Kua oma atu a te Hura ratou ko ona tangata Ite Awa-o-te-Atua i Maketu. No te po ote 10 o Oketopa i oma ai. E mea ana kia whaia ete Arawa ina tonu nei ano, koi hanga ano ratou i tetaiii pa riri mo ratou. liui nga mea mate ote Hau Hau i roto i ona riringa ki a te Arawa te kau ma rima; ko nga mea mate o te Arawa tukorua tonu. Katahi te atua whakapehapeha ko i i ura. Kua tac mai a Ngatipukeho ki Opotiki oati ai ki ate Kuini. Na reira i ora ai ite pakeha—he iwi Hau Hau hoki ia i mua ai. Ko te iwi e nolio ana i Ohope, nga uri o Apanui, kua rere raai ki roto kite Kawanatanga, kua tae ruai ki Opotiki.
Ko Ngatiterangiita i konei i Nepia nei e mea ana kia hokona kite Kawanatanga tetahi wahi o to ratou whenua i tua ite Kaweka. E 75,000 eka te rahi o taua wahi ; otira he ruauDga huka anake, he tawai te rakau. Ki ana mai taua iwi kia £7OOO te utu mo taua wahi: mea atu aca te Petitone kia £IOOO, Kaore i whakaae mai taua iwi, mutu pu ana te korero. Kua hoatu e te Makarini etalii moni i mua hei taunaha mo runga i taua whenua. Me pehea ra e rite ai ena moni ote Kawanatanga apopo? Inahoki e pakeke ana te ritenga o taua iwi. He tokomaha hoki nga tangata o konei i tono moni i a te Petitone mo nga whenua kua hokona eia i Vv'hanganui, i Waitotara, i hea atu. Kaore tonu i whakaae te Petitone. Ki atu ana me tono ki nga tangata nana i hoko aua whenua, kua pau atu hoki nga moni i a ratou ; nana i kore e haere atu o konei tangata i te takiwa i hokona ai ki reh'a kai tahi ai. Ko tetahi korero a te Petitone raua ko te Makarini mo te rori kia mahia ma roto i te ngaherthere ki Tamaki puta atu ki Wairarapa ki Mauawatu. Otira ki hai i rite taua korero, he uaua no Kangitane kite tono kia nui he utu mo te whenua e takoto ai te rori. Te whakaaro ratou ki tenei hanga kite rori ehara ite hanga mo te pakeha anake, mo te katoa ano ia. Ma kona hoki ma te rori ka nui ai tona whenua, ka tuwhera hoki. Ko tenei e rite ana tona whenua kite kahu e waiho ana ete taugata kia takoto ana ki ro pouaka, kaore e kitea te mahanatanga —roe kakahu ra ano ka kite ai te mabanatanga. He ritenga atua po rawa tenei; na enei tu ritenga i kore ai e kake tenei moutere. Otira he iwi kuare a Kangitane, he iwi mohoao no ro ngahere; kaore e mohio ki nga tikanga u a ratou. E ngaro ianei a Ngatikahungunu, tana whakaaetanga ki nga rori o Ahuriri. Hohoro tonu ia te whakaae kia mahia nga rori o tona kainga—he iwi mohio hoki.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18651021.2.7
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Waka Maori, Volume III, Issue 62, 21 October 1865, Page 39
Word count
Tapeke kupu
501Untitled Waka Maori, Volume III, Issue 62, 21 October 1865, Page 39
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.