KO TE KARERE MAORI. Akarana, Mei 9, 1850.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 36, 9 May 1850, Page 1

KO TE KARERE MAORI. Akarana, Mei 9, 1850.

No te Ratapu, i te 2 o Aperira ka u mai te puke rewa toru, i Kareponia. I pai te rongo o tenei kaipuke, mo nga tangata ahuwhenua o konei—mo to hungae kaha ana ki tc ngaki. H ana o Kareponia nga luia katoa o !e wliomin. 15 paingia ana to witi, te kanga, to pare, nvj era atu mea penei. Ko to whenua ano tenci hoi whaiigai i Kareponin, tn tu mca lioki, e ta'a ana onei motu ki ia whenua, a, c kaliu noa ana to litii o to mca ki Niu Tireni. lie tono tenei ki nga tanga a Maori ki nga Pakelia kia p.irautia nga inarn, kia whakatokia, kia ruia ki nga mea hoi kawe mai i te kouia ki konei. I nana niatou ki to ako i a koutou ki nga ritenga tika nio to ngaki whemta, a, e toliea tonutia ana koutou kia raia nga mara ki tc pare, ki to oti, liauuKi alio, to wiii, to riwar, mo to aniana. Mo lis men, kua rongo koutou ki ana tononga o raatou, a, kua oti tc rui ho pare, he oti, e pai ana; tenei kua poranga nga moni mo aua tnea. Ilonui to hialiia o taua vliunua kite pare, kite oti, lici kai ma to fioiho, ma te miurn, mo era atu karaivhe walia mca. Knhore kau lie tarn maroke i kitea ki Kareponia, ino ho mea, e utaina ana te taru kua oti to whakainaroko ki reira, kia nui noa atu to utu. Me wliakaaro ki era akoranga o niatou, ki to inalii pata, aha noa. Ma he intra a koutou i ruia ki tc taru, me kokoti i te nui-

■uii'!;.i <> tan. p nei, ka poka ke atu ugn i it v.iii, i te paruoa, ;:;u pr. ..I * : 1 'I ■ li> pnalf.'i on, i"n t. . . -:i I.i Lareponia. Ka ' !: \,:i- "iiii i ai k 'n;<'ti ki to whauil ■ [i..a:..i; oiira, kia tnra kite mahi • !:ai ma talon. K paingia ana te paia. te till:, te poaka whakapaon. mete liimi poaka. Otiie paingia katoatia ana nga htm o te wlienua. me nga kararehe e kainga ana ete tangata, —e paingia ana aim mea e Kareponiti, he hiakaitauga 11<>ki fatia. Kua lioki te iitu mo te papa, no te niea, he mii non atu nga rakan kani i kawea atu ki liana I'arahiko, i etalii atu wahi o jUitrekifid, i I'oi llakena, i llopaTaone, i Ilaina, mete tini atu o liga wlienua ote no. I liga rakau knton, i kawea ki tana whenua no NiuTireni anake te meai paingia, ara, i lioki iho te pai o nga rakau '<> nga tini whenua, ko te niea ienei i kake ake ni te utu, e ai ta nga tangata o tana whenua koura. ] lioki iho nga ntu o nga rakau o etalii wlienua, ko nga utu nm nga rakau o Niu Tireni i kake ake. I te rerenga inai o tenei kaipuke, ka pahure te hotoke, kilmi nga hoilio i kalia kite niahij i te paru o nga huarahi; ko nga luiura (he I kararehe mama era), i orua noatia kite paru o nga ara, mate tonu am. Ko te takanga kite raumati ka tahuri ano nga tanga:a kite hatiga wliare, a, e ineiiiga ana, ko reira kake ai te utu mo te papa. Kaliore he inahi o taua wlienua i to rerenga mai ote kaipnke mi. II? nui ano to koura c kitea aitaki tana wlienua. Ko te mate ia o reira, kiliai i lat a te whakawareware. Ko te tini o nga tangata i huero atu i Akaraua, kua tuhittilii mai ki nga whannunga, kua niea, e lioki mai

a la ratou l;i konciKua toro te Taone o liana Parahiko, ho malm nga wliare i wera. Ko Ilakarameto, tetahi taoni: i tc tabn awn i roto rawa atu kua ngavo rawa i te wai, ho tini nga whare i toro atu i to waipuke, he nui lioki te taonga. Tora he rangatira i haere atu i konei ki Tahiti ki Hawaii, me era atu whenna. i tuhituhi mai ia ki tona boa i Akarana nei, ko ana kupuenei:—"Kiano ati i kite noa i te whenna me tona te pai —nie hapai a Niu Tireni i t-ma upoko ki nntga ake i nga whenua kua kitea ilio c oku kanohi." He kaipuke nui a to Inihunn, ko te ingoa ia o te puko u hou mai i Kareponia I? uta ana tana puke ito riwai, ki to aniana, ki to kareti, ki to kanga, kite pare, kite oti, kite rakau, 1110 era atu inea. Kei inuri ano ctahi puke ineake 11 mai. lie tiki mai i nga mea o Niu Tireni. Ko te wa tenei c whai rawa ai te tangata Maori. Kia kalia kite parau, kia kalia kite rui. Amuri tini mai ai te kaipuke. Ivia main kite malii, kia tomo ai nga kaipuke, kia whai rawa ai latou, kia liacre ai lioki t-j rongo o Niu Tireni, to' tatou wlu'imn.

Aluri if 10 o to tainga o nga korero kaipuke i rnnga nke nei ka u nmi tetr.hi kaijnikc in i, a liuri 'failure ko to utii 111. a i:i Kaiepor.ia, Kei imiri li: torn meakc u mai, Toro atn o koutou riiiga kite hupu i etalii o nga koura o Kareponia, ko to toro ra tenei, ko to koutou kalia ki tu inahi.

Tenet te mahia mai nei tc liakari e (u----ktta aii.'i e te Kaw ana ki nga Imm Maori i to 21 o nga ra o Mei hci maharatanga 1110 to liuringa tan o to ti.to. i ariki a te Kuini. Kua oti te panui nga ritcnga 1110 tana kai, kia atn kitea ai nga men e pai ana, kia poka ke ako hoki te pai o tenei liakari i nga mea i tukua i nga tan kua pahnre ake nei. Ko te tunga ino tana kai, kei tc kainga whiri whakaheke o te Ropihana, i Waipapn. Ko to matou hiahia tenei, kia tokomaha mai te tangata i tc 24. o nga ra, o hca, o hea, kia tika ai te karanga " Taku rei, taku rei, taku rei ka whati!" kia matt ai te ha o te kai kite arero, a, kia ki o ratou ngakau i te hari 1110 tenei atawhainga. 1