15.—Paratene Ngata (Horouta) : Mo te take ki nga urupa. Kiia iho : He take nui tenei hei whiriwhiringa iho ma te Runanga. Panuitia ana, whakaaetia ana te ripoata a te komiti-raro. Ka tahuri te Runanga kite hurihuri i nga motini me te manaaki i nga kupu-tohutohu a te komiti.aro. Motini Nama I.—Taiawhio te Tau (he mea whakalioki ra ki a whakamaramatia mai). —I whakamaramatia etahi take a i runga i te motini a Paratene Ngata, kiia iho : I te mea he take nunui katoa kei enei patai pai ke me tuhi ake c Taiawhio ki ia o nga Kaunihera kia whiriwhiria ake, c kore c oti tata inaianei.