Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 4, 28 February 1859, Page 1

I te Karere o te 15 O Hepetema o te tau kua pahure ake nei i whakamohiotia te hunga korero i tenei Nupepa ki nga Ture hou. erua, tona taunga kei nga Iwi Maori, he mea wbakatakoto e te Runanga wbakatakoto Ture o Niu Tirani. Korerotia ana i reira le lake o aua Ture hou i wbakaritea ai, iiei mea hoki e ahei ai i Te Kawana te whakauru i nga Iwi Maori e noho moluhake ana i nga Pakcba a e mea ana kite whakatupu i a ratou ki runga ki nga tikanga marama, e whai ana hoki kia rile te ahua ki o ratou luakana Pakeha, kia whakarerea nga riienga Maori o mua, kia tango hoki ki o Ingarani ture hei whakakapi mo aua riienga. Ko nga Ture hou e korerotia amneikoia nei ko "Tc Ture wbakatakoto Ture-iti ki nga Takiwa Maori, 1858" a, leiuhi, ko te '"Ture whakariteKooli Maori, 1858." Ko end Ture i whakamaorilia i laia hoki ki le " Karere Maori" kia mohiolia ai e nga Iwi Maori. I peneiiia atu ano hoki te kupu ki o matou boa; ko aua Ture ekore e whakairihia noatia ki riga wah; katoa, engarv bci nga Takiwa anake ma Te Kawana ano e vvhakarite bei launga mo aua Ture ra, a ekore ano hoki e wbakaritea noalia e Te Kawana nga Takiwa bei peratanga, cngari. ma le kiiea ano e ia kei lehiabia pono le lofcomaha ole lumga nohe ! tana wahi ki;t

whakawhiwhia ralou ki laua likanga, kaiahi ano. Kei tenei ka taia te korero o te whakaritenga ole tualahi o nga Tukiwa pera, Kei roio i lenei 'l'akiwa hou a Peowhairangi, a Hokianga, me tetahi tahi o Whangaro'j. Ko nga Iwi Maori e noho ana ki laua wahi o te inotu nei kna hiahia noa atu ki nga Likanga Pakeha hei likanga ano 1110. ratou, kia noho hoki ki raroi taua whakamarumaru lahi e noho nei o ratou hoa Pakeha, ara, i aua Ture tahi. Ho tokomaha o ratou rangatira kua whakaturia hei Kai-wha-kawa Maori, a kua inahipono enei ki runga ki taua likanga mahi i runga i to ralou wabi i mohio ai, kuauwhakauru hoki i to ratou kaiwhakawa Pakeha. i a Te Kerenene, i haereere nei ki tana wahi kite mahi wliakawa.. Ite taenga hoki oTe Kawana ki reira i te limalanga o te tau kua patmre nei,. ko-. tahi ano te whakaaro pula noa, kola hi hoki le kupu a nga rangaiira i wliai korero ki a Te Kawana, ko le kupu whakakolahi kite Pakeha hei iwi kotahi, koiahi hoki Kuini hei niatua, koialii hoki Ture hei kai ara hi, Na, aianei ka ai he whakakiienga ma laua iwi i le pono o a ralou kupu i korero ai ki a Te Kawana. Ko matou kei le rnahara lonu tena e rite, tena e tupu e neke haere tonu laua hvi i runga itepai; Woiho tonu heiwhakalauira ma era aiu iwi i Niu Tirani,, i ie pai o to ratou whakahaere. Kei nga Kai-whakawa Maori ano. tetahi wahi nui e lupu ai e welo ai, otiia ka tupu ano, engari kia mataara : whaia, hopukia le mohiotanga ki enei nga malii hou ka pa nei le ringaringa, aua einangere. Tetahi hoki uia tonulia nga likanga e nga Kai-whakawa Maori, me anga lonu le kanohi kite Kaiwhakawa Pakeha ka whakaiuria hei lumuaki kia tika tonu hoki i runga i tana lohutohunga iho te mahi a ona hoa. aua rawtf e hanga likanga ma ratou i rungai a ratou mahi whakawa. He tini ano nga mea e ngaro nei ano i a ratou, me ako ano ka kitea, olira ko nga mea e meinga ana kia mohioiia e ratou kahore kau tetahi e ngaro tonu kite mea e wliai taringa ana e whai ngakau ana kia whakaakona, ahakoa ngaro inaianei ma te manawanui raua ko te ata tohe marire e tiki ka riro mai. Teiahi hoki me ata korero marie taua pukapuka o Nga Ture kua lukua atu ki a ratou inaia lata nei. Me korero ano me v. hakaako hoki i enei Ture hou erua i korerolia ake nei. He waimarie ano lo ratou, la le mea he tini o ratou hoa Pakeha kei a ratou e noho ana ko ona puna o mua iho ano hei haerenga atu kite tiki mohiotanga mana ? na o

ralou hoa Pakeha hoki i whakaako i lohulohu i mua, a inaianei hoki e whakaaro ana maiou lena e pai tonu ki le tohutohu kite whakamarama i nga mea pakeke i nga mea e tua ngaro nei tona tikanga. Ivei le whakaaro iho matou ekore e lino roa ka ai he puianga kupu ma matou mo nga tangaia 6 tcnci lakiwa whakarile hou, ara, kia penei he kupu ka pai, kei le mail tonu te tikanga whakahaere pai o taua iwi, tana noho lika, tana rongo hoki kite ture, rite tonu ki tana piri ki a Te Kuini me tona maia me tona ahuwhenua e kitea nei inaianei, e whakairihia nei liei tauiratanga iziai ma era atu Iwi Maori o te moiu nei.