TE KAWANA RAUA KO TE UA.
No te Ratapu, te 24 o nga ra o Pepuere, ka tae mai ki Ahuriri nei a te Kawana, na runga mai i te Ikiripi he tima manuwao no te Kuini. I rere mai i Po Neke e rere ana ki Akarana. Ko on a hoa maori i haere mai ai ko Hori Kingi te Anaua, ko te Ua hoki te tino Poropiti o te llau Han. No te ata o te Manei ka eke mai ratou ki uta. Haruru ana tera te Unyi o te pu repo i te paraki o nga hoia, i runga hoki i te tima i te Ikiripi—hei whakahonoretanga mo te Kawana. I mauria mai te Ua e te Kawana kia kite ia i nga iwi e rere ana ki runga ki tenei mahi porangi kite Hau Hau, kiakorero hoki ia ki ana iwi kite he o tuua ritenga, kia rongo fatou kite waha ano o te Ua kite porangi o taua mahi—no te mea kai te kuare nga tangata, kai te hapai tonu te ingoa o te Ua hei upoko mo to ratou karakia. Ko te Ua hoki he tangata e porangi ana ; ko te ritenga Hau Pai Marire he putanga no te porewarewatanga o ona mahara; koia hoki mete tangata e tango ana i tana mahi ka rite tonu ki a ia, ka poTewarewa. Inaianei kua ahua marama ake nga whakaaro o te Ua, kua hoki mai te matauranga o tonangakau, kua kite ia i te kino o nga hua o tona porangitanga, na reira ka pirangi ia kite kaere ki nga iwi whakaatu ai te teka o te ritenga Hau Hau —e mea ana kia whakapaitia te moenga o nga tangata kua kino i a ia te hurahura. Ka mutu, ka huihui nga hapu o Ngatikahungunu kite taone ; ko nga iwi Hau Hau na Tareha, na te Hapuku, i karanga—he mea whakahau na te Makarini kia haere mai ratou kia kite i te Kawana raua ko te Ua. Ka po toru e huihui ana i te taone,
whai korero ana i te Whare Kawanatanga; mawai rawa e tuhi tuhi nga whai ki i te hubua o te korero ?—he tohunga mana e raahi. Ko nga iwi Hau Hau i hui mai ki te taone nei ko Ngatitu, ko Ngaiterangikoianake, ko Ngaiteuhatiapiti, ko Ngaitekura, ko Ngariporo, ko Ngatimatepu, ko Ngaitekurumokihi. Ko Paora Toki, te tangata nana i kawe mai tenei mahi porangi ki Herctaunga i veira ano; na Karauria Pupu i tiki ki Petane i haere mai ai. Heoi, katahi ka korero ; korero atu, korero mai. korere atu, korero mai —a, no te Wcnerei, te 28 o Pepuere, ka oati katoa (km tangata pnno ratou mo te Kuini, kua whakakotahi kite pakeha. Kua whakaae kia homai nga haki kite Kawanatanga. Ko te Hapuku kua whakaae kia turakina te Niu i tona kainga. Eki ana te Ua ko tona ritenga mona anake, hehuano tona porangitanga; na te tangata i mau hei ritenga mona. Ko etahi enci o nga kupu ate te Kawana ; * E nga hoa o Ngatiktihungunu. E koa ana au ki taku kitenga i a koutou i tenei raugi i runga i te rangimarietanga : a, he pai ki au kia uiau tonu tenei ritenga ote pai. E nui ana toku whakapai ki nga hoa maori o Waiapu, puta noakite Wairoa, mo to ratou kali a ki runga i te pai. kite pehi ite kino. A. e mea ana hoki au, mehemea i tupono he riri ki konei. tera ano hoki koutou e pera me ratou—tera ano e pehia e koutou. Ehara hoki i nga maori o Waiapu. o to Wairoa, anakee awhina ana i te Kawanatanga ; e pena ana hoki a Whanganui. me re Arawa hoki. Heoi ra. e hia hia ana an kia penei tonu iie ritenga a taea noatia te tino i-anginiarietanga o te motu katoa. Tera atu nga kupu a te Kawana—ekore e taea te korero. Tera hoki nga ki ate Makarini. Heoi, kua hoki tenei nga Hau Hau o IS'gatikahungunu ki nga ritenga o mua, kua mahue te karakia kohuru nei; engari kia kaha ratou kite pupuri ite pai kia noho tonu ratou i runga i te oranga tonutanga. Koi rite ki runga i a ratou nga ki o te Karaipiture, inana ; Ko reira ia mea ai. Ka hoki atu au ki taku whare i haere mai ai a hau ; ano ka tae, ka kite ia e takoto kau ana, oti rawa te tahi, te whakapai. Me i reira ka haere ia. ka tango ki a ia era wairua atu tokowhitu, kino noa atu i a ia ano, ka tomo ratou ki roto noho ai: ako nga hanga o rauri a tera tangata kino rawa i o mua. Ina hoki tetahi; — Kite mea hoki ka whakangakau tatou kia hara i muri iho i a tatou kua whiwhi kite matauranga o te pono, kaore atu tetahi patunga tapu i waiho mo nga hara. Otira ia he awangawanga mataku o te whakawakanga, mete riri o te ahi, e kainga ai nga hoa riri.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18660310.2.3
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Waka Maori, Volume III, Issue 70, 10 March 1866, Page 73
Word count
Tapeke kupu
838TE KAWANA RAUA KO TE UA. Waka Maori, Volume III, Issue 70, 10 March 1866, Page 73
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in