KO TE KAKERE MAORI. Akarana, Maehe 27, 1851.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 59, 27 March 1851, Page 2

KO TE KAKERE MAORI. Akarana, Maehe 27, 1851.

Kite mea. ka rangona e te kai tuhituhi, ka whakapaingia, e tona iwi, ana whakaaro tuku atu kite tokemaha. Kite men, ka maka mai nga kapu pai o etah ntu kai - luliitulii liei wliakatu mo lo mnnawn i te run o te nra. Ki to moa, ka whiua inai te kupu arolia hei wlmkata'a i te kai-tnliitiilii mo ana malii nana i rolo i tona iwi ake—ek"ie ra »ei e poka ke nkc te hmi o te ngnkau na raugonu U: kupu whaknpai mo ngu iiiliituhinga kite iwi tauhou maluiki, c kuare ana te kai tulii i te ito, me ern atu riteiiga '■ E koa ana te ngnkau o te kui-ttihituhi o te Karere Maori, mo nga tini kupu wliakapai mo tenei pepa kun inngomi iiti. Kim puta ngu k(i|>(t wliakapai mo t Karere i ngu kai-tuliitulii o Rtmgu; pera ia, ko te matutiranga kei n ratou; i e nolio ana hoki tern liunga i roto i te tangu a Maori. Ilnunga ngii knjui o Runga ; kua taia ki nga nupepa o Poi Ilakenn, me ere ntu kniiiga nga kupu wliakapai mo te Karere Maori. Ahakoa kua nmgona ketia enei moa i wnilio puku e te kni-tuhituhi o te Karere; kiliai i inea kia wliakajuiakiiia, olira, me pelii nun iho, me wnilio kau liei whnknkou i tona nga - knu ake ; ko te t»k»ninhn in, knua ratou e rmigo. Kiliaianoi wliakapuaki na i k nei me knua te kit.-a e in ngu korcro wliakapai mote Karere i roto i te pukapiika i ongo nui o He -inn. Ko Koteiaiigi taia ai nga kori t\> o Te Heama ma; a, e tukua ana nga pukapiika ki nga wuhi knton o te ao Aliakoa mea etalii, lie whakapehapeha tenei, lie wliakakake i uugnai ki le whiriwliiri nuii i era korero ;—ah..koa, lie toknntnha e peiiei, tena ana alio etalii o nga tangata korcro o tenei nupepa i roto i n»a iwi Maori e tollman ana ki le svliaknaro; na, lie men tenei, kia rongo ai ern. i te malii wliakapai o nga tungata nunui o te no, i lngarangi ki tenei nu-a liou. kite Karere Maori. Otiii ko nun kupu wliakapai kntun mc whnkatakoto ki nga waewne o Te Kawana nui o Niu Tircni. ta te men lioki, nana i whakaara tc Karere Maori ki runga, liei ako i te i tnngata Maori, a, uti whakaahuareka lioki mo rutou. E whakawhakauaun ana te kni-tuliitulii i a in ano kia uni ni nga korero katoa o tenei nupepa kia rite pit ni nga liiahin tangotango inmni—nga hinliia arolia o te Kawana; kia mau ai te reka o nga korero kite ngakau, o te ran, kia luia nui ni te pni ki tenei wliakapaparangn, ki tera atu. Tenei nga korero o Te Heama ma-. "Te Karerr Maori. " Kua tac mai ki a matou tctalii nupepa ; ko te ini'O.i (enei e mau iho nei. hkore c ahei te kapi! i tenei walii to ina'ou liialua ki ie a wliakapuaki i o matou whjkaaro, no te inea. lie moa uliakaliara le knkiriiant>a o tera tu pukapiika kite ;iO. I imiaatu o te pulanya o tenei, crua nya iiupe|>a Mann i ivliakan-re ; otir >, ki'nai te kai-k kiri i leu'ei i uelit kite ui.<tc o uya lioa o mua

am ; engari i ata ivhakari'ca nga likanna, kia tittnt ti ai te kiiweiijta. K wha nga papa o laiia niipepi; ewha n.a mr'HiM o ia papa, o ia papa e ma una mca reo Iniarilii, emu nga mca rco Maori. Ko le rco ln»arilii ki teialn taha, ko te rco Maori ki lelalii lali.-i ; lie inca wli'.kamanri nua korero ite ren In;ja:ilii. K pai ma, e maia ana i-g-i korero o te raranti mat> hi ; ka nuilu era, ki wliakaliaerea nya kiipu ki le k kenjiihaerctanira on a iwi o I law ii ; ii.en.a ri eiijia o tera iwi, n e l<> nj;a taunata Maori. Kiliai i maro i te tiro anga te k ■kenjra o tera iwi ; no 'era wliak.-ipapiranga, lie iwi knare, lie iwi tutu, lie iwi liatiranui, lie iwi main' lie ; koienei kua tttpit raton iie iwi liaere tika, lie iwi raii»irnaric, he iwi. pai." 1 mini ilio o enei korero, ka taia ilio eliilii o ni;a kupu o nga rat-ungi o te Karere, a. ka puaki euui kiipu ana: — " I te 'acnu'a atu o nj;a la> gata reremoana ki Niu Tiieni i le niatalii puk i ke ake te r.tou kuaret nja i to n»a tana la o Hawaii ktia oti nei le wliakainaian i ake." No te Kaicrti aim nya k<>rcr<> i muri mni o eiii-i kupu <i lleniiia kua luliiailio; muri mni o i'i-a ka wnakaolin ana tuliitulii ki en. i korero: " Ka uliakaliairc nga korero o tana pcpa kite- on koki:< m;a n Nin I ireni, me elalii mea i ni<a wa i muri ilio ; kci era atu pcpa pi ate oiini;a o enei korero. Mini ilio o i g.i kupu mo Niti Tircii, lie prik pnka mo te male koropnt ■pnla ; ko te wlrikaiiiiitanga enei o ii:;a korero. Kaliore lie korero lion o len-i impepa; otira, liikulnkiia ake p. a w hiwlii ai ki nea loiijrn liaere o te an. I*. liialiia ana inaton ki le wli'kawliainu'oi i le kai-tiiliiinlii. Oiiia, mciic'aiu ki tana r i>g.itir>, lieni aim le mea liei wl.ak unaratna mo una lan-ala Maori ko te ..ko i a raion kite reo I'aki-lia, 1 eoi ano liuki nj;a p i.ijja ote reo Maori hci ko kail iln> mo tenet wa, la le mea lioki kaliore ano te reo l'.kel.a i riro na i n-a o Niu Tircni Kua tela' tancrata e mea ko te pai tciiei ko te reo .Mann ; cnuari ano ra, te »ko kite reo l'akcha, kia tupu t—lit ai, kia whakaiirn tiitii «i uj.a iwi Maori ki tetaliio iwi nn nni ole an."