TE MATENGA 0 WAIKATO I RANGIRIRI.

Waka Maori, Volume I, Issue 13, 28 November 1863, Page 1

TE MATENGA 0 WAIKATO I RANGIRIRI.

No te ata tonu o tenei ra, te 28 o Noema, ka tae mai te Rangatira, tima nei, i Akarana. Ko Rangiriri tena kua riro i te pakeha. No te Parairei, te 20 o nga ra o Noema, i te ahiahi, haere atu ana i Meremere te Tinara, me nga hoia 1300, ki Rangiriri huaki ai—ko te tima nei, ko te " Paionia," i te awa nei ano pupuhi atu ai. I te 3 o nga haora ka timata te pupuhi a nga hoia kua tau iho ki mua tonu o te kainga—he purepo nga pu, erua. Katahi hoki nga tima ka neke atu kia tutata ai te pupuhi ki roto ki nga parepare o te kainga. I te 4 o nga haora ka matika te kokiri kite pa; katahi tera ka mariugi mai te mata i te pupuhi a te hunga e noho aua i roto i nga parepare ; mete nganga huka o te rangi te rite—hinga iho i konei etahi o nga hoia. luanoa kua whakaraaua nga pikitauga ki nga parepare matamua ; kua eketia e te hoia ; kei roto i te whakaawarua e werowero ana. Katahi ka kokiri haere kite taha ki muri o te pa ; te taenga ki reira ka wkakahokia mai ki waenganui o te pa, ka whakamatau kite Kiri Taugata, te taea hoki. Ko te wahi rawa tenei i ata hangaia rawatia nga parepare kia teitei rawa, kia uaua ai. He ara whaiti te kuwaha e tuwhera ana, e kore e tokomaha e tapoka atu ki roto—me takitahi ai te haere. He raaha nga whakaekeuga atu, mete kaha tonu mai te tangata i roto —he maha p te pakeha i mate i konei, i taua ara whaiti na. I enei ano e mahl ana e whakataka ana etahi ma muri o te pa ki nga parepare o

reira huaki mai ai; ka taea era parepare, ka horo nga tangata ; ka whati ki ro wai, kite roto, ki Waikari—ko etalii i runga waka, ko etahi i kau noa atu. Ko te wahr rawa tenei i huhua nga mea mate o te maori—i puhia iro wai. Eki ana, tae rawa pea kite 50 nga mea i mate i kouei; otira kaore i ata. mohiotia—kia pakihi te wai katahi pea ka kitea te maha. Heoi, katahi ka tikina auo te Kiri.Tangata o te pa, e te Heremana no ngakaipuke, te taea hoki—he mate touu tana hanga. Katahi ka mea te pakeha kia keria a raro kia taea ai—whakamatau noa, he horo anake no te oneone. Heoi, he po tenei; katahi ka tau te hoia ki raro, ka awhitia te pa, ao noa te ra. Ite ata e meatia ana kia tikina auo. Titiro rawa atu kua marauga te kara ma, ua nga tangata o ro pa —he mea kia mutu te riri. Katahi ka whakaputa mai ki waho nga tangata, 183 ratou, ka tukua mai a ratou pu katoaki te pakeha—ko ratou hoki, riro katoa mai ana hei herehere kite pakeha. He maha nga rangatira i roto i a ratou. I muri tata iho ka kitea atu e haeremai ana a Wi Tamihaua me oua tangata 400. I roto tonu hokHai nga parepare i teririuga, rauako te Kingi, no te po ka puta raua tahi, i kau i te wai—he hoki mai tenei he whakaora pea i nga mea i mahue iaia iro pa. No te kitenga mai i te kara ma, ka mohiotia he mate, katahi ka maranga taua kara ma hoki; heoi, haere atu ana tetahi kai whakamaori ki a r?tou korero ai. Ka ui mai aWi Tamihana kite tikanga ote pakeha mo ratou me ka whakamutua rawatia e ratou te riri—ka ki atu me tuku katoa mai nga pu me nga tangata hoki, me waiho ma te pakeha e rapu marire he tikauga mo ratou. Eki ana ko Tamihana i ahua pai ki tenei, ko te nuinga kaore i whakaae— atu ana ratou. Ko te mere a Tamihana i homai kite kai whakamaori kia mauria mai kite rangatira o nga hoia. Hui nga hoia ka mate rawa 37 ; nga mea itu noaiho 93—no muri ko etahi o enei kua mate i ona tunga. Erua nga rangatira i mate rawa i roto ite riri—te kau ma rua itu a kiko ; tokotoru kua mate i muri nei—huia nga rangatira, tokorima. Kaore i ata mohiotia nga mea mate o te maori—engari e ki ana 80 nga tiuana kua kitea ; 90 i tu a kiko, hui ki nga mea i riro ora mai 350. Kotahi te tiraa whaitiketike rawa kua u ki Akaraua—Boo hoia o rawahi i runga. Katahi enei ka eke ki uta.... Kei muri atu etahi kaipuke e rere mai ana—he kawe hoia mai ano.