TE AROHA MAORI.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 11, 1 July 1862, Page 9

TE AROHA MAORI.

Kite Kai-tuhituhi ote Karere Maori. E aku hoa. I ki au i tera pukapuka aku, mo le be ole aroha Maori, talhoa ano whakaoti koia tenei. Ka haere tenei i runga o te aroha tangata ara;'b lenei e rere nei ki runga ole tangata be. Ka he leialii tangata ka-piri katoa ana

whanaunga he! tuara mona, hei wbakakaha i a>a; he ahakoa i<; whakawa noa ai. kaore e rim ma te ho, ma te lika rauei le whakaaro kao, k;i waiho ano i tearohate ikanga. lleoi lir « ana iifhe to papa. He ka anei likanga? Mehemea, he likanga lika tenei, kaore e ora ie langata, kaore e whakamanawanui te langaia ki le rapu mea, kite r.pti likanga e kake bae.e ai ia. Kei mea etahi o koutou, •'Kahore i a matou lenei likanga." E hoa ma. kei pena kouiou. kei a koutou kaloa lenei mate, kahore he whanau i liana. H" ana te langaia, tena auo ona buanga l»ei tuara, hei aroha ki a ia, te lukunga iho, ko le aroha e kaha, kahore i ie lika. Te he o lenei lu aroha, he w!iaka-u i le langata kite he; kahore hoki ana wehi kite langata; ho malia ana huanga bei tuara mona. Kahore ia e manaki kite Ture, ka whai toiui ia ki la tana whakaaro i pai ai; he ahakoa pai, he ahakoa kino ki le tokomalta. He malia uga nvn e nacre ana i runga o laua likanga whanaunga. i\» hoki leiahi, ka he leiahi langaia, ka whakawakia, taa ana te he. Keathi ana kiu uina, kahore ana lao.iga iiei mui. ka amlia nga tiuangu. ka utu « ta:nt he; meaha hoki i t ( > aroha? Ka tiiiro ie (angina ra, kaore ia i mate, i niatnae iho tana he. IJai aha mana i mataku ai, ka what lonu ia kite he, na te mea. he malia ana whanaunga bei whakaora i a ia. Mauiae ana ko te hunga hara kore, ora ana te buuga nona te hara, no te aroha Maori tenei likanga. Ma koutou eki, he tikanga pai, na kouiou tena. Engari, ki iakti litiro, ka nui le he. Kite mau tomi koutou ki tenei likapga e kore kouiou e kake hei Iwi rangatira, ekore koutou e whairawa, ka tutmu tonu koutou hei Iwi rawa kore, hei iw' manakore. Ueoi tenei pukapuka aksi. tngari tena ano ye i»» « luhiailii ai ano ahau, he hurahura tuku to kouiou ne. Na to kouiou hoa aroha, ~ Na Uiraroa. Uune 6 3 J #62.

Ki le Kai-luhitulii o te Karen Maori. Ekoro,—Ko enei korero ka luhia ilio noi he whakaiuranga mai na lengakau mohio kia tiroi'uo noake i nga whakaaro o rolo i nga lakiwa. Kua oli nei te Kawanaianga ic wbakaiu ki aua wahi, ina hoki kua nui ano te mohiotanga o eialii o nga Rangalira Maori kite hapai i nga likanga o nga lure, a, he aha ra i waiho ai nga whakaaro ole hunija l;iim;iha ki le kino kia puia. le mahia ai e le hunga kua oli nei le karanga hei kai-bere-here i nga kino e tupu ake ana kei whaknraruraru i nga whakaaro ole buuga e hiaWa nui ana kinga nfahi pai, koia ra lenei. E men ana le mohioianga o enei korero ; ko-le aroha ki nga lure, kaua i le kupu kau, kaua ano hoki i le whakapai korero anake. ano he kai-wbakapaii langaia. kua o.i nga (ikangn pai le lohutohu mai e nga Kuraipiiure. E moa mai ana, kali le riri, kei loene le ra ki to koutou riri, engari ko tana i pai ai, kia hokoa le laima mo nga m >lii pai anake. kaua e tinuiiiauiia- le laim.i mo nga mahi kuare, ku mania nga mahi pai pula ake ona hua i In* hua- pa» anakp. ka mahi le kino, puia ake !ona hua, In- hua kino ano, e ko;v» hoki-le ! puna koiahi e whakapuia ake i le Wailai i te Wa'uvka, e kore ;»m> hoki le whiki e wbakauipu i le puha, a, e koiv ano hoki te langaia eahei kite bono i leialii manga am mo lona litiaua Tenei ano pea eta hi ole hunga 'kua oli- nei lewh'kaiu hei Kai-whakawa I Maun te uru nei ki le vhakakaha i le hunga ■a whakatupu ana i le kino, ko nga likanga ; kua oli nei te whakalu hou, chara i te lure. j lu'i wiiakauui mo nga kino, engari hei pehi |aiu mo nga kino, mo nga lotohe mo era alu j mea e kino ai te linaua ole langaia, ka tuktia aua mea ma te uire anake e mahi, ara, ina nga Kai-whakawa. aliakoa nui la ralou i mahi nga, e kore e meinga kia heke le toio ,'o le langaia, engari ka oli pai noa i!io ia ralou ki runga ki ta ralou e pai ai. Ma lo kouiou hoa, Na Te Whakaaro Pai. Akarana, June U, 1862. Te Poutoko, Taranaki, Pepuere 22, 1862. E hoa e Kawana Kerei,— Tena koe. Haere mai i runga ile rangimarie! Haere mai! Kawea mai te arena ki a maiou. Haere ake, kia kite koe i lenei whenua. i waiho nei e koe e lika ana, lae rawa mai koe kua hapa, kua waiho le mura 1 o te alii hei kaiugn, kua waiho le paru hei [ kakahu.

E boa, kua tae mai au nupepa, kua kite matou i nga kupu tuuiolie a ratou ki a kne. Ko tau lohu patai ki a ratou, ka nrui te tika; koa ratou, kaore i ata tika. kei te buna mai e ratou nga likanga, no te raea, kaore katoa nga langata i te pai ki tana Maori na, ko etahi o pai atu ana, ko etahi kaore ; ko te bunga i pai atu ki a la, koia ano tenei, kua taka nei kite hara. Ko matou katoa e nobo nei i Okurukuru, kaore matou e pai atu ki taua Maori, no mua ibo to matou kore e pai atu ki a ia. Kia rongo mai koe, ko matou ano be mana ki to matou whenua. E boa e Kawana, ko te tau i limata ta matou whakakuhore, ko te tau tabi 1838, tae noa kite tau 1859, Ko a matou pukapuka kei a Te Tapihana Tiriwa ratou ko nga runanga 0 taua Kingi Ko aua pukapuka he wbakakahore na matou i taua Kingi, no te mea, kaore matou i te pai atu ki a ia. :Na. kia rongo mai koe, ahakoa ki mai ana ana tangata ki a koe i ta raua kupu, he Niu Tireni katoa, ko la matou kupu mo tena. kotahi te ingoa, be kau, ko to ratou ahua | poka ke, be pango tetahi, he ma lelabi, he wbero tetahi, be kotingoiingo tetahi,--he maha nga ahua 0 tena hapu, o te kau. Waihoki me nga tangata, be ahua ano ko etahi I ko etahi kei taua Kingi, ko etahi kaore. I fc hoa e Kawana, kaore matou e pai kia kawea mai he ingoa rangatira ki runga ki a matou ki to matou whenua, kaore matou e pai atu ki a ia hei mana ki a matou; ta matou i pai ai, ko ia langata ko ia tangata ki tona pihi ki tona pihi, ki tona hapu ki tona bapu, ahakoa tutua, ko ia ano be mana ki tona whenua. Kaore matou e pai atu kia riro kau atu to matou koli ki tera tangata, ka waiho kau matou kia mae ana i te maeke, kaore rawa matou i te pai atu ki a ia, kore rawa Heoi ano enei kupu. Kia whai kupu hoki, katahi boki ka kitea be kupu. Heoi ano. Na 0 boa aroha, Na Te Kali Rualuriwhaii, Ropata Te Kangikapuoho, Hopa Taraikamo, Taituba Te Hua, ! XT Te W irihana Witikaeaea, Na matou katoa, na te buihui 0 Ngaiiuenuku, >e nobo ana ki Te Poutoko, huihui katoa nsa tangata, 27.

Kite Kai-tubiluhi ote Karere Maori. E boa,—Tenei ano te kupu ki a koe. Koiahi taugaia nei ko Hohepa Taraamulu le ingoa, tona kainga ko Oiuanui, kei Taupo, ka nui tona alawbai kite Pakeba e haere

a-manuwhiri ana ki tona kainga. Ewhang.ii ana ia i a ratou kite kai, e tukna ana ki tona whare pai nohonoho ai. No te taenga mai o Hohepa ki Akarana ka litiro pai nga Pakeha ki a ia. Tom'o ana ia ki nga whare o nga Pakeha kai ai, a mohio noa ia, ko te aroha ano le kai-kukume mai i te aroha; ko le ritenga ano tenei kua oti le korero, me wbakateina te langata, me whakatuakana. Na to hoa, Na Atawhu. Akarana, Hune 2,1862. Ki le Kai-luhituhi ole Karere Maori. E hoa ma: Tena ra kouton. He korero tena naku no to nialou haerenga mai i Taup'o ki le Awa-o-te-Auia. Ka kite an ite pai o tptahi rangaiira o te Arawa, ara, ko Te Puehu. He nui tona aiawhai ki a maua. Ko ana kai-whakahonore mo maua he taro, he tuna, be kumara, he mereni. Olira me lona aiawhai nui ki a matou no le Awa-o-te-Aiua, lae noa ki Maketu. E hoa ma, ekore ra tenei e wareware, le langata aiawhai. Na konei i lukua ai e au ki le Karere Maori,, kia kite ai nga langata e noho ana i nga wahi kaioa. Tena ko nga tangaia ekore e aiawhai, ekore e haria nuitia tona ingoa me tona pai. Heoli ano laku korero. Mau e tuku atu ki le perehi. Na lo hoa aroha, Na Hohepa TAHAHUtU. Akarana, Mei 27,1862.