HE KEKERITANGA I NGA NGAHEREHERE MANOWHENUA O MARIKENA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume IV, Issue 95, 12 August 1852, Page 3

HE KEKERITANGA I NGA NGAHEREHERE MANOWHENUA O MARIKENA.

"E korero ana koe kite aruarumanga wuruhi" e ai ko Paraki, "kei iau nei, te korero rawe, maku e whakapuaki atu." No konei ka nekeneke atu a Ho whaka-te-ahi, ka litiro wliakalau atu kin Paraki, 110 to paralalia, ka whara ko to iliu o Nora, pcko alii ana tcra ki to p;ipaki, liua uoa ho liangareka na Ho, takaliuri ana a 110 ki tc liipi o to wharo, olio noa a Rio, urn noa lera ki to lakorohanga, a i a 110 e ugangaro ana raton ko nga kuri ka ki ako a Manga, i enei knpti :—"1 tokn orokolaenga inai ki to wharo, kalioro i para touoi walii, c tikitu ana ano nga liiimi o ngawao nei. Ko llori, i mate i houangi nei tc tangala i tata inai k rnci walii, to mainao o tona kainga i toku.i ngaliuru pea nga maoro. lie kainga iiielialuelia tciici i roira, ko lo mea ia, i paingiu o alian; ftoru akii kilonga i a llori i to tan kotalii. Ilc tan i nuiri iliokalioro au i kilo i lo mala tangala, a, laka noa to ono o nga inaraina. Ka liiann ail i rota i tnkn v.aka, ka litiro an ki takn ala i lo wui, i pai i aliati lera, ongia ano, lio mala ko i a tiroliiu atu ra. 1 lelahi o nga ra o Noliema, ka pangia au c to mcliainclia, a, ka liaere, ka maruahialii, ka, lioko atu an whaka-te-kalnga a llori. .Ko takn whilinga ako lenoi, i to awa in i. 1 liacre an ito (alia o lo awa, ko taku pn i tc ringa, o whiowliio liaoro ana au lioi patu mo taku mrlianiehalnnga, whakao lonu inai lalui korowliitltauga i rolo i lo ngaheroliero. 1 inalaniao tana po, lie ala ran, kalioro In; poiiritanga o nga lapua o lo raiigi, Ka tao an kilo awa tokn, i to lalia o lo liopua, ka rongo au i lo ngnngiirulaiiga, olio lonu ako au, tit lonu ako, kite uoa i to wurulii o kai ana i lo lia, witapuku ana taint wurulii ra i laua k.ii. No lo kilenga tuai i au ninlii lonu ako to kai, mo to moa e whakaaro ana kia reia inai au lioi kai niana. Kliara iprnoi nii'lc kuritana nanakia, niii noa akongawa"iaUiooiakoiouei,teuiti,ineiaau • to topu, kia roroa nga liiiruliuru nga warm. Mini ilio o tonei, ka ngmignru mai ano, kuaro noa au ki to whawliai atu ki a ia. Me In; nica i wailio kia kai, ckoro ano pea o auga mai ki im, nei ra i wliakaohokia c au. Ekore ano oiici lu kararolio o jnaia rawa, fiigari, ka whakaolioa i a ratou 6' kai ana ko icira liri ai. Ka liaoro lokonvilia i to kahili, U.i inaia ano hoki, kahoroe lara to moa liaorc takiiahi. Ka takoi.o'atu taku pu,

langi ana. llinga knu ano lo turaki, ka peke tera, mei tu tonu, ko to uma'lc lunga, nci rai i tu kc ki lelahi o nga poke, whati tomi alu tera. Ka ngungiiruano ia i konei, ka peke niai ki an, ka rongo an, i le lini o nga roo wurulii i lenei wahi, engia ano, erinia le kau. Kilr.ii i ron, ka peke alu an ki le rakati, piki ana ki rmiga, litiro rawa ake an, ewlia nga wurulii e liohu ana ki le take ole rakau, e litiro ana ki an, me le iignngaru mai,' mitimili ana ki nga ngutu, komikouii ana, me le mea, e liiakai mai ana ki au. Kihai an i rongo i lo ratou reo, pcuci. kua ki alu au ki a ratou, kia liaere ki to kai i te lia e lakolo mai ana i ko alu o laku rakau i piki ai. No konei, ka purua taku pn, ke pallia alu, mala rawa lelahi, lakoto ana me le lia. Katahi ra ano ka nui le. kai inn ratou ki le mea i pallia ra, llie pai raton, ki le kai i a ralou ano, otiia, kihai ano tera i paingia, lie luoi, he wlieua kau, eugari, ko au i paingia, e whai ngako ana koki au. Waihoki e wliali liaere ana_ le manga ole rakau i piki ai alum a, mei litiro ake raloif, ka kilea le liioreianga o latin rakau, ka lata, ka marere le langala ki raro, kilo ralou nroaro pu. I reira lata, ka titorehia le rakau e te lainiaha oku, uierere ana laku pu, hohoro tonu lo takai_ i aku wae kite rakau unuhia ana taku maripi i lokn, kuhua ana ki le whitiki i laku hope. Tail tonu ilio au ki ruuga kite tuarao telahi 0 nga wurulii, inalaku noa ia takahiirihuii liaere ana maua ko laua kararehe. No te kileuga o maua e takaluui liaere ana, ka nekeneke nga liua erua, ka inatakilaki ki to mao ngangare, atarati.. Wliawhai nci, nawai, a, ka riro au kiraro, kamateaui reira. Erua ana waewae ki ruuga anake ki laku unia, e mail nci ano nga haeliaenga o ana matiliau, auga ana le ngau ki laku pokohiwi." No kouei, ka whakakitca mai uga male o Mangu 1 tana lima, te mate hoki o te pokohiwi i riro alu nui nga kikokiko (at! ilio kite wlieua. " Ka pa le ngoikore ki au i te lapokoranga o nga niho ki taku kiri. Kino rawa tera, in niatenga ki au, kihai ano au i pai ki (era lu mate mokii. Kihai le wurulii ra i pupui'i tonu i laku pokohiwi, uuuliia ana nga nilio, riro katoa alu taku koli, laku hale, me aku kikokiko, ngau ke ana ki laku potae ui-it kckcuo. Ka tenei poaiiantaiiga 0 le wurulii ra i ora ai pea aliau. llongo al:c ana au kite mataotao o nga ngutu ka pa ki laku rae. No konei ka taku ilio laku ringa i te korokoro, ka man ki luku maripi e lili ra i taku whitiki, uo konei ka ruru tiiua matcuga, a, ka anga ki laku malenga le ngau, otiia, mei inaunu mai telahi oku i a ia, ckorc ano o taea le horo, c kawe ana hoki le koinga o laku maripi i le korokoro, ka tala, ka mom nga nana. Alio r takolo ana laku lupapaku, inulii noa te tohe, he mea hoki, ka male. Ka ara a an ki runga, e puke ana aku tote, 'olira, kaliore au i alia. Kihai pea i awlie mineli e kakawe ana mao ko laku boa riri ka mate tera. Maranga kau ano au, ka reina mai e nga mea erua, kotahi ano pekenga niai. Ka man an ki laku pu, koiahi ano ki le ihu, o tetalii hinga tonu aim No le whakatikanga, ka man ki le wae o min i, tain ana ki runga ki te luara o telahi. I wehi te wurulii lualahi 1 okaia ra, ko lenei i wehi ke ake. Ano tana reo nci kite langi inanaile taingaiho ki te luara o telahi, wlieoro liaere ana ; ekore an e wareware ki lera lu langi. Iva linia (! Ic inalaku te mea lualahi i pallia ra ki taku pu, onia ana tera kite nehenehe, ngaro tonu alu. 'l'll ana ko te mea koiahi. I taku whiungu i a ia i runga ake i an, kalahi karua w hiunga, harurti ana le ngahere i tuna laiigihauga. I te mea e wliiua ra e nla liaere ana lelahi wahi ole langi, I terereuga alu i aku ringa, tera noa ake te tangi, tera noa ake te rere ke, kaliore lie mea liei v.hakarite alu mo lera tu langi. Tail rawa alu i roto i le awa, no le pohuiiitanga ki reira, ka inulii te. langi. No konei, ka pa te ugoikore ki au, ka vhaknaro au ekore ano e taea te liaere ki le wliare o Ilori i lenei wahi. Ka mail au ki laku pu, ka lit ka rere, a, te awa, no taku taenga alu, ka pula te nanakia ra e kau ana kite parepare. No le kileuga i au, ka linia e lo wehi, kihai whakau kiuta. I'enei lonn. a, nga niaero erua, no lo mcalanga kia whakau.ka In alu au, inalaku toniialu lera, hoki ana ki le kau. Ka litiro au ka waea ka ligeugc, otiia, kiano au i mea noa kia wae puhia alu ia. Ka aru haereau i a ia. a, tae noa ki nga rere, taka noa kite kopua i te loka nolio keliua. Ka peka laku ara i konei, ka 111 ahau kite litiro atu, ka kau mai tera, a, le laha ole loka, eke ana kiuta, ka riiirui i te wai o taua kiri. Otiia, kihai i taea ti piki ake c ia lera loka. I te mea c whakaaroaro ana, ka la koto alu laku, pu puta tonu le mala i le kaokao. Ka langi ake i konei, peke ana ki le wai, torengi tonu ilio. He mea peliea, lie mea pcliea ra uei laku taenga kilo waka. I hoe mai au ki konei, whano male, he wa toto au, ko aku mate i kaiuga e te haiihunga. Marauia una, e mate ana, ka kalia ake au te artiaru kararehe liaere koraha; ko le mea ia, ko taku

wehinga tera i to wurnhi, a, niolioa ncj." I te mutungn o ngakorero o Maiigu ka litiro miliaro atu au ki a ia, kua rongo hoki an, cliara tenci i le lino maiatanga o tonei tangata, he tini ko atu ona kckerilanga, utii atu i iciwi. Ka litiro inakutii tera ki le alii e ka ana, whakaaeaea ana le manawa, milringa ilio, k:i litiro pai, ka pakipaki ki a Rio, e 1110 c ana, ko to niatenga i takolo ki riingu kite unia o 110, c anga ana hoki te tiliro o tcra ki nga pelia rakau o te tuanui o te vhare, e whakarongo ana kite luiluiianga o te hau. —Pukapuka Aiuriktna.