KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE.
No te 15 tae noa kite 30 o nga ra o hurae. E mea aua nga rongo tae hou mai nei i nga Koroni o Atareiria kei te tuturu tonu ana nga utu Makete, kahore he rerenga ketanga. E mau lonu ana to te paraoa utu ki le a.27, mo te paraoa Xualahi, engari te wlti e kore ana ki etahi wahi, kikino ana hoki. Kei te whakaaro t) nga tangata, ka tuturu
enei mil- E nekeireke haere ana hoki te utu ole riwai* a lukua atu nei pea ka nui ano. Tera atu hoki telahi huarahi tukunga no nga kai e whakatupuria aua ki Niu Tirani nei,. na, e kore e meatia kei Atareiria auake, tena ano hoki kei te Koroni hou ka wbakanohoia nei e te Wiwi ki tetabi niotu ki Niu Karetoniu. He pona ia, kabore ai*o he kaipuke kiau noa mai ki nga wahapu o Nw Tirani, i nga kainga Wiwi, engari nga kaipuke o Poihakena, e rere rere tonu ana kite lino taone ote Wiwi i Niu Karetonia, hoki atu hoki mai. Na, he tint nga hoia me nga kaipuke manuwao o te Wiwi kei reira; a, ka minamina katoa enei kite kai ma ratou ; na, kite mea ka mania nuitia te kai ki Niu Tirani, kite whakanuia nga niahinga witi kia maha ai hoki he kai, na tera ano e kitea he huarahi tukunga mo aua kai, a ko te bunga nana i mahi ka whiwhi kite moni. Takitahi nga kaipuke u mai i tawahi o muri mai i tera Karere ;—heoi nei, ko te Roari Wahere, kaipuke lima, 290 tana, Kapene Honiana, no Poihakena, he utanga taonga,, 10 tangata eke;—kote Perei, he perekilina, 106 tana, Kapene Maketonara, he utanga laonga, 11 tangata eke; ko te Tarawera, hepaaka, 462 tana, Kapene Erihi, no Ranana, he taonga utu nui ana i uta mai ai, tomo tomi r f4 tangata eke;— ko te Roari Wahere, kaipuke tima, 290 tana, Kapene Honiana, no. Ahuriri, he utanga taonga, 6 tangata eke; —ko te Roari Ahere, kaipuke tima* 291 tana, Kapene Tuari, no Whakatu no Taranaki, i u ki Manukau, he laonga tona utanga no Poihakena, no runga hoki, 19 tangata eke. Ko nga hokianga atu enei, ko te Roari Wahere, kaipuke tima, 290 tana, Kapene Honiana, ko Ahuriri, he pebanga kohatu ; ko teKahere, he kune, 212 tana, Kapene Kaningama, ko Poihakena, tana utanga, 20 tana paraoa,32o karona hinu lohora, SHana kapia, 41 pokai ropi, 700 puhera papapa. 220 panau tihi, 42 tana riwai, 12,000 whiii rakau kani, 15 tangata eke ;—ko te Roari Ahere, kaipuke tima, 291 tana, Kapene Tuari, no Manukau no Taranaki, no Whakatu, no runga hoki, be utanga laonga, 31 tangata eke;—ko te Roari Wahere, kaipuke lima, 290 tana, Kapane Honiana, ko Poihakena, he utanga taonga, 8 tangala eke , ko te Erieha, he kune, 56 tana, Kapene Keene, ko Ahuriri, tona utanga, 23,171 wliiti rakau kani, i 5,000 toetoe whare, me nga taonga;—ko te Perei, he perekitina, iO6 tana, Kapene Makitonara, ko Poihakena, tona utanga, 50 tana riwai, 240 puhera
papapa, 827 pauna huru hipi, 87 biako kaii, me etahi taonga, 6 tangata eke. E bono tonu ana te tae mai o te wiii i te tahatika, a, e nui ana, kotahi ia le mea e ketekete nei matou, ko te kore haere o tc kaanga, he hoki rawa hoki ki le ili i o era lau. Ko nga unga mai enei, 48 nga kaipuke, huia nga lana HIS, 91 tangaia eke, nga manga, 7188 puhera wili, 645 puhera kaanga, 6 puhera ooti, tana riwai, 25 hanaraweti paukena, 2 kahoika tote, 7 lana 3 banaraweti poaka tote, 13 hanaraweti poaka whakapaoa, 390 pauna htnu poaka, 500 pauna pata,si poaka ora, 10 heihel,2B kukupa, 1 hoiho, 1 pouaka hua heibci, I tana hinu lohora, 5| tana muka, 3 tana kapia, 63 tana kohatu kapa, 441 tana wo hie, 75 pauna hiakohangahu, 2.> paihere rafcau hua, 1 poti, 24,000 loetoe whare, 178 pou, 600 kaho laiepa. 1090 whili pou whare, 38,600 whiti rakau kani. Ko nga hokinga ki le tahatika, 47 kaipuke, huia nga lana, 1078, 79 tangata eke; me nga taonga. Ko nga utu hokohoko enei tae noa ki tenet takiwa. Mea Paraoa, Paraoa, lualahi, 24/. te tana. Paraoa, tuarua, Ml. Paraoa, no nga mira Maori, iGI. tae ana ki te 18/. Pihikete, e piki ana e hekeana nga ulu. 225. 265, le rau pauna. Taro, te rohi 21b., 6d. Papapa, is. 6d. to puhera. Kai Ke. Te ti, 91., 9/. 10s. te pouaka. Muka, 4d., 6d. te pauna. Kawhi, lOd. le jauna. llaihi, 2d. 2d|. le pauna. Hopi, 555. mo te banareweii, Kanara, lOd. te pauna. Poaka Me Era Atu Kai. Te piwbi mete pirikahu, 6d. mete 7d. mo te pauna kotahi. Poaka,(mca tote, mealotekore,) 3d.me ie6d. Bacon . . . . is. to Is, 2d. Kau Waiu, 91. i<2l. te mea kotahi. Kuwao Kau, 25, 40 hereni mo te mea kotahi
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18590730.2.8
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 16, 30 July 1859, Page 6
Word count
Tapeke kupu
823KORERO NGAKINGA KAI, HOKOHOKO, ME TE MAHI O NGA KAIPUKE. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 16, 30 July 1859, Page 6
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.