TE KORERO TIMATANGA A TE TUMUAKI.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 14, 20 September 1862, Page 12

TE KORERO TIMATANGA A TE TUMUAKI.

E hoa ma e nga Rangatira o tenei Runanga. Tena koutou. He nui ano taku pai, no te mea hoki, kua whakaaetia mai e te Kawanatanga kia huihui tatou ki konei i tenei ra, inahoki ko te Runanga tuatahi tenei kite taha ki Mangonui, kua whakanohoia ki runga ki ng a ,C pa, oie Tare. Kia rongo* mai komou e |a Kangat.ra o lenei Hunauga iia, ko iiga mala nia kouiou, koia enei: he whakaiakoio Ukal nga, lie wbakaialtoio Ture, hei painga mo a kouiou hapu, o ia wahi o ia wa!,i,°oiiia hc4 painga mo le ,wi kaioa, mo kouiou mo ~,a-lou, lou, kia am noho tahi ai laiou i runga ole uiata ole wheima. b Kia rongo mai kouiou e hoa ma, na ma te Hire ka ora a. le langaia. inahoki n.ei kaua le lure ka kake haere le kino, te tahae, le m° !Tn 't aha> l , e aha : ae ' ka >vhakaSl a S ,v e ' kupu e koaU}u ' uie ka boki la koulou i l,ro ki nga taiuia ka pahure ake nei. ki nga tairna i hohonu pu ai le kino ki nga 5 Zi°i l T'. molu ' ara ' ki *&■ taima i lupu JMe wbawhai me nga laua ki ia ki iu E hoa ma, kia rongo mai kouiou, ko l.no p„take o te Ture koia tenei he mea kia lau ai le likanga o te ora, ki

lai tangata, ki ia tangata, kite Rangatira, kite lutua. Ae, ma te whakarbngo ki te Ture ka ora ai te tangaiu, ka pono ai nga niabi, ka ora ai te laonga.Otira; ekore e waiho'i te ritenga o te ture tawbito a te Maori, ta te mea, ko ia langatay ko ia tangata, bci kai rapu utu ia mo tona he ake ano, engari, he tikanga hou i tenei wahi, koia nga wharewhakawa, koia nga kai-wha-kawa, i runga o te tikanga o te Ture hou, a na te aia whakarongo o ia Iwi o ia Iwi, ki nga ritenga o te Ture; na reira ralou i tupu ai, i wnai rangaiiratauga ai. Kua maha ke nga tau i mabi ai tatou i lenei mahi, a tae noa ki tenei ra, a, na te. aroha o to koulou hoa o Kawana Kerei, koia taiou e noho nei i roio o lenei buihuinga, kite whakatakoto line mo lenei wbenua; aki te pai te Alua, kia tohungia au, ko taku biahia lenei, kia kite au i te laima e uru lain ai nga Uppko Uunanga Maori ki roto ki uga Uunanga Pakeba kite whakatakoto i uga Ture mo tenei moiu katoa. E hoa ma, ko taku lino kupu tenei kia koutou, koia lenei. Kia aia pai te whakaaro i nga tikafnga katoa o roto o tenei Uunanga, kei porangiie whakaae engari kia hurihtiri marie i te kupu, kia takoto pai nga tikanga, inahoki kite oii en'ei Ture te whakaae e te lokomaba, e te Kawana hoki, fta waiho hei lure luturumo tenei takiwu, bei Ture mahinga ma nga Upoko Bunanga, ma nga Kai-wbakawa Maori kaloa; koia taku kupu i puta atu ai kia koutou i tenei wahi, kei kaiaina tatou, aia kei lianga noa tatou i tetabi Ture likanga mo latou, a muri iho, ka waiho kia iiiemeba noa, bore be mana, bore he aha. Na, ko akuanei koutou kite ai I n«*a pukapuka pariui i nga kaha kua oii nei re whakatakoto c te Kawana, hei kaha mo tenei takiwa, heoi, kua rongo au, e biahia ana te Harawa ki Hokianga kia uru tahi mai ratou ki roto ki lenei Uunanga. Na, me huriburi mane tenei m ea , kia rapua e tenei Uuiiaiiga le imo likanga pai mo enei kaha, a laiboa ano e liuo wbakaiuiuru nga kaha. Na ko aiariei koulou kite ai i nga ingoa o nga Kai-whakawa katoa o rigu Karereo lenei takiwa, me o ratou utu. Ko enei utu na te atawhai o te Kawanatanga, koia i puta ai i naianei, heoi, kia whaimahara koutou, na te mea, ko a muri ake Ka lueiugatia ma te Kunanga feuetmoni e Kotrikohi; e whakaputaki nga kar-whakawa oia wahi oia wahi; -Tenei ano teuei kupu aku kia koutou, ara mo nga Kai-wbakawa, kia noho tahi ralou i roio i lenei Uuuaugu, ta te mea hoki be hunca

mobio ratou he bunga marama kite panga kupu. Olira, ma koutou lenei kupu e titiro mai, heoi, kite whakaae latou lahi kia noho ralou i roto o tenei Runanga, be pai ano, Olira, hei kai panga kau raiou i ie kupu, kahore ma ratou kupu whakaae, whakakuhore runei, i waenganui o ie Runanga. Na, e hiahia«ana abau, kia whakamarama tin e tatou telahi Ture laiepa whenua, we leiahi lure htiibui i nga tangata kaloa o ia Hapu o ia Haptt: kia ma reira, ka mohiolia afi e tatou »ga tikanga e tau ai nga ture pai, nga tare lika kr ia wabi, ki ia wabi, Tenei ano bokr elahi tikanga boa bei malii ma tatou. Na, feo ewei moni 49/. 17s. be moni kolirkobi no roto no nga whakawakanga; heoi, kua mea te Kawanatanga kia tukua aianei ki o koutou aroaro ma koutou tetikanga i lenei wabi. Kia peheatia ranei, ara, kia kokiriiia ki runga kr nga malii o roto o to tatou (akiwa. tenet ano e boa ma telahi kupu aku kia koutou, ara, ko uga wbentra e tukua e hokoa ana kite Kawaoatanga. Aianei, ko nga lino lake o te wbenHav ko nga> wehewehenga, ko nga aha. fto nga aba, ma te Runanga e whakamarama, me nga kaha katoa ano lioki. Na, e torn lahi enei pibi kua oli te ruri. Ko te kai tuku whenua ko Te Henare e nolio nei, e talari ana ki ta koutou kupu, kia whakapuiuina likatia nga moni: na ko te mea i mea ai maua kia waiho ma te Runanga te lino kupu. Koia lenei, be pukapuka tae hou mai na telahi langata, otira nate Hira Ngaropo te lino pukapuka mo lepihi oTipene; heoi, ma koutou te kupu. Olira ko au ia e kore e whakaae noa ki lenei pukapuka kia purilia noalia nga moni. Na, ko le Runanga tuatahi, koia lenei; heoi, maku nga kupu e panga wawe aianei kia koutou, a, bei niuri ma nga Upoko ole Runanga te kupu bei kupu buriburt lahi ma tatou, hei rapu i nga tikanga. E boa ma, ko taku kupu whakamulunga koia lenei, kia lupato, kia whainiahara, kia marama le huriburi i te kupu, kia u te whakaarq ki runga ki ta tatou mahi, na te mea boki, ma kona, ma te lika ole mahi, ka tau ai te rangimarie ki nga Iwi kaloa o roto o tenei lakiwa. Olira, e hoa ma, ma te Alua e tuku mai le atawbai aianei ki runga ki a tatou, ki waenganui lioki o tenei Runanga;