HAERENGA

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 67, 17 July 1851, Page 3

HAERENGA

O te Tino-Kawana o Niu Tireni i Akarana, ki Taranaki, ma Rotorua, ma Taupo, mete. Tai-Tuanru, i te Raumati o 1849 —50. [He roanga no tera kua taia.] Te Ratapu, Hanucre te 6, 1850.—Paki tonu te rangi, ko te werawera ia, nui atu. Ite niutunga o te kai ka tukua he karere ki a Pirikawau ratou ko nga hoa i whakarerea atu ra ki Tokanu i nanahi. I mca ia, kahore kau he awangawanga o te whakaaro o nga tangata o Tokanu, man tonu to ratou puku whakatakariii. Waiho atu, kua wahia te kaho hei kariri, tango mai te mala. Kahore he aha o tenei ki a Iwikau, he pai ki a ia te huaki o tera. Whakaaro ana maua Pakcha i konei, kia kana te tihi o Tongariro c tikiua, e tirohia, kei whakaeke mai tera ki o maua hoa haerere. Na te kino nei, i rapu ai ki tctahi atu ara tika atu whaka-Taranaki. I matapouri maua ki tana he, no ko mai ra ano te hiahia kia kite i te keokeonga o Tongariro. Ko te tikanga pai tenei, ko te haere ma tetahi atu ara j mei tohc pea kia eke kite mattnga ra, ka tupu te lie ; a, kali ko te mea, ekore e meinga e te tokomaha na te Kaw ana te take o taua kino. Whiriwhiri ana te ngakau i konei, kia tika atu ma Whanganui ki Mokau, kia hoki ra nei ki raro, kia haer« a—Waipa, marcrc atu ki Kakepuka, kia whakaivhiti atu ki Kawhia, ka ma te tahataha akau, a —Taranaki. Korerorero ana ma- I tou, a, ka meinga, kia ra Mokau, no te mea, e tauhou ana te PaV.eha ki tera wheniia, kiano i ata haerea; kei reira hoki etahi ana, e takoto ana i aua ana nga whetia " O to manu pai nei e to Moa." Rilerite ana ta maua korcro kia whitiki, kia whanakc ite aonga ake ote ra; ma te karere ikawe mai i nga rongo o te matcnga o Te Rauparaha e arahi. KoTe llcuheu ma i noho ki te kainga, i mea ia taua rangatira, ko o maua tangata i pai ai hei waha i nga raw.i, maua e lono. Na nga pononga oTe Heuheu i pikau mai etahi o nga rawa o maua, i te roa o te ara, hcoia i uhakaae ai matou ki etahi tangata i hoTi lie"Eaf waha mo nga pikaunga i a ratou. Kihai ano i ata tika kia tukua mai e Te Heuheuonatangata,noiemea> kua karangarangatia te riri. Ko Rahu tetahi ote liunga i tonoa hei arahi i a matou -, he maia taua koroke, mataii tonu ki nga ara, a, riro ana i a ia te kawenga taimaha, i mama to nga hoa. I uru tenei tangata kite whaiuga i a Hcke ra, i nga kekerilanga i Ohaeawai, i te horonga lioki o Te Ruapekapeka. Rawe tonu nga kttpu, i nga tukunga o te turi ki raro, i te ara, komene tonu nga ngutu kite korero i ana " Oranganoatanga i to horonga pa." me nga korero kite main " Kai atu, a, kai mai, Ki a ratou whakatatigata."

I arohaiua tana taugata rao ana matenga, a, me nolio ia kite kaiuga, kua pouri nga tailgate kitoa o to matuii lira. Manei, llamiere te 7.—No le rima ka olio matou i te moe, no te ono, ka mutu le inilit ki nga hoa arolia o te kainga, ka tu, ka koke i te ara. No te ekenga ki tetalii niaunga, uhakalikatonu te tolia, ka whakamau te titiro kite ruto e takoto ake ra. Ka haere i timga, kehea le pai ? Me ana noa atn, eiiva pea macro. Ka pa kite iwa o nga haora ka tac atn ki Poauc, i te pacnga o te ngaherehere-tuauriuii, kite (alia tonga, kite auru-ma tonga ;he ngakinga kei reira. Nolio ana man a i konei ki le kai, korero alu ana kite kai arahi, kite ara, ka rangona i konei, e anga ana tc haere ki Tuliua, lie kainga i te aiva o Whanganni, ka tika atu i reira ki Mokau. Ka rongo mao ko te nolioanga tenei ole ope oTe Herekiekic, e takoto mai ana nga malua i taua \vahi. Kihai i pai kia haere tonn i tera ara kei tutataki ki lana hnnga ; waihoki, kua puta mai nga rongo kua uru atu a Maheku ratou ko nga tangata, Ko tetahi tera o nga upoko o te taua o Kangihaeata i a ratou i mea uei kia pchia te niaua <> te Kuini, i Poneke. Muri mai nei ka urn ia kite pnhanga ki Pautahanui, ki Whanganui hoki ; nana tc kupu i koliurutia ai nga Pakeha a Kerewini ki Whanganui. Ite houwhanga rongo ole Kaivanatauga ki a Rangiliaeala kihai a Maheku i uru, teuaranei, tona puku riri. Ite nohoanga iho ki I'oaue, ka whakaaria mai he pukapuka mete ruri, e tetahi tangata, hei Jioko ; ko mea era i kapohia mai e ia i te whainga i Wlianganui. Kihai i tahun maua kiaua mea he nui noa alu nga utu i karangatia; mei kitea he ingoa i voto i tc pukapuka ka riro pea i a matou kia ahei ai tc whakahoki kite tangata nona, Hoki ana i konei te kai arataki i a maua ki Mokau ; ko lana kawenga i tuwhaina ki chinu o nga kai waha, i whakaaro lioki, ko te taeilga kite kainga tuatahi i tc ara ka rapua lie tangata. Ka patapata iho te ua i konei, ua pahihi nei, ko tc ahua ote rangi, tuku pu. Ka haere atu i konei, a maero noa me to haranga, ka pa ki tetahi wahi tapu, i te ana o Kuratau. Te whili i te tapu, ka haere i te tahataha o taua awa; a—Rotoawa, pa rawa ake kite ara tawhito, kua rima ke nga maero i awhio haere ai, i roto i te wita, i te rahurahu me era atu otaota. I poka maua ra waenga koraha, te tika i te ara, i tera hua o te kuaietanga, i te tapu. K heke ana te ua ; tae rawa alu ki tetahi kainga i te taha o te wao, kua puta nga koheka, nolio tonu iho i reira, whakapaia ana nga moenga, rere ana ki roto ki nga hungaliunga takoto ai, luhituhi ai i nga mea, i inuri main tera tuhinga.