E hoatu ana a matou whakawhetainga ki a Te Mokena te minita i Otawhao, mo tana tukunga mai i te korero mo nga ahua o te Kaini, o Piriniha Arapeta, ratou ko nga tamariki i tukua ki a Kingi Hori Te Want, rnua ko Hoani Papila Kahawai. 13 whakapai ana matou mo te ata tika o te tangohanga o enei altua e Te Waru ma, mo te huihuinga nui o nga tangata i te taenga atn ai o sua men. ° E mca mm matou, ka rekaina tc pukapuka o To Mokcna e nga kai korero o tenei nupepa ; a, ekore alio lioki ta te Warn e wliakakahorctia e ratou. Ko te mea tenei i puritia ai ctahi o nga korero ke atu, kia wc te tatu atu i tenei walii nun pukapuka. E pningia ana o matou te korero penci, no te mca, e tara ana n«'a tiui liapu o nga motu nei kite korero i enei tu mea. Ki le Kai tuhUuhi o If " Karere Maori." Ekoho, —I ton mipcpa ole 12 o Hcpetcina, i mea koe ki le taenga mai o nga ahua o te Kuini, o Piriniha Arupetn, me o r-iu ;l tamariki, mo Hori Te Waru, raua ko Hoani Papita Kahawai, etahi o nga rangatira Maori o It ingiaohia, i Waikato. Ko tenei, e lukua atu ana ki koe hei ta ki ton nupepa te pukapuka ittu am o Te Warn mo ia tc Kuini aroha mai ki a ia, i tc tukiiii"a mai i una a/uia r.i, i tc tuliiluhiiiga mai lioki 0 to tc Kuini whaknavo e tetalii o tana Runanga, r.ingalira e te Kcrei. Na to lino Kawana o Niu Tireni, i tuhituhi ki a Te Waru ma, i rongo ai ki ana aliita, ki n-a whakaaro aroha lioki o te Rtiini, ki aua rangatira tokorua. E hari pea nga kai korero o tc " Karcrc Maori " ua rongo, i tae marirenko ki ltangiaohia nga ahua ra, i le Mane, i te 7 o nga ra o tc maraina. Olio raua nga Ilapu o llangi.iohia i te taenga atu o ngn ahua ki rcira. No le taenga alu o te karere, ka rangona, tenei nga ahua ka tapoko i ic awa o Waipa, ka huiluii latta iwi kite korero ; na Te Warn 1 karanga le htti. Ka rere tenei rangatira, me tenei rangatira ; lino whakapai ana ratou ki nga mca i homai noa c tc Kuini hei mauatunya ; korero ana ano kilo ratou piriii"a ki to Kauanatanga,—-korero ano lioki ki to ratou whakairo nui ki a Kaivani Kcrei, to te Kuini t.iugata nui ki enei walii. I mea nno lioki tana na le mea, kua pat a te Kuini kia whakakitea mai lona aroha ki a ratou, me taiuo i tenei takiivu nga tikanga ti nga Pakcha, n, kia kattao ratou taiuuu iriki c tutu ua tae am ki Akir ina, ki.i kaua hold e tak.'ihia noitia le tore. Ko le waka uta atu i nga ahua i tie alu kite mva o Mangapiko, i raro am <> Oiaivliao; mauu ana i rcira, a, pahurc no * to ra tapu. I te nta o te Mane, ka hoc nga tangata i roto i te o Manga piko, a whakauria ana a II Te Kuini," ki raro atu o te Mira o ltungiaoliia. Ku lioeatu i rcira, n, Karangapaihau ; whakapuarctia ana tc pouaka, taugohia ana tc ahua koiahi mo lloani Papita Kahawai ; niatakitakihia ana i rcira etc niano; ka tim»i to hari o nga Pakeliao ngi tailgate Maori, 11 Tau hiu tc wlicoro, na i nga liiwi na e!" Wluxkakapii aua auo tc poaka, mcinga atu ana e Te Wuru kia kati mai aiu tangaia i rcira, k'a tae atu ra ano tc kara hei upoko mo luua pouaka. lioa noa c tunri ana, ka tne akc tc kaiare ; he horo nei, lie mca here ki tc poupou rakau. Amohia nna te pouaka ra ki »-{a pokohuvi o ng j tangata, ko tc k ii pupuri i te rakau kara raj ki inua hacie ai; ko nga I'akcha, me *iga tangata Afuori i nru ki muri u tae noa kite wharc a Te Worn. Ka puare nno te pouaka ra i konei, a, ka tangi ano te hari o nga Pakcha nie nga taugita Maori. Kiliai uu i mea, e whakanuia nga mca i homai nei e te Kuini ki nga tangata i Maori. lvo tcnci, kua kawea mai tc ahua mo Te Warn ki loku wharc i Otawhao trtkoto ai; ko tc mca mo lloani Papita Kahawai kci tc wharc o tc Manila I'ikopo i Hangiaohi.i, Na tou hoa, Na Tk Mokena. Otawhao, Tihcma 12, 1850. Ki a Kuini Wikitoria. Ki a te Kuini—Tona ra koe. Tenei ano maua ko lloani Papita Kahawai c mihi atu ana kia koe. Kua tae mai ki a maua to pukapuka, na Kawana Kcrei, c mca ana ia ki ton aroha ki a main i le tukunga mai o tou whnkaahna, o te whakaalnia o te Piriniha Arcpeu o korua tatnariki lioki. K 'l*e Kuini, e whakapai atu ana mnin kia koe moil c whakaaro mat ana, kia maua. E Tc Kuini, lie ri»hi te atawhai, me to aroha o Kawana Kcrei kia matou, ki nga tangat a Maori. He tmo.maiua ia Ui a matau. E tiaki ana ia i a matou ; e homai una ngn tikanpa p.ii kia matou ; c mea nna ia, kia rile matou ki to*pal:cha« Ko te tuu rna tenei e korero an i ia kia a te
Mokeu i, o Oiawhao, kin . whukaritea lie P;ikelia ivliakaako mo matou kite parau whemin. Ii nolio ana tain l'akeha whakaako, a kua niohio o talii o n;.ja taugala kite parau. Na Ivawana i lioiriai iu;a hoilio erua, mete paran mete kaata. Ka liioinii enei, ka nolio le l'akeli i whakaako, ka kite niatou i te pai o te kaata, ote parau. Iva timata matou te lioko p.irau, kaata, ma matou, lie mea utu kite paraoa. Kua malia o matou parau, kua nnlia ng.i kaata, kia mohio » matou lioiho, ka liokona o talii am parau, kaata hoki. Ko a matou witi kua nui ke, e kore o poto liga iviti katiJa te liuri ki ta matou mira, koii matou i mo.l ai kia hanga he mira liott kia wlia ran pauiia ( C M) 0) te utu mo te mini liou. K Kuini—c n«jari nga kura mo a maion tamariki, ko ngu mea pii rawa enei me lolic tonii, a Kawana Keri'i, Li tc ivhakarite kura liei wliakaako mo a matou tamariki, kin 110110 pai ratou, kia 110110 ratou c te Kuini, ki uga I'akalia. N'a enei malii, mete kauwhautanj;a o te pai, o te tatou Ariki o Iliu Karaiti, ka orn ai matou ki teuei ao ki teia ao atu hoki. li tai ete Kuini, uhaknronno mai; kia nolio roa ate Kawana Kcrci iko nei hci Kawana mo enei inotu ; c arolia atu ana matou ki a ia, mc ia hoki c arolia mai ana kia luatou, c tohe tonu ana ia kia man te rougo o te l'akeha, o ic Maori, tetalii ki tcialii, Kia nolio talii, kia nolio arolia, kia nolio pai. Ka tika rawa tcnei. Na tou lioa, Na KINC.I lloKl TE WaRL'. Rangi.iohia, Waikato, Niu Tircni, Okuiopa I, ISOO.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18510102.2.12
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 3, Issue 53, 2 January 1851, Page 3
Word count
Tapeke kupu
1,204Untitled Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 3, Issue 53, 2 January 1851, Page 3
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.