RUHIA.
Kua rongo nga hoa Maori i te nui o te korero mo Ruhia, no te mea, kua oti te ta kite reo Maori nga kupu mo Pita te Nui, tetahi o nga Epara whakahara oia whenua. Na tetahi hoa tawhito hoa pono, ita aua mea. Kua rongo nga iwi o konel, he nui te tangata o te whenua o Ruhia, heoi ra ano ta ratou kakahu he huru pirikaku, ko te potae, he huru pokiha. Me tutaki pono te tangata Maori ki taua iwi, e hengia pea; e whakaaro ratou, he patupaierehe ra nei, he kuri haere koraha ra nei. Name whakakite ki nga hoa te kahua he o etahi o nga tangata o tenei whenua, mete ritenga rangatira o etahi. Me whirlwhiri etahi kupu i te pukapuka i taia e tetahi rangatira kia marama ai ta matou e mea nei. Ko nga korero enei:—
"Ko nga huihuinga o nga Kingi me nga Kuini o ia whenua c kore e taetaea e te rau atu o te iwi. Ko nga huihuinga o nga Whare nohoanga Kingi o te hotoke, e nui ake ana pea i to nga huinga katoa ote ao. Ko te ra ote Epera, te ra o Hana Nikorahi i Tiheaa, he nui noa atu nga whakahoetanga i reira. He wa hoia kau nga ara haerenga atu kite whare nohoanga kingi. I nga haora o te ata awatea, e rere mai ana te rau o te hariata. hou tonu nga tatua, hou tonu nga kakahu, o nga kai-whiu. Ka tae kite wahi i whakaritea ai, ka tukua nga tangata ki raro, ka whakararangi i a ratou ki tetahi taha. Ko te ahua pai mai o enei tini tangata rere kc nei nga kahu, ko te rangatira o nga hoiho, ko te pakurakura o nga potae, te ahua rangatira o nga whitiki o nga tangata, me nga kahahu hoki, me nga hou ugaueuc o nga potae, nui atu te rawe mete ahua rangatira mai o aua tini kai whiu hariata me nga hoia. "Etoru whakapapanga o te Whare Hotoke o te Epera. Ko te nohoanga o nga kai-mahi kei nga wahi ote tomokanga atu. Kei te tuarua o nga whakapapanga, ko te nohoanga o te Epera ratou ko tana whanau, me nga rangatira wahine o te kuini. Ko te tuatoru o nga whakapapanga noho ai nga Apiha nunui ote Epera. Ko nga tangata katoa e noho ana i roto i te whare o te Epara, kotahi mano, me nga rerenga. Ko te whakapapanga o tenei whare whakahara, e tuhono ana kite whare kingi ote Heamita; he ara whakapai te haerenga atu, a he wa ruma kau tetahi, me tetahi taha o tana ara, nunui noa atu aua ruma, papai noa atu. Ko te ara atu e ahu ana kite nohoanga o nga kingi. Ko te ara tomokanga o nga rangatira o tawhiti e ahu mai ana kite Epara, he whakapaipainga kautanga ite ruma nui; kei reira te tini noa atu o nga rakau whakakakara> me nga rakau ataahua. Iko atu o tenei whare, ko te arawhata kohatu papai; kei reira te kai tiaki mete potae mangu mete hou whakapai. He koti mangu tana, he kakahu whakanikoniko etahi; ko taua kaitiaki hei kawe haere i nga rangatira tuku mai, ki tenei, ki tenei ruma, —ka arahina atu i te whare o te nohoanga hoia, kite whare o nga rangatira nunui o nga hoia; —-ka arahina atu i reira kite whare o Arikihana, kite whaie o Pita; —ka arahina atu | i reira kite tini atu o nga whare whakapaipai rawa; a tae noa atu kite ruma e tutata ana kite torona. Ko te wahi tera e noho ai nga rangatira e anga mai ana kia kite ite Epara; a, kei reira nga nohoanga hoia ote tumuaki ote rangatiratanga. Ko te wahi tera e taria ai te putanga mai o te Epara," (Tera atu te roanga.)
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18550101.2.20.5
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 1, 1 January 1855, Page 16
Word count
Tapeke kupu
645RUHIA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 1, 1 January 1855, Page 16
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in