HE MEA WHAKAOHO, NO TE MOANA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 136, 9 March 1854, Page 3

HE MEA WHAKAOHO, NO TE MOANA.

KOTAHI TE KAU O NGA TANGATA I ORA MAI. (No te Nupepa o Niu loka.) Kua tukua mai ki a matou tetahi wahi pukapuka, na Marona Piringi, no tenei taone, men ai taua pukapuka ki ie oranga mai i te moana, nga tangaia o runga i a Hclii Tipcui lie puko no Kalaiangi. lio le Mario lo ingoa o 1c puke Mamalia i wlinkaorangia ai ana lini tangaia ; c aim ana tcra wiiakaRcwapuru. E mca ana niatou ekorc tc tangaia c korero i tonci mca whakaarolia i roto i tc ngnkau wliakaaro ke, cngnri ka wliaknao pono anoki lo arolia mii i roto i tcuci liorcro. "I teialii ala o lakolo ana mnlou i nga niocngn, takai rawa kite paraikcto, ki tc koli, mc ara atu inra i runga i tc liopa, i to wclii ki to lian, ki tc wlialu, ki tc huka, c liariii'ii liacrc ana i tc lalui o to matou puke, ka pula tclalii tangaia, ka mca akc, lie kaipukc taliuri tcnci c lit niai, ana, c piri ana, e ai tana, nga tangaia ki nga rcwa, a, karanga kau ana i roto i te awlia, —'« Wliakaongia matou! whakaoraiigia malou!" Jv nolio poauau ana i rcira, c patna ana c tc hinamoc, a, kiliai i kalma tikanga tc wliakaaro; otira, wltuknolio ana nliati i au, mnranga ana ki runga, pcliia katontia nga wliakaaro auuiamu, taliuri ana nga arolia o tc ngaknu ki tc huiiga wliano ka mate mat ra. Tc kau 111 a 011 o nga tangaia ra, konga ra o to ratou puke taropareka kau ana i tcliau, oli tc wliakawiri nga rewa, mc era atu, mca taupoUi kntoa tc ugaru ki tana puke, lie mca ano, ka ckc ki tc pua ole ngaru, lie mca ano ka ngaro noa ilio kilo wiiawliarua otc moana. " Ka wliakamutiia tc mamalia o to matou puke i kouei, ka liaero, ka whakalala atu ka tango a Knpenc liai i lana tcterc ka ki kupu arolia atu ki tc hunga ra. t tc mate tc rangatirn lie wliaro, te mate ko to tuntalii •a, o tana mate pcra i tona rcrcnga kilo moana. Mnrnnga mai ana tcra i tcmocnga, kakaliuria ana ki a ia tona koli ua, mc tona potai wliakahckc ua, arai rawa nga taringa; e puril'a ana ia c tclalii o nga kaulioc kei liinga, i a ia e lu ana i tc papa lakatakalii; o liuriliuri ana lo puke, cngia ano ka liuri rawa; e wlicroana nga mala iiiariitinia, i te pulianga o ic liau, i le panga lioki o tc huka rerc mai, ano ka harawliiun atu ia e ic liau etc liuka, ko to tetcre kite ringa, wliakalangiliia ana, a, rangona ana i rungn i nga liarurutanga o tc liau, pula ana te wliiikahatt ki tc kai malii o tc mamalia, ki nga kautioc mc nra atu, kin liacrc ki maiii, ki malau, ki

a whanake, kia puriiia, Ma alia, kia alia, kia liana <• re re alu ki runga kite puke taliuii kei male l.atoa ana langala. " Kolahi pea haora, o tenei mcalanga. ko ninioii ia, c inatakilaki noa ana, e ia pupuri ki nga whakaheke o to puke kei laka alu ki te m-jaua i te kalia oto hail. Wliakninan touii le titiro ki nga 1-ingaUi i uolio kopipii i mai ra, ara na rat mi, i te >vahi e eke ai ki lr t lapuapnalaiiga ole ngarn, he niea ano lioki, ng.uo una iho ile liroliauga. Ka Ina marainalerangi, ka lauhingangakapua ponri ka kii i alu tau louu mai nga kauolii ki a inatoa e lawhiri 4)iai aaa ki le pntai, ki le ai!::i:a, me aia aln mea ; am) e koe lis aroha alu: K> le lia > hurih'.iri o lo matoti kai- i puke, ko I" rani.'.ini o e'.ahi mea i runga j j I,' pi;>:i lakal.lkiiii. ko te kupil lioki ole rangatira i v.ui;;on:\ e aa,—ka ponri aku wiiakaaro i konei, ka ui.u au ekore pea e taea le whakaora, a, ka uiahue noa iho ralou ki le inoaun mate ai. Mei reira, ka ptila iifi i hilii ii le ra, a, ka tu i runga i nga kapua pmiri le .i.'ii'.vauiwa. Ki loku wiiakaaro i ivira, he loliu tenei no te rangi ; a, ka tiui-o niakutu alu au ki nga mala o 11,4 a kai inaiiiile aliuuga ki runga o to ralou , wiY.ika;>.iiiiga, oliia. kaliore kail ralou i ! aha, 11 ■ lvu louu nya mala, 110 konei au i inaj Ina ai, ko 10 r.ilou likanga tenei: — " Ko te aniwaniwa r -re ata I Ta te kauhne mea tupalo; , ; lb' aniuauiwa-a-po Tale kaulioe mea koa. ] " I au e whakaaro ana, tenei pea a ralou 1 iigakau le koa uei, le manakoiiako nei, 11:0 *.oku, i laua walii auo ka pa le aio ili nei, ki , alu analc Ilangalira ki 11 Taini finite tauiele, ■ K whakaae ra nei koi; kia haere i runga i j le poli karesva me kore ra nei o ora mai le | htitiga ra?' Auo ko ia, 1 U wliakaae pu ana au!' Inainala! ka tain lepoli ra kite lai a, e hapaliapninga hacrelia aua i runga i le pua 0 le ngarii tarawa. Kihai 1 roa, ka lae le whakaheke o to inalou puke Ki lera i ra rololia i nj*a laumanu ote poli karewa. Ko Ta miriui, ile poli, lokoloru liga hoa. Kihai* takilaro, e maim ano te poli ra i le kei o le puke l.thui i, niaro lomi alu nga l-iiigu hei awlii i nga langaia e peke mai ana kite poti 1 runga i lo ralou kaipuke i a Ilelii Tipeiie. Ko t'himi i ngaua noalia c te kopeke, linre In; ngoi, liore he aha, lie mea whakataka inaori era ki runga ki le poli. Ii rere ana le ugaru, hapaiuga louutia aua te poli tukiia ana ; 110 kona, kiliai i tika kia tiuo wliakapakia te poli. Ka haugahaiiga le iigaru, ka kuiuca te wliakalieke kia lata le poti, ka poke ki 1-0:0 lokorua lokoloru, ka pa le ngaru, ka peia le poli ki waho, pera lon 11, a, polo noa nga langaia. Ka whakaaroa i konei, ka ala lioki ake le poli ra ii le kawc i nga langaia, kaliore ia uei. l'iki ana le poll ra i le puianga o teugarn, eke ana ki le engia ano he kawau e kau aua, a, aliakoa eloru e wlia i nga kanohi !.i le whawharna ole uioana, wiriwiri aua le i reira kei ngaro rawa i te liroliauga, oti alu, eliara! ka ptita auo i inuri iho a, tarcwa ana i runga i te keokeonga oh; ngani. iN'awai ra, lie pera lotiti, a, pa noa kilo inalou puke. Te laeuya ake, kotaliirau nei. ki le karangaranga, l.i lewhakahau, ki le lukuluku wliakalieke, liiliai i w beau Inilia kato.ilia ana ralou ki ruuga. Ka ora nei enei langata o Kalarangi kolahi le kau 111 a ono, c aim alu ana i Kanata kilo ralou wlicmia lupn, he ulangn rakau papa lo le kaipuke o ia hunga. Ko lenei e uolio liari ana ralou i rolo i a inalou, a, ka lioki ala iilu ralou kite kainga kite kawe ake i le ronyo o lo ralou oranga noatanga. "1 inuri mai o tenei men whakaoho nyakati tenei uica whakaarolia, koa aua inatou, marie aua te liinengaro, a, reka aua le lime, ua ana uga kanohi; kihai lioki i maliara ki nga inamae, me nga male i mua alu i le orokorpienga mai. lluilmi ana inalou nga tangata eke noa o te puke kohikoliia ana lie ii'ioni hei whakaniaharatanga 1110 le main, 1110 le aroha o Toiuirini, hoalu ana ki a ia dip. le huiiga lokoloru i haere i a ia ei iina ran lara. K kahua liari ana nga mala o Touiiriui i a ia e hacrcie auaite papa takalakalii, a pai kaloa inalou ki a ia."