PATARA TE TOHUNGA 0 TE HAU HAU.

Waka Maori, Volume II, Issue 49, 29 April 1865, Page 2

PATARA TE TOHUNGA 0 TE HAU HAU.

Ko nga korero i raro iho nei he mea homai na Wi Tako ki a matou. Na, ka taia e matou kia kite nga iwi katoa i te ahua o te tangata e arahi ana i te Hau Hau kite mate, e whakarangatiratia ana hoki e ratou hei rangatira mo ratou.

Ko te ahua o tona kanohi tenei kei a te Kupa. He pakeha hanga ahua tangata i haere atu i Nepia nei nana i mahi kite pukapuka. Kua kite raatou i taua ahua ; a, e tu a whakarihariha noaiho ana, mete mea he ngarara. Katahi ano ta matou tangata ahua kino i kite ai matou. He whakamaramatanga tenei i nga mahi tinihanga a Patara Ngonge ki ana hoa noho tata. Kua nui noa atu te pakeha ki Poneke mete whakapono ka tae mai a Patara Ngonge i Waikafco. Ka noho ia ki Pipitea ki tona wliaea; ka kite ia i tona tuahine i a Mata Pekamu, i inoe i te pakeha i a Teoh Aitaone, kei Te Aro tona kainga. He mahi Toakipa (Storekeeper) ta taua pakeha i taua taiuia; he taokete tenei no Pala-a. Toko whitu a Teoti Aitaone taaiariki awhekaihe. Ko te mahi a Patara i taua laima he tiaki hapu, (tiaki toa n<u.) Tona tahuritanga iho he tahae i te pouaka moni a tona taokete a Teoti Aitaone. Ao ake i te ata k:i kirni taua pakeha i aua moni; na kua ngaro, ko te pouaka i wliiua e Patara kite Kuini VVapu i Poneke. No te aonga o te ra ka kii.ea e nga maori e takoto ana i roto 1 re wai. ivo taua ponka i waohia a roto kite kohafcu. takaia a waho kite pake, a, wliiua kite wai. Ko te tinihanga tuatahi tenei a Patara. ki tona taokete pu i te lSio o nga tau o te Ariki. Kaore i whakawakia taua hara ; pai tsmu tona taokete ki a ia. To tuarua o ona he, ko te hoiho o Ihaia Porutu. I araliiiiix e ia ki \\ aikanae, mate tonu atu, kaore i utua e ia. Haere toriu atu ia ki Whanganui, ka mam-in atu c- ia ko te hoiho o Wiromu Tainihana te Nek;.'. Ka toe ia ki reira hiahia tuim atu ia ki tetahi wahine rangativa no vVhang;inui. Katahi ia ka taiiuri ka tuhif.ulii i tctahiVta tinihanga inana; ka kiia e ia taua retn na Ihaia Porutu. Ko nga kupu tenei o taua reta; — "Poneke IS 18. c> Haere ra e taku reta ki toku tuakana ki a Pataia Ngonge. -L hoa, tenarakoe. Ka nui toku aroha at u ki a koe. Tend tau reta kua. tae mai kei au. he tono mai nau. kia hoatu e an nga taputapu uf!, nga paepaeroa, uga puahi, mete hoiho, rne te rmuru. E tiakina ana e au enei mea hei taonga mo koruako tou hoa. Engari ma koutou ko ou taoki.-l.e e tika mai, kia rougo tioki au i te ra e maix-natia ai korua ko uou hoa." Na ko te tinihanga tua toru tenei a Patara. Ehara i a Ihaia Porutu tenei reta. Na to Patara auo i tu!ij taua rera, he tinihanga nana ki ona taokete kia kiia ai he tika, kia riro ai te wahine mana, a Makere te Kopakore. No te taenga atu o YViremu Tamihana kite tiki atu i toua hoiho katahi a Patara ka hoki ki Taranaki. Muri iho ka haere ia ki Akarana; ka kite ia i teuahi wahine pai i reira, ko Tarauha te ingoa he tuahine no l-e Mufcu—lie wahine pai rawa. Ka mea alua Patara ki_r:g ;l tungane,—" homai te wahine na maku." Ka mea mai nga tungane, "he Mere Pounamu koia tau?" Ka mea a Patara, < ! e. Ka mea nga taosete, —'"kovvai nga ingoa?" Ka mea atu a Patara,—-'ko Kiwi tetahi, ko Uru tetahi. Wiiakaaetia mai ana e nga tungane taua wahine mana, a ka moe i a ia. Muri iho ka tatari nga tungane kia puta mai nga Patu Pounamu, e rua tau e tiaki ana; no te korenga, heoiano, ka tnngobia te v/ahme. Ko te tinihanga tua wha tenei a Patara. Ka tuhonoa atu tenei mahi a Patara ki nga hanga a W i Toko. I tinihangatia e ia ki rangatira o lauranga. Ko nga taonga o Wi Tako he papa Pounamn, he kaho tupeka, he poiiaka paipa, e rua kohunga—ko nga taonga enei o Wi iako. Ka utua e Pene Kaiavvha, e rua hoiho e wna nga mako, hei utu mo aua taonga. Muri iho ka mate ia i te tangara nona nga taonga. Aataiii ka ki atu a Patara no muri tonu iho ia i a Wi J-ako, kotahi ano to raua papa me to raua . a °a. No reira ka whakaaetia aua taonga kia riro i a ia. Ka hokoa tetahi ki a Ngatiporou ki t e waka, hoatu ana mo tana pakuha; ka riro mai i a ia ki Waiapu ko tetahi o nga hoiho me nga mako e wha. Ka hokoa e ia ki a Ngatiporou e toru nga mako ; ko te mako kotahi i puritia e te

Meti Kai Whakaako. Ko te hoiho kotahi, i a Rota minita ; i puritia e ia hei utu mo nga inoni o ana witi i whanakotia e Patara. Muri iho ka *i haere a Rota ki Poneke, ka kite i a Wi Tako ka korero mo te viteuga o taua hoiho me aua taongaj whakaaetia atu ana rao Rota te hoiho e Wi Tako. Ko te tinihanga tua nma tenei o Putara. Ka rongo a Patara kua tae mai te reta a Rewi ki Mataitawa, ka tonoa e ia kia kite ia i taua ret a. Ka riri a Honni Kainoki raua ko ilouni Tailiuru, ka mea kaua n lioatu ki a Patara. Te wliakaaro o era tangatu Kia huna. noatia iho, kia kawa e hoatu ki Taranaki kei kitea nga korero o taua reta, ka he. Katahi ka inamiugatia e Patara, ka una, —"kia kite kau au ka wniho ai." Note vhivhinga ki tona ringa kalahi ano ka whakaiika lei runga;—"Na ekore e hoki atu iau tenei pukapuka ; Ka riro i a au ki Taranaki." Ka wliakahuatia mai tana tau; — Kokevrau, kokevau. Kuruhuru pototc— Kai atc kurikuri; ki aau c:! ki aau e! E paiti i! Ka whakahuatia te tau a Patara, haere torui atu ki Taranaki, whakatakor otia iho te kotikoti heipalu 1 uga pukelia i AYairau, i Tatarairnaka. Ka uiutu i konei nga malii tinihanga, o t" tuatahi. _ Kitoa ako nei ko Patara ano tenei e liaere noi kite ako i nga tai.gafa noho pai ote niotu nei. Hei titiro in:i koutou a mua ake nei; kia kaua koutou e titi.ro ki nga nn.'ii prnei .1 Patara kei arahina koutou kite hua-alii tapokopoko! Engari kia maro te haere kite huaraiu c laohioda ana ete whakaaro. Heoiano. Na te hoa aroha i Na Wi TA KO Nc atata.