POROPOROAKITANGA KI A KAWANA KEREI. NA NGA RANGATIRA O ROTORUA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume VI, Issue 132, 12 January 1854, Page 2

POROPOROAKITANGA KI A KAWANA KEREI. NA NGA RANGATIRA O ROTORUA.

I te Tarei, i te 24 o te Marama ka tae ake ki a Kawana Ta Hori Kerei nga Rangatira o Rotoiua. Haere ake nga tangata etotu te kau, olira, aru atu ana i te hiku o tana pahi, nga wahine Maori lokorua, tokotorn, a, na te malii paiiaun u raloii, ka tapoko kite iiohoauga o<e Runaima iu-i i loto ite wliare. Kalui Pake —lia, Pakeha kan to te vli ikaiiiim'ii<.a mi, eina nga kaliu Maori i whina ki nga pnkolmvi oetalii, lie taonga huatu 110 a ki u tf Kaunna, he loiin aioha na ratou. K uH'a una te tanga'a .Maori kia wliakakilea tuna i\ lukainal.ara, me tona aroha l lunga i te taonga, liannga lwk nga puputaiiga ake o tc uiolia i te puna o te ngakau. Ko Wircmu Maihi Rangikal.eke i \viiitiwliiria ete palii nei, liei k;ii korero. Mea atu ana ia ki a te Kaivana, ko te take i liaere mai ai eiu-i rangalira, lie kane inai i t" pu kaput a Poroporoaki ki a ia. I uiea ano liuki ia, ko to raluu oiiianofa leuei, kia kauae roa at'.i te uohoanga o te Knvana, olira, kia nliakaaro in <i auo ki tana kaingaki Niu Tireni. Korerorero ana, whakaritcrite ana i to ratou mea i liaerea mai ai ;i niauiala ! liaruru anV. lercoi te wltak.ihiiaiaiiga o te Waiata i te lim.itauga <i te pnk.ipu.'ra poroporoaki I alalunga te uaialauga; wliakanroha. ana le langata ki tenet rangi j kihai lioki i rangona le ngautlanga e kinongia ni'i ete taringa Pakeli.i. No Ic miitiinga o te waiata, ka limataiu tc malii i u hakarilea nr> Mailii, te kai korero, panuiiia ana e ia u. a korero o niuii mai o te tan ra, a, ata oti ana le malii i karangati.t inona. 1 ataaliu.i te turanga mai o laua tangala, umraoia tur.ii it' uhakahuatanga o nga kupti. a inaliara ana te ngakau ekote e penei te aim i iiiarutui a mai o te tini o ngi kai korero i roto i tc runaaga Pakeha. I te pmgao llans>ikaheke ki telalii ualii o te PukapiiKa Porupuroaki, niulii pn;—tangoliia an'i tc kaiiaka i uliia l;i a i.. koivoa atu ana ki nga uaeuae o te Kaiva- | na takoto ai, mei reira, ka mar.uiga mai i tuia | pito ote wliare tetalii r.mgalira mete topuui, hoalu aua ki rungi ki le uiea kua talo.lo ra, , kaupi.'hi ui. llore he kiki ote tangala i loto i { te palii, i tenei niaiitm aro!ia ki a te Kaivana, | ivhakaponruru tonu tc matao te langata, a, tangoua rawatia akc te k'kitanga, lie hokinga na Maitii kite whakaoli ile korero otc puka- | puka ; te hiku iaiva o emi mea, koia kei te tail.:! i te ivliakainultinga. K liaere nni aim le whil.aaro i roto i nga , kupu o tenei Pukapnka Poroporoaki; a, kia, I roa le ivliakamaharatanga, te maliinga, ka ata ! lite nga tikangn kite reo Pakcha. K'j tenei, ! Jie nui pea nga painga or. to i inaliue, no te mea. c rere ke ana, nga tikanga o te reo Maori i to le Pakeha. 1 perate r.uve o te hokinga o te pahi me to ratou touiukanga kite wliare. Te pulaiiga ki waho, ringaringa ana ratou ki ate lva\vanu,tuiigou maire una,i puta tukilahite tangata i te pakarutanga mai. NXate nui ana tu tangata kingakupu i whakapnakina, ki tc arulia hoki o enei raugalira mano whciiua — TE J'UKKrUKE I'OUOPORO.VKI.

Hacre ra e Koro i te ra e whtll ana ! Ifaerc ra c te whakninarumatu o l/enuku.' Kei ao ko ten, K> a taratara atu c koc, Taraura lu kei hau.i i te mahangaroa Kiipji ic Jiua i ic iua, Kei tic kci hoki akc To koiwi ora kite ao, hu * H Hoa e Kaivana Kerei— Ka tukua atu koe, e te wliarc korcro o ng\ mngalira o tenei mutu o Aotearna, ara o Rotorua i runga i te aroliu, li Kawana, kei mea koe, lie arolia ft riinuku te aroli.t mini, kao, no te whatu inanaiv . ton (I. Ka liua lioki ra i pni ai te ngakau, liei A tan akc koe ma inaloii. Ten a koia uliakarongu iiiai. I to iva kao'e ano nga Mihinare i tae mai, iili te nlmnliemia.i iti tepai, he nui te mangere, lie nui to kino, i kuare katoa j latin no. anate Ram i o te Alua, imir>matomt me tu aw.itea. Muri atu ku Kawana llopihona, ka rongo iti kite vvehi, mari atu, Icj K>uana I'itiroarite talii. Tou putanga mai e Kawana Kerei, ano tou rongo, me he Ru e kume ana tae ana te rongo ki waenga ki nga taku tai o Aotearoa. I puta mai hoki koe, me e rua i ton xvaha, koia teua ram a e rua,ko to te Atun, ko to tenei ao; tote iitua, ko te whn-

karitenya i nga Kura, i nga whare karakia, i whakatfpeiepe touu o te Hahi mahinga iakoe. Kotote tinana, ko te wh ikawhiwhinga kite aim whtiiua. ko te ivh.ikaritenga i nie3 c wliai raiva ai ti'nei uhenna, ko te wl'akamoliiotanga kite k.ii, ko te uliakaaturanua io te 110 ki a wliakareiea Oti ana fnei inea e rua i a koe, 11.-1 ko nei matou i niea|ai kia koe ano, me he Minita pai ote Haiti. Koiu matou i liua ai ki a koe hei .'iigoa — Ko nga Ilongomia, Ko ngr llonore, Kong* llo.ttauga, Ko te Aroha, Ko tc Ata-".hal, Ko nga Tohutuhu, Ko Rahuitiakl/ Ko te lUpa» Ko nc* lloitgokahaa. Ko w Moiritanga. Xii ko nci matou i mea ai, ki a noho koe, tilia koa kna toil noho ki a an latnatiki. To korua korua ko tc Piliopa ka haeie auaki*, ka uoho niatua kore Aolt'aroa. Tu.i Tna! I te otnoro I te Oromra, I ttikituki-% Ai koe ' I taitaiaai koe! Oi! Kiri Tangaroa, 'I ere te Nuku nei, Tme Angaia, TtiMrn, Ki tenet manuka! purui o taring.l, Kia turi. Kia mri. Knli'i', Kei ivlukarongo Ki tc koicio ill. Ko tc kmctoiti, Ko tahuhunu Ko tahurcre Ko tc hau aill * TutaUina ite iwi, Tutakina i le toto, Tutal-ina i tc uaua. Tutakina kia u. Tutakina kia man, I'cnci te rangi ka lutaki Ttnci tepapaka ruruku. Kn te war pum i piar; nt*i, ka poke, nil te ua ote ranyi ina kite whenua. ako wai ra hfi tua kia \iuki ai ?--- Ttia! Tvia ! Rangi nui, Itat.gi roa. Hangi pouri, [Ungi potango, Hangi whetu »na, Ki kona koc tu lual al ' Me to ihl, Me to mana, Me to luiruiilu* Ka whanatu au Kaaukaha i 1 te rangi;— * Ka whanatu Ka purupuru I iciangiiTumat i te rangi Ko koc kci itri ! Tmnata te ratifii j Whakaamohia teaoki uta, Whakang.iwariiia te ao U tal, 110 nui he Mtu!

Me he pufeipuka tiki mai na Te Kuitii ki a ko*, hatrie alu ; tena,nau aao ;e noho, kaua e u Uakaliawea ki a au tamunki. K hinea.haku. True! taua, Tc whakahua nci. K kimi hoki ra, Mahi ititetangati, I ike utai itewak*. Nana i hn mai. Koto loki uii, l»uaki ki le *hare» Tcnci rail ko tc kaittka, hu louute ken-. K i le rcrc mo.iri Tea'. olU|u, Ki a whakakiiangl 1 le ihunu 5 Meikip.ikipa moaku mM. Te rau ako titia 1 te nui n-ltaii^t. Kali auo ja Ko llt'i huiu riti. Hoi ati.ui uri, 'l'aita whcmta» Ki ic llikuwai Ko Tamalharoa. Wli.ikaaro ihn Vi te u; Ko ie ora; hu J K lloa, kauaetuhe I:i te hacrc;—nau mai c nol.o, Ka he*a fe n/jakau, I oina launwani? He lau e man tonu t K kure e tuia, B te knpu o lawhin. Hci tnkorau, Kia wclii ai ? I'* lama e ! Kaore lie heuvhai i te kaiva o te wliare nei, I'hi ki le pmi! T.iuhi ki lahuhul Ki utanui oie whaie, O Tan^aroa! Uliia to ruate mea ! Taia le rangi! Tupu te langi; HnaU he trunawa, Tc uhi. Ka uhi, Ka rawe Ki tana vvhihrha. Kke—Kke« Eke Tauj-aioa; Ckepinuku Hu ie !—i'aikl, e I E kore to wakae puta i te hau o It moana, na Voa r.i, tenei te awa.

Xgaru tarawa, ; NjjafU putufuW* . k, . ; Horahia mail \L_fc Marino kato, 't ijEr* I tuai llawaiki! ■ I NVcro atu t.Au tao nei* ~j Ko lluaki n iku. - Ko lluaki Ko nua-l'wehca. < Takttaki lu tehau, | t rlri inai nei, E rotu mate ( ' K rotii aio!—he. t Mou; «, 1 Ngatoro, e« Kawau, e. Toroa, c, Kuroca inal to hoe. Me liotu kite whetu. Me hotu ki le marama Ka turuturu o tarings, Kite hua mai tc tao. I'orututia! llui.'kawa! lie! Ka tohe ana koe ki to haere, e kore koc nroha- No Poneke, ka purutia mai koe, a, e pupuru nei npa hapu o Aote,ro:ii a koe aki anoho. Kei te wernveri koe ne? Karioi e;—haere ra; Tiipiihikura eto Karioi. Kite rangi e hoki ai Karioi ;--ka riro Karioi. Mc tuku kok«. Me kawa hokc, Ki tc tai u Matirau ra c' Hoki koka, E lae ra koc KI WaiariW,— Ilokiinai! hoki mai hoki. Ko nga ingoa o nga rangatira i whakapuakt atu i nga mauaaki a nga rangatira ki a koe koia enei. A,na ratou ano hoki enei ture e whitu i tuku atu ki a koc ki a mate nuitia. Ko nga tohu teiiei o nga iagoa o uga rangatira i pupuru i a Te Kawaua kia noho, ara, ki a hoki mai i fugaratigi. Tcrate pu kohu, c ! Tatihareana mai, Tc tara kite maunga* Titotiro kau au, Kcl whearae i Ho mai e Tiki e, i. Ho mai e Tiki, Te horo otc paura. I'ulp'a mara! Ko to tatna i. a, e,i» Ko raS c Tama X* kite whetiko atu, Te mala rerc pukuf Nau mai etc hoa, Ka whakafuhaero Ng* papa wtou-kuia I roto Murupu, e, i. K kore taku ipo c, hci Ki tc kaltu Maori. Me whakapuiukoeia, i, Mcwhakaputa koe, Tc kahu o Mercatu fehuial Ttrama e) Tc toroa 1 tc inoana, Kia pal atu koe, Te haere ki raro ra; A'ia powluri mat, Sici o inatua, Kia noho inai c! J te roro o te whare, Kia inaraina.e! Tc whakatnat* Ki tawhiti Ki x au etc hoa Ki a uaiho k«>e, llei kutnekumemai. Mo te ka-ho pu c, |, llffi nui mo te,au, u ,e. {Sißid) L'ruera, renin, Kahawai, Hopau l-araont, Ko Nga-Moni, Kiorc, Wtremu Katene, Hori Ilaupapa, Waretinc, Pini Te Korckorr. Ihjreira, Pikau, Marino, llohab, Tc Rakau, Te Rokc.HE I'UKAPUKA POROPOKOAKIA Ri A KAWANA KEREI. Na Hori Te \Yaru me ara atu Rangatira, o Rangiaohia, Waikiito. Kanuiaohia, Noliema 3S, 1853. E hoa e Kawaua Kerei, Tena ra ko koe. K;: nui to nialou aroha ki a koe, no te niea, lie nui ton atawhai a niatou. Ara, ko te nliakaiiui i a nialou, ko te tukuiiifn mai P nga K.ai"Wiiakaako mo a matou lauiariki, kia whiuhi i 1010 i o ratou ngakau kite pai. E koro, o Kawaua! Haere atu ra ki tau kainga, ki Ingarangi. Kite pai te Atua, kia noho atu koe, e pai ana; kite pai te Atua kia hoki mai koe, hoki nni ra. I\ Kiiiiii!—E Kuini Wikitoria! Kia aroha mai koe ki a matou. Ileoi ano. (Signed) Hori Te Waiu, Turimana, Tarakaka, Te Wharaunga, Ngahape, Manuka, Tate Te Warn, Wireinu Tumohr, Romaiia, 'Jo Kingi, Te Munu, Tcmari, tlukopa.

HePukafuka Poßorouo.Mtt iti a K aw ana rau.» KO Kuill Keuct, NA TbKETIMANA Tk KIWI, Kl> CJtawiiao, Noema 20, 1853, 12 hoa e Kawana ICerei, — Tena la ko kue. E kui c Mata Kawana, — lena ra ko koo. £ hoa ma, Uaa r* koiua,

lie nui toku arolm ki akoiua. Kua rongo au e I • ere ana korna ki IngaiaugiIleoi ano, lie waiata tenei naku. Ra to |iiikoliii, Tairi ana mai, Te tara ki Waiteinata; ICia tangi atu au Me abate tnakau ka welie? Talala rawa koe, I tiikn tiuana nei. llilia tenei ngahiui ki Tairi. Keilioki te iminako II nri atu ai an. (Signed) Na le Kclimana Te Kiwi no Ulawliao. Ki a Kawana Kerei raua ko M.ita Kawana.

Pt'KAPt'KA PonoronoxKi ki a Kauana Ivfrti, na Wahena Ki .vimuat.mii, mi: aha ato HaKG ATI a A O \VIIAINUAHOA. H 11oa e Kawana Keroi, —■ Ten ara jco Uoe. Tenei ano taku korero. Kia rongo mai koe ki to niatoti aroha ki a koe, (a te inea, ka liaerc koe ki ton kaiuga. iWau ano te wliakaaro kia luliiluliia mai lelalii pukapuka ki nga tangata o Niu Tireni. Akuanei, ka ha;re koe, ka nui pea te raruraru kia tiialou, liei. uli.ikarongo mai nioti i ton kaiuga, ta tc inea, e uliaUaiuaroinia ana inauii e \V;,ikato. Na konci niaton i nica ai kia poioporoaki atu ki a koe, ta te inea, ka llaeie koe ki ton kainga, l;a wailio niaton i konci pokia ai e nga ivvi o Potatau. Ko tenei malii e lakoto pakekeiui/i runga i to inatnu walii i Wliaingaroa. Ka haere nei koe ki to kaiuga, katalii pea kapuaie tekitm ki W'liaingaroa, ta t<; inea, ka riro koe tc kai Tiaki o nga liipi o nga Kali. Kite inea. ka taka te liipi kite poka. ine pellea ra e lioki akc ai I ?. la te niea ka riro koe te kai arai 1110 te kino. Tena ko teni'i, ka haere marania koe, ka wailio ponri inaiiiu. Heahakoa, ma te atawhai o te Atua c tiaki. Ko to niatou nei aroln tenei ki a koe e Kawana Kerei. lIK WAIATA NA M VTOU KI A KOK. E inuri nhiahi, T.tkoto Ki tc mocngt; Tntoro ana mai. Ko ton ivnirua tonu : a hewe an, e, Tenei kei le no; Whanake le wliakaaro. Me tangi nui k«>e, Tct .tifii « Uikiiiki. Kia Imki mai ai. lUT.ikoe tctant. lie ptihi koe naku ; lie ijio kite moony*, N'aku ra i kau. Ka muiu to matou tamri ki a koe. Ko nga ingoa o nga U.ingilara o Tainui. (SlgncJ) Te Wnicn.t Kiwilmstalil, Tc Knk.i, ,Tc Weteni, Te Rewcti, Ihiimon.n, Knnaia, T« >aw*. I rctiiin A ni» 1 Hone. M,.iuhi| Nikon T e Ujr' v T c Il ;i i.it»4. T^ukaw.l, Taine Turn.

1115 PUKEPUKE POROPOIIOAKI, KI A KAWANA KKHKI.NA NRA TAMARIKI O TE KURA, O TAURAIfUA.

Tipena Kura, Taura'iia, Tihema 22, 1553. E te malou ALitna Aroha e te Ivawatia, — Teuakoc. Ka nui to malou arolia nlu ki a koe, no te nica, ki mii ton arolia ki a tnatou. ki nga tanijata Maori. K pouri ana o niatou ngakiiii mo tou liaerenga. Ma tc Atua koe e arahi l runga i tc moana nui liners ra .3 to in.itou Matua arolia, etc Kawana, ki Ingarangi ! E ko.e e inula to matou aroha ki a koe. K wliaknpai ana mat«u katoa ki a koe mo tenei wliare nui. Ka haerc ano o malou whakairoki a koe. ki Ingarangi. Kite pai ou wlianaunga kia hoki mai ki a niatou, me hoki inai. Haerera, <■ to matou Matua! —ll.iere ra ! lie Poroporoaki tenei, na matou ki a koc, no te mea kua tino meinga koe hei Matua ki a matou. B Kui e llciri Kerei!—Tenakoe. K.i nui to malou arolia atu ki a korua. E to matou Malua ! - Heoi ano; ka mutu, Na ou tainahine aroha na nga Kotiro Maori o Taurarua. (Signed) Hara Hamanu, Pipl n»nnakl, An! Kane, Marala Anatu, Mamikau, Katarina Wiremu, Huhia Rantera, Kararaina Kopa, Haraea Kcrcopa, Wera Ilaharuhi, An\ t'utena, V-traea Puhuog*.