KO TE KARERE MAORI. Auckland, December 4, 1851.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 3, Issue 77, 4 December 1851, Page 2

KO TE KARERE MAORI. Auckland, December 4, 1851.

I muri iho o te tainga o tera "Karere Maori," kua a mai ki Akarana nei nga kaipuke o Poi Hakena, o Hopa Taone, o Honoruru; he rongo pai a ratou i kawe mai ai, ki nga kai ngaki whenr.a o Niu Tireni. I Poi Hakena, i "Wikitorio, lie mil te koura e kitea ana, e kerin ana. Kua pntn mai lioki te rongo kna kitea te koura ki Hopa Taone. I te orokokitenga o to koura ki nga , svalii o Poi Hakena, u, taka noa ki tenci wii, e piita ana to matou kupu kia uaua te kai wlienua ki to tangotungana nmlii ttipu, kia tu ai te nuiuo i tc k.n", kia ora ai tc haukeri ki raro riro o te oiieonc. Elinrn ite me.% e tauliou ana o matou kni korcro, te taugata Maori kite kakenga whakarere o nga utu mo te, wiii 1110 te paraoa, mo te kanga, mo te oti, mo te pare, 111 c era atu inea kai; he nui ano te t'.Tenga atu o te moni ki nga tnngata i te kakenga o te utu mo te kai. Na, ko tenei, kia uaua tonu ano ratou ki te wni te tini otu kaipukc, kite kawe tnngata mai ki Atcria. ko reira lioki kake ai te utu mo te kni o era walii hni kntoa ki konei. Kll ngnlioro ano etahi o nga liua a aua pninga kit.; linga tangata Maori, kite rnea ka nhuwhenua ratou. Ekorc ano e kahore te utu kite liunga e pakalia ana kite lr.ahi ; ahakoa, lioki ilio te utu mo nga liua o te wlienua i teuei wa, ko muri atu ano kake ni. 1 tenei wa, e lioki ilio ana te utu o Poi Hakena 1110 te paraoa; ko te mea ia, e kake ana, ekore e ala piimau -te utu mo te men. Ko te utu mo te tana paraoa, £lO lie mea nno £l2. Ko te witi ia, kiliai tera kai i mauakoliia, 3s. 9d, 1110 te puhera, lie mea ano 4v Cd. 1110 te puhera. lie aliun lie pea tenei kite wlinkaaro o te tokomaha, no te mea knalieke 1 i tenei wa te utu 1110 te wi'i. a. kua tutata te kotinga o nga mnrn o Poi Hakena, o Hopa Taone. o Niu Tireni. Otiia kia maliara ki tenei, ke i Poi Hakena ke i Hopa Taone. he pehea, lie pelieu ra nei nga kotinga witi, e meinga ana he tau kai Icore tenei i era wlienua; kite mea, ka whakauuia te utu mo te kai kokoti ka wliakareri'ii nga mahi koura, kite kahore e nui ko reira pea tu 110 a ai, a, pe noa ki waenga. ICua rongo matou, ko te utu 1110 te kni « aru pirikaliu i tenei tau, lie nui noa atu i nga ntu o era tau kua pahurt; ; 11a,■ me whakaaro e tntnu kia liui noa a'u te utu i>;o te kai kokoti., 1110 te puinga, mo ta patunga. [ te timatnnga ni o te meatnnga kia nhuwlr-iiiia te kai ngaki o konei, i wliaknaroa e matou he ritenga tika tera, kia ora ai a konti i te kai, haunga t; tnngata wlieniiii, ma rntou tetalii wahi, ko tetalii walii mo te liunga e wliakau mai ana ki enei 1110'u nolio ai mo te liunga lioki e nnga ana ki Ateria. Kiliai to matou kupu i hnpaingakiiniia, kua tika nei ano. 1 te walii . puta ni tera kupu n matou kua pn te katanga o tc- lini. meake Poi Hakena mate i te kai; me uke lioki a konei rong.j ite ngaungii ote hiakai. Ko te rongo o ts nui o te koura o Poi Hakena, ko te rongo lioki o tona mate hiakai, kotalii ano liaerenga Ko tenei, he rau nga. kaipuke kite rereiekitaua walii, ki fr? kawe atu i ngataoiign. i ngamea, kaliore nei i pain"ia e Kareponla.e Hawaii, ko te mano o e eke ana i ana tini pnko, e wliai tonu ana kite kero koura. Tenei te rere nei te kaipuke ki Poi Hakena, ki Meponi kite kawa witi, paraoa, raihi me era atu kai. Kei mua ena kaipuke ite inauo auriuri me ake uoi whakaeke ki Poi kena. I kawea ai aua kai ki era walii, e liua, kua, mate nga tangnta i te kai, a, ko nga utu mo avv\ kai e kawea atu ana, kia nui noa atu otiia, ko te kakenga o te utu o te kai, koia tera, i te weliinga 0 te tangata, najko te papao nga utuuui i riro i 11 "a kai ngaki o Niu Tireni, no te. mea, i tata rntou ki Poi Hakena. I whakatinia rawatia te mea ki Kureponia koia 1 lieke ni te utu, wailioki, ko te ritenga uno tenei, 1110 Poi Hakena e takoto ake nei. Na ua kite nga kni uta kai mai i Hiri me era ntu wlienua i t« iti rawa o tc utu

mo o ratou men, ka mulu pu pen te uta inai; ka uia'e rntou te (ik align o Niu Tireni, a, ko reira kitea ni, lie wlienua pni tenei, lie oneoue niomona. lio kaliu ana te tii|)U o te kai, e ahuwhemin niia lioki te tir.i ole kai ngakt oem i wnlii. Kua men miUou kin tukuu atu enei koicro ki nga lica Maori 1110 te men ekore e pni kin Imrnliura ilio to rntou malii, kin wiiakangoikore rn nei rntou kite ngnki wlienua kin knua lioki ratou e pouri kite hekenga o te utu o te witi ki Poi Hakciin He roa, lie poto ra nei te liekenga o te utu 1110 te witi, aua ra nei. Kite mea, kahore lie" ptilieru will e liokoa ki tawahi, kite men, kahore lie paraoa o konei e liro ntu, aua nuo la ngntnngntn o konei e pouri, no te men, kite whnkntupun lie kai e o konei taa, ka ora tc tnngatn wlienua i aua kai e ngakia aim, ka uinu nno i a. tatou nga nioni e tiikun uoatia uei liei utu i lign parnoa o tawahi. I te tau e (mere pei ka lii.i una ilio pea te tnngatn svlinkau ki Poi Hakena, ki nga wnlii kntoa o Niu Tireni. iVlo konei ka ntii te men ki nga tnor.gn ki nga taone kntoa; ko te men tenei e iti ai nga utu o nga tini men, o nga kai, o ngn alia, o nga alia; ko te imi.i ia, ka nui nno te utu a nga wn i inuri atu. Na ka mea ntu ano nintou, kia uekalia te tangotango o nga tangatn Maori o ngn kai ngnki, kia whiwhi ni ki te ntu mo te rat' u mnlii. Ma te knlia o te malii o te tangatn, ka knliu tenei whenuii, a, ka iri oua iwi ki rungn kite tilii o te rniigaiira'angn.