TIMOA.
Ko nga iwi tawhito o nga Marai e noho haere ana i nga tahataha o Timoa, e pera ana nga reo me to nga iwi o nga motu o te Moana Marie. Waihoki, ko to ratou owha telahi, ki telahi c pcra ana, he mea liongi na tutati'ki, ua lac atu kite kainga tangata. Ko te puhoro, ko te paeluri, me oca atu la, kei a ratou. I miliaro aTe Pnrai i tana kitenga ai i nga tangata o Timoa, e liuiluii, ana, e nolio puku ana i rito i nga wliarc karakia, pcra mete inincnga tangata onga iwi 0 uga luotu ki tc Tonga. I kite hoki ia i tcra ritenga, tcjroronui i te tiuana o tc tangala kia mauiiii atu ai tc mamao c ugau nci i rolo 1 nga iwi; kei Tahiti ano hoki tana rilenga. Tenci ano telalii ritenga i kilca ki Tiinoa, ki te mea, fea wliakalioa clahi tangata lokorna ka whakaae rao kia piri o ran a whakkaaro taea noalia te inalenga, ka tapa te ingoa o telahi ki tc hoa, ko tote hoa. ka tapa niona. Kei nga niotu o tc Moana Marie hoki lenei ritenga. Teuei ano clalii ritenga me kororolia ana, otira, ko nga tika nga katoa o nga Marai e j'ile ana ki to le tini o nga iwi o nga niotu o le Moana Marie, pera ia, kei tawhiti noaalu enei uiolu i te Iniana Akipercko.—Nga lu/iihthinga o te Ao.
11k Mka Mni.vno.—Nil To Eiiierungi lenei korero i luku mai i I'oi Pipiri:—"E paingia pulia ana Ic lvgako c piii nei i lo wliatu nianawa c nga niangiiinaiigii o ia wlienua, wliakapatipalia ana c ana inanguiiiangii tetalii lailamariki kia liaere ki (e koralia; no rntou akc ano laua tania'ui no lo taenga kiula, ka koripia to kaokao, ka whawlia ki tc wlialu nianawa kia langoliia inai nga liinn, oiira, lie tanuiili tuoi, kahoro kan lie ngako, no kona, Ua wailio kia takoto laua lamaili, liua noa kua mate, he 1110 a piiiu lo kuoUao ki ic peka rakau. I moa (ana liniiga niaiigiuiuiiigu ktia male kc te langata; ko laua lamaili i lakolo liu, karongo uka ana, wliukelte ana i te nianawa, kia niciiiga ai kua mate. Xo te liaerenga kotanga, ka inaraitgis tana tnngala, ka man kilo ngira me le miro e liti ra i tona, lain ana te kaokao, k:t lakolo nei, a, roaroa ilio ka ngoki alu ki le wliarc o tona rangalira I'akelia. Ilipokiaana,kawe«aiiaki icinoriigu, likina ana lie Hata I'akelia, le ala litiro laua rata ktiarc i le alitia o te male, lakaia noaiia ilio e ia. Iva lakolo nei laua langata, poliia ra nei, ka rongo i le mamae, e ligau ana (ana male, i le kino o lo pelia o le rakau, 110 kona, ka moa, laua lamaili kia likina ic ra(amaiiguniangu,iio tetaenga mai o tent, ka litiro ki le male, pokaia lonulia ilio, langoliia ana te pelia rakau i tc kaokao, wliakaktiea ana ki ugn lioa I'akelia, miliaro 110 a laua rala Pakelia. llongoalia ana e le rala uiangiimaiigii rn, a, kiliai, wlieau ka orarawa laua langala a, e liaerero nei ano. He llAicnr.NGA no.v ki tb Matakitam.— Kua wliakaritea e konei letalii liacrc ki to liialakilaki; katalii nei ano le lianrc i niii, kalioro i rangona le hacre pnnei i imia alu! Kopiko te ao katoa i lenei tu niealaliga. Nga utu 1110 to liaere nei -ICOf. Me l'ere liaere i nga taliatalia o Marikena ki le Tonga, me wltakapa ki Nitt Iloraua, ki nga Inie, mo wliakau ki Awlierika, nic wliakaala liaere ki teitrupa o Poniipata, i liana llereii.l, nic lioki ki I'arani i nga niaraina kotaiii to kau ina waru. E peliea ana koiilou ki lenei rcrcnga ki le nr.Uakilaki wlienua ? Ki te lac alu lalou ki " Icri paki Kakala" i nga ra c wliitu, ua tae ki reira, o takoto noa ana lo liaere wliaka-Aliia; lena ko tcnei, lie liaere ki nga topito o te ao, a oti noa lenei i te tan kolalii, liarangu! Mc aim mai ra i liea nga tangala 1110 lenei liaere? lJkore alio ra ennga mai i Itannno, inalioki kihai i korewhalia e o reira tangala pera ia i tupu mai i reira lenei wliakaaro ; ko le mea ia, kaliorekau lie langata liei hapai mo lenei tiknnga. —No Ic luii-tnliiki te Nupepa o Purihi Nohcmu 13.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18520812.2.18
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 95, 12 August 1852, Page 4
Word count
Tapeke kupu
724TIMOA. Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 95, 12 August 1852, Page 4
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.