HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI.

Waka Maori, Volume II, Issue 31, 6 August 1864, Page 2

HE WHARANGI TUWHERA MA NGA HOA TUHI MAI.

Te Wairoa, Hurae 13, 1864. Ki a te Kai tuhi o te 'Waka Maori.' Eta, he waiata tenei. Mau etaki te 'Waka Maori' kia kite nga tangata. Tenei ka noho i te kojpa whare, i te taurangi, he maratna karoku 1 te pae; He tahuritanga, he tautangana te ngakau kia noho au ma reira, e raro he nei; Whakataritari mau pu nei, mau patu nei, mau tao nei e ngana ra koe. ' Nga whatukuhu o taku manawa piri kite poho—te hoha koe. I nga rangi ra o taku oinga, e ki ma e. I kawea au Aotearoa, me tautika, me aronui kia kite mai koutou i oku he nei. L.a waiho au ite ngutu hei hikihiki kite taharautau, o _ pa ma ko ta te hunahoki; Tirohia mai au he ika tuaki, pae nga toroa, he koroiranga; He ika pakewa au na rehua e tama ma e ; He huka moana paringa tai a Kahu kite wanga ki Motukiore; Ko te rite i au—he wakamanehu, waiho te raru i au i. "Whakarongo e te rau, tenei te tipuna o te mate ka piri _ ki au; r I tipu i te reinga, i tipu mai ano i teipouritanga. Jto Kongotaharan<ri he huri paroa. Ka hinga au ka takoto; moe tuturi, moe pepeke moc tupoupou; Ko te rite i au, ko Ma'nutonga e rau na i te ao. He maero au nei, he kahu kake i te waru: Kai te matuku e hu ana i te repo i. Ko nga ritenga o tenei waiata e whakahe ana ki nga riteuga a aikato—ara, a nga iwi o raro nana i whakahe te motu nei. Ko tetahi ritenga 0 tenei waiata he tangi nau ra, e nga iwi nana i whakatu te Kingi. Nau hoki i ki, hei puru 1 nga toto o nga iwi e rua—o te pakeha, o te maori. Kaore ia, hei patu tangata. hei tuku i ou whenua kite pakeha. Kua kitea ano te he o taua ritenga. Eki atu ana nga iwi ki hai i pai ki taua ritenga,— *' ehe ana eki ana mai;— "apopo koutou waiho ai hei taurereka ma te pakeha." Ko tenei, e hoa ma, ka tata te maro nga ringa o te hunga ki hai i pai ki taua tikanga ; kua riro noa ko koutou hei taurereka—ki a mahara ki tenei he. Ina ano tetahi mate o ratou, kei te haere tonu mai ki ona whanaunga kite rapa kaka mo ratou. Heoiano. Na Toha.

Kangiwhakaoma, Hurae 25 1864. KIA HEMI Wuru E hoa ten a koe. I kore ai e horohoro taku utu i te nupepa o tenei tau, i te ngaro au kite taone ki Po Neke kite kawe i taku hoa kite takuta. Kotahi taku marama ki reira me nga wiki e rua—no te iwa o nga ra o Hurae nei ka tae mai au ki taku kainga ki Rangiwhakaoma. Ko te nupepa moku o tenei tau hou ka utua e au kite pauna kotahi kia mohio ai koe e mate nui ana au ki tena taongakite nupepa. Hekupu ke tenei; kite pai koe ka waiho hei korero—ki te kore, ka whakarere atu. Koia tenei te kupu, —kiapau nga korero pakeha, maori, ki roto ki taua nupepa.

He korero na nga pakeha haere 110 a i. konei, 6 ki ana, te kupu o te Kawana Kerei kia whakamutua te mahi o nga Waranatia Mariiha turupa (Volunteer and Militia troops) i Nepia mai, a, Wairarapa atu—kei le nolin pai n;ja tangata o waenganui o enei kainga. lvo matou e inea ana he tika ranei taua korero, he parauranei. Mau e whakahoki mai te tikanga o tenei korero, te henga ranei. Na tou hoa aroha i roto i te ture, i te maru, o to tatou Kuini. Na Matene Ruta. Rangiwhakaoma, (Ko te utu a Matene mo tana nupepa kei runga ake i ta nga tangata katoa e tango ana i tenei nupepa. Te waiho ete nuinga tau whakaaro hei tauira ma ratou. E tika ana tau ; e tika ana kia mate nuitia tenei taonga hei ara whakaputanga mo te waha ote tangata. Nana noa a Ngatikahungunu i kore e manaakitia tenei taonga. Ta matou whakaaro hei te mutunga o tenei tau whakamutu ai e matou te mahi, no te mea he tangata kotahi noa kai te whakaaro mai. Ko te pakeha te iwi ekore e pai kia kore he nupepa mana; ko tana mea nui ia hei putanga mo ana whakaaro, hei rongonga korero mana, hei whakatika i nga mahi maori e whai rawa ai te iwi. Kaore ano matou kia rongo kite korero e ki. nei koe mo te whakamutu i te mahi a nga Waranatia. Kai te mahi tonu tenei i Nepia nei —e kore pea e mutu.] Patangata, Hurae 20, 1864. Tenei ka kite au i te panui a Paora Rerepu mo tona kaipuke ite iwa o Hurae. Haere tau, e Paora! Ka oti ano tou ki, ko te Kahu ote Rangi tou tupuna. E takoto na tona kupu whakarite ; —" Ite taha ote rangi te tatua ote Kahu." Ka kiia i kona he aio tukituki no tenei tupuua ou, no te Pakaru—l haere atu a Taane More ki ate Pakaru kia hunaia te tangata kia ngaro; katahi ia ka mau kite kuheru maire nei, ka homai kite tangata ra, ka ki mai ia;—"Ana he ritenga mo to korero. Mahia kite kai; ko te tangata, waiho kia ora." Na, e tama; nou anaki nga tupuna i puta o raua na rongo pai. He whakapai naaku ki to korero mo tou kaipuke ; te kaipuke hoki hei riri mo te roa o te moana, mo te kino hoki ote moaua. Mo uta te hoiho hei horo ite roa o te whenua ; ekore nei e whai meneti kua tae ki tana wahi i pai ai. He mahara ake naku kite hanga nei kite tangata e kore nei e titiro ki enei vvakaerua, kite kaipuke raua ko te hoiho. Moumou nga whakaakonga tika kia mahue i te tangata ; katahi ka wbai auo i muri i nga hara a nga matua. E Pao, kei pena hoki taua—me piri taua ki raro i te maru o Kuini Wikitoria, ake, ake. Ki a Hemi Wuru. E hoa, tukua atu tenei reta kite li Waka Maori" kia boea atu ki a Paora, kia kitea mai a ia i taku whakapai mo tona kaipuke—otira, nga wahi katoa. Na Ken ax a Pukututu, No Patangata.