EPIHA PUTINI TE RANGIATAAHUA.
Mutu ana te ora mete ta ote manaua, Ko tera i mua ra, kua kore nei, e; Te ahu a i taunga mai, te hikoinga awae, Kei hea ra e, a, keihea koa ia? Ko Epiba Puiini Te Rangiatnahua, he tama na Te Tubi, le Rangatira o te Maungaunga ; tona nohoanga i Purapura, i nga tahataha awa o Waikato. Tona whaea ko Te Po, he wahine rongo nui. No te mareretanga o nga matua, ka riro mai aEpiha i tana papa i a Wiremu Wetere Te Kuwae, hau ana ona rongo ki tawhiti, he toa, —no mua ia o te riri i rolo i nga ope o Waikato. I mate tamariki ta Wetere whanau, na reira ka lamaiti a Epiha ki a Wetere, a, ka waiho ia hei rangatira mo te hapu o maoho. E kiia ana, ko nga tupuna encio Epiba, ka ata whakapapa nei:— 1. Uerata 2. Whareliepti 5. Tapaue 4. Te Apa 5. Taupa 6. Rangirara 7. Te Tubi 8. Te Rangialaabua Nga lama a Te Rangiataahua,— Ko Epiba Poibi Kerei
I te laitamarikitanga oEpilia, kite kauana ia i letahi Mihinare, na nga korero a taua kai-whakaako i tango ai ia i nga tikanga ole whakapono. I iriiria ia ki reira ki Hokianga he haerenganona ki reira ki le whakatau ite rongo pai ote A tua. No te nui o lona maiau me lona kaha ki le whakapono, tino manaakitia ana ia e nga Mihinare, kiia ana ia e ralou kia haere hei whakaako i nga tauiwi kite rongo pai. He hira nga lau i tirohia ai tana mahi tika, i whakakilea e ia tana pono i roto i ana korero i ona haerenga, i whakatau lana litiro ki nga mea o te orangatonu langa i roto i nga mea memeha o tenei ao; olira, i pera ia mete tini o nga tangata i roto i enei wa karakia ngoikore, i whakarerea e ia " te kaha o te whakapono," a muri iho, ka mahue i a ia te " te alma." Na tona matau nui, na te rile o lana mahi ka manaakilia iae nga tangata katoa. Pai ana te whakahuatanga o tona ingoa; a ata
wbakaaroa ana e te tin! ana mea i whakapuaki ai. Kei nga liuihuinga, ka puta la, a te taea ono ia ete tini; ko lana wahi kite Kawanalaga he nui, kite wbakawatea I nga tikanga poauau o nga kanmatua Maori. Ka wbakamine nga iwi o Waikato, wbakaaro atu ai ki a Epiha hei whakatakoto i nga tikanga ki te iwi ka whakatika ia kite tafci, ekore e ngaro i te humarie o ana kupu, niahakiana te whakaaro ole tini, na te mea, he tangaia turaki ia i te be. Te meatanga whakamatunaga i a Epiha 1 to raua haerenga mai ko Te Kali pa ma, he kawenga mai i a raua tamariki tokorima i tutu nei ki a Hutana, nohoia Waiuku. I te whakaminenga ki a Kavvana Paraone mo taua he, ka puaki te kupu a Epiha. " E le Kawana, Ka lukua atu ki ou ringari nga nga tamariki i wbakalupu nei i te he. Kua akona atu ratou kia noho pai kia rongo ki o ratou kai-tiaki, kei mea kite oma mai i to ratou nohoanga. Ka waiho iho a matou tamariki ki a koe, e te Kawana, e mobio ana matou ki a koe, ka atawhailia nga tamariki i raro o tau tiakanga." Hoki kau atu ano i a matou nei, ka pangia a Epiha ete mate. Ite pito te ngaimga ate mate ite2l o nga ra ote marama; no te 22 i heiuo ai. Waiho iho nga poroporoaki kite iwi, 'Eai te mea, e muri, kia atawhai, kia whakahuanga tetahi ki tetahP Karangatia ana eTe Wherowhero i te hemonga ai, kia riro mai ki Mangere. Takoto i reira taea noatia te 28 ote marama. Kahore he rangi maori, i kore ai te eke o nga uhunga , kite whakatau mai ita ratou tupapaku E kiia ana bokowha i te menenga ai i Mangere. Ao ake; po iho, he mihi tonu ki aia, nei ano nga kiki; — 9 "E tama e!— haere atura! haere atu! Haereatu rai nga huara-hi o otupuna, irunga i le rangimarie. E tama e—! hoki mai ki muri! kei te ora ano koe e tama, e! kei rolo ano koe ite iwi» Epiha e~/ ka rite tau i karanga ai koe. Kiano i ngaro noa i te kanohi, ka honoa nga iwi. E Ngaiiwhatua e—! E Ngatipaoa e—! te ora ki muri e, kei te ora a Epiha! To tatou hoa e tanglhia nei, i kiia e wha te kau tau ka rokohanga e lana malenga. He tangata roa a Epiha, he marutuna hoki, kihai ia i pangia e te uhi oMaiaora mate noa. He
kanohi alaaliua tona, kibai tonanui i ngaro v te tirohanga. Te hipa boki tengaromanga tangaia nunui Kohea ra o ngatauiwi i noho atu ite uhunga mo Epiha? Waiho nga iwi kia mea ana, tenei te karangirangi kau i muri nei, waiho mamae iho nga Pakehaki to ralou hoa aroha. Otira, e wbakaaro ana matou, be tokomaka nga Rangatira Maori e hihiko mai ile huarabi ia Epiha, a ka waiho a ralou hua pai hei mi bar o ma te lini.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18560731.2.12
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 7, 31 July 1856, Page 9
Word count
Tapeke kupu
872EPIHA PUTINI TE RANGIATAAHUA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume II, Issue 7, 31 July 1856, Page 9
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in