TAURANGA.

Waka Maori, Volume II, Issue 30, 23 July 1864, Page 1

TAURANGA.

Kaore he tikanga korero o Tauranga. Ko Tareha Ikihiroa o Maungatapu kua waiho hei rangatira whakakapi i te turanga o Rawiri kua mate nei. I te parekura i te Ranga taua taugata ; ko ia hoki tetahi o nga mea i oma wawe, ki hai i uoho kite riri i roto i te nuinga—me tona ora hoki. Ko nga rangatira katoa o tona bapu kua mate i taua parekura. E ki ana ko etahi o nga maori Kuini o reira e mahi taware ana, he kauohi rna ; he toro ta ralou e haere nei ki roto kite paraki a nga hoia ; kei te kavve huua i le kai kite hoa riri—he pono ranei tenei, he pehea ranei. No muri i te parekura i te Rauga ka haere atu 30 nga hoia hacre hoiho kite toro atu i te pa, i Kahakaharoa. Kei runga i tetahi taupae e tu ana taua pa, he awa hohonu tonu atu kei tetahi taha, kei tetahi taha, kei mua hoki. Ko Petie Taka te rangatira o taua pa ; he tangata hianga. Haere ana taua tohu e toru te kau, ka tata kite pa, e rua maero te pamamao atu, ka kitea nga maori tokorima i runga i tetahi taupae e noho ana me a ratou kuri; he kai whakangau poaka ia. Ka karanga atu te pakeha ; —" tenakoutou," —kaore i taugi mai, e ahua wehi ana hoki. No te taenga o nga pakeha kite pa ka tuku etahi o ratou ki raro, ka haere atu ; te taenga atu, kua kore rawa he tangata o roto —e mahara ana no te kiteuga pea i te kaha o te pakeha i te Ranga ka tau te wehi ki a ratou, no reira ka mahue to ratou pa kaha, haere ke ana kite wahi ngaro. Heoi, tahuri ana nga pakeha kite tahutahu i nga

wliare, i nga tuwatawata. Te teitei ote parepare 20 putu ; te matotoru 6 putu—e rua nga awakcri i waho mai o te parepare. Kua ugaro rawa nga taugata o uga hapu o Taurauga i te mate. I Opdnui kna kore rawa he taue i raahue; ko Henare Taratoa te rangatira o taua pa, kua mate ia me ona tangata katoa—kore rawa he tangata i mahue hei mahi kai ma nga wahiue me uga tamariki o taua hapu. I tetahi kainga hoki e torutoru noa uga tane i mahue, ko te uuinga kua mate tahi i to ratou rangatira, i a Timoti. Ko Hakaraia me nga morehu o toua hapu i haere ki tona kainga i ruuga o Maketu noho ai ; ka rongo nga maori Kuiui o Maketu ki taua koro kua hoki inai ki tona kainga, ka tahuri ratou ka runauga, ka mea kia tukua mai e taua tangata nga pu o toua iwi, ka ki tuturu hei taugata ratou mo te Kliini ake, ake, ake ;ka kore, me herehere ratou—katahi taua iwi ka oma ka haere ki uga kainga i tawhiti. Ko nga rangatira o te Arawa kua tae ki Akarara, kua kite ia te Kawana. Te kau rna wha ratou, hui ki o ratou tangata ka toru te kau ratou. Te tikanga i haere ki Akaraua, he mea kia kite i a te Kawana kia hoatu hoki ki a ia nga mere me nga kara o Ngatiporou i taugohia e ratou i o ratou parekura ki taua iwi i mua atu na. E ki aua he pai rawa etahi o aua mere. Kua rongo matou tena a Ngatiporou, me etahi o nga iwi o te Rawhiti, e mea ana kia tahuri ano ki nga iwi i Maketu riri ai —he ngaki utu mo ratou. Kei Maketu etahi hoia e noho ana, mete pu repo ano, hei awhiua i a te Arawa me ka tae mai a Ngatiporou. I te parekura i te Ranga, i korerotia i tenei nupepa i te 9 o Hurae, kua 108 nga maori kua tanumia e te hoia i roto i nga awakeri o te pa—na ratou ano i keri he tauumauga mo ratou. Te kau ma rima o nga herehere kua mate imuri mai, io ratou tunga; tokowaru nga mea tu a kiko, te kau ma tahi hoki nga mea kaore i tu, kua kawea ki Akarana ; tokoiwa kei Tauranga ano e rongoatia ana—hui katoa ena ka 151. Taukiri koe ! te moumou tangata i runga i tenei mahi pohehe !

E korerotia ana ko Keiwi o Kihikihi i Waikato, kei Haagatiki e noho ana. Ko Wi Tamihana kei Taupo e takoto mate ana.